شادی ب0ه سبک بچه‌های مسجدی

مهدیه تقوی‌راد- روزنامه‌نگار

محسن نصیری حالا نامی شناخته شده در کوچه پسکوچه‌های شهرک شهدای زنجان است؛ مسجدی که چند سالی است به محلی برای تربیت دینی نوجوانان تبدیل شده و صرفا برای اقامه نماز جماعت درهای آن باز نمی‌شود. این مسجد کمتر از یک دهه است که مملو از شور و نشاط جوانان و نوجوانانی شده که حتی در مخیله‌شان هم نمی‌گنجید که شاید روزی برای درس خواندن، ورزش کردن، مشاوره گرفتن و... به مسجد بیایند. حالا خانواده‌های 200نوجوان خیال‌شان از بیرون رفتن بچه‌هایشان از خانه آسوده است و می‌دانند که مسیر آنها به مسجد منتهی می‌شود و امام‌جماعت جوان مسجد حواسش به فرزندانشان هست.

سال 1390بود که حجت‌الاسلام محسن نصیری بعد از سال‌ها تحصیل در شهر قم تصمیم گرفت تا به زنجان برگردد تا به قول خودش به‌کار مورد علاقه‌اش که تبلیغ دین است، بپردازد: «تبلیغ در راه دین یکی از وظایفی بود که حس می‌کردم باید آن را تا جایی که در توان دارم پیگیری کنم به همین دلیل تصمیم گرفتم تا به زنجان برگردم و در کنار کار تبلیغ، در حوزه علمیه زنجان در سطح یک و دو تدریس کنم.»
اما کار به همین آسانی‌ها هم نبود، زمانی که نصیری به مسجد ثارالله آمد فضا آنگونه که پیش‌بینی می‌کرد نبود، مثل بیشتر مساجد اعضای هیأت امنای مسجد و اعضای پایگاه بسیج با یکدیگر اختلافات فراوانی داشتند و نمی‌شد که یک شبه این اختلافات رفع و رجوع شود. نصیری با یادآوری خاطرات آن سال‌ها می‌گوید:‌ «3سال زمان برد تا بتوانیم موانعی که بر سر راهمان وجود داشت را برطرف کرده و اعتماد مردم محله را جلب کنیم. در این مدت البته بیکار ننشستیم؛ نیروهایی که نیاز داشتیم تا برای کارهای فرهنگی در کارمان باشند از بین هم محله‌ای‌هایی که به مسجد می‌آمدند انتخاب کردیم و در این مدت به تربیت آنها مشغول بودیم.»
با وجود تمام مشکلات، فعالیت‌های فرهنگی مسجد ثارالله از سال 1394شروع شد و کم‌کم 30نفر از نوجوانان محله جذب مسجد و فعالیت‌های آن شدند و هر سال همین تعداد پسربچه دیگر جذب مسجد می‌شوند؛ «بعد از جذب پسرها، مطالعاتی را انجام دادیم که چه فعالیت‌هایی برای آنها در محیط مسجد مفید است و چگونه می‌توانیم تعداد بیشتری از بچه‌های محله را جذب مسجد کنیم. با وجود این از آن 30نفری که روزهای ابتدایی به مسجد آمدند 20نفرشان هنوز در مسجد هستند و اکثر فعالیت‌هایی که این سال‌ها در مسجد ثارالله انجام می‌شود به‌عهده آنهاست.»

تدبر در قرآن در کنار آموزش اخلاقیات
اما حضور یک روز در هفته پسرها در مسجد نمی‌توانست چندان هم برای نصیری و دیگر دوستانش که سال‌ها برای بچه‌ها برنامه‌ریزی کرده بودند، قابل‌قبول باشد، برای همین تصمیم گرفتند تا به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که پسرها یک روز در میان به مسجد بیایند: «به‌علت حساسیت ویژه‌ای که نسبت به قرآن داشتیم تصمیم گرفتیم تا ابتدا کاری کنیم که بچه‌ها به قرآن مانوس شوند. به همین دلیل روخوانی و روان‌خوانی و انس و تدبر در آیات الهی را در دستور کار قرار داریم. موضوع دیگر اخلاقیات بود مثلا متوجه شدیم که بچه‌ها بسیاری از آداب حضور در مسجد را نمی‌دانند. به همین دلیل آداب حضور در این مکان را به بچه‌ها به مرور یاد دادیم تا بزرگ‌ترهایی که برای نماز و عبادت به مسجد می‌آیند تصور نکنند بچه‌هایی که در مسجد هستند مزاحم آنها هستند. بچه‌ها هم متوجه این مسئله شدند که مسجد جزو اماکن مقدس است و اگر قرار است در کنار یکدیگر تفریحی را داشته باشند باید در زمان خودش آن را انجام دهند. ‌در کنار این مباحث به بچه‌ها آموزش دادیم که چطور با پدر و مادر و اعضای خانواده رفتار کنند که موجبات نارضایتی آنها را فراهم نکنند.»
الگو‌سازی‌ برای نسلی که بیشتر با فضای مجازی مانوس شده و مورد هجوم انواع و اقسام اطلاعات درست و نادرست است، یکی دیگر از اقدامات نصیری در سال‌های اخیر بوده است؛«برای اینکه بتوانیم الگوهای درستی را به بچه‌ها معرفی کنیم به سراغ زندگینامه شهدا رفتیم. برای این منظور کتاب‌هایی که در ارتباط با زندگی شهدا نگارش شده را خریداری کردیم و به‌صورت امانی در اختیار بچه‌ها قرار دادیم تا کتاب‌ها را مطالعه کنند و در کلاسی که به همین منظور تشکیل می‌شود برداشت‌شان را از کتاب و زندگی شهید برای دیگران بازگو می‌کنند.»

راهی برای انس با هیئت
مانوس شدن بچه‌ها با هیئت  و نیفتادن آنها به افراط و تفریط مسئله دیگری است که نصیری به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «برای اینکه بچه‌ها گرفتار سبک‌های جدیدی که چند سالی است در بین نوجوانان هیئتی راه افتاده و مقبول هم نیست، نشوند، تصمیم گرفتیم تا ضمن تشکیل یک هیئت در مسجد هم نحوه عزاداری صحیح و اصولی را به آنها آموزش دهیم و هم ضمن توسل کردن به اهل‌بیت(ع) بچه‌ها از معارف دینی بهره ببرند و گرفتار سبک‌هایی که هیچ جایگاهی در دین‌مان ندارند، نشوند. هیئت هفتگی مسجد ثارالله برای آشنایی هر چه بیشتر بچه‌ها و خانواده‌هایشان با معارف دینی هر پنجشنبه بعد از نماز مغرب و عشا برگزار می‌شود که مسئولیت برگزاری آن هم مانند دیگر فعالیت‌های مسجد با بچه‌هاست و همین مسئله باعث شده تا بچه‌ها با قبول مسئولیت‌هایی که به‌عهده‌شان گذاشته می‌شود هم با کار و خرد جمعی آشنا شوند و هم برنامه‌هایی که اجرا می‌کنند اثر‌گذاری بیشتری برایشان داشته باشد.»
برای این منظور نصیری از افراد با تجربه‌ای که در سطوح 8و 9حوزه تحصیل می‌کنند بهره ‌برد تا بتواند به‌صورت اصولی راه درست را به بچه‌های مسجد نشان دهد. در کنار این مسئله یک نظام‌نامه هم برای ارتباط خانواده‌ها با مسجد تدوین شد که هر‌ ماه جلساتی در ارتباط با سواد رسانه‌ای و جایگاه تربیت در خانواده و تربیت جنسی بچه‌ها تشکیل می‌شود که مورد استقبال خانواده‌ها نیز قرار گرفته است.

شبستانی برای کتابخوانی
نصیری برای اینکه بچه‌ها بتوانند بهره بیشتری از فضای مسجد ببرند چند سالی می‌شود که شبستان مسجد را به کتابخانه تبدیل کرده و زیرزمین مسجد را هم برای کلاس‌های آموزشی، ورزشی و تفریحاتی از قبیل تنیس روی میز و فوتبال دستی آماده شده است. خانواده‌ها هم با علم به اینکه بچه‌هایشان در محلی امن و زیرنظر فردی مشغول فعالیت و تفریح هستند که امین محله است، با خیال راحت فرزندانشان را راهی مسجد می‌کنند. خودش می‌گوید: «در کنار این فعالیت‌ها برای اینکه بچه‌ها از نظر تحصیلی هم افت نکنند کلاس‌های تقویتی برای بچه‌ها تشکیل می‌شود که در ازای آن هیچ هزینه‌ای از خانواده‌ها دریافت نمی‌شود. در ضمن برای اینکه من تنها فرد متکلم وحده بعد از اقامه نمازهای یومیه نباشم، تصمیم بر این شده تا در طول هفته برخی مباحث معرفتی به بچه‌ها داده شود تا درباره آن تحقیق کنند و این مباحث را برای نمازگزاران توضیح دهند که با استقبال خوب بچه‌ها و خانواده‌هایشان روبه‌رو شده است.»‌

دیدار با خانواده شهدا
از آنجا که تعداد خانواده شهدایی که در شهرک ثارالله ساکن هستند زیاد است، نصیری تصمیم گرفت تا دیدار با خانواده‌ها شهدا به‌طور مستمر برگزار شود؛«دیدار با خانواده شهدا به‌منظور تجدید میثاق با آرمان‌های شهدا به‌صورت ماهانه برگزار می‌شود و بچه‌های مسجد هر‌ماه مهمان یک مادر شهید می‌شوند و از صحبت‌ها و نصیحت‌های آنها بهره‌مند می‌شوند. ضمن اینکه روزهای یکشنبه هر هفته هم جلسات خانگی قرآن کریم با هماهنگی در خانه یکی از اهالی محل تشکیل می‌شود و یک جلسه نیز در همان روز در صحن مسجد با حضور استادان قرآنی در بخش‌های قرائت، ‌ترتیل، روخوانی و روانخوانی برگزار می‌شود و روزهای سه‌شنبه نیز محفل انس با قرآن برای گروه‌های سنی 14تا 18سال ویژه آقایان و روزهای سه‌شنبه دوره های تفسیر قرآن کریم و معارف اهل‌بیت(ع) و روز‌های یکشنبه هم کتابخوانی و فعالیت‌های علمی برگزار می‌شود.»