سایه تردید بر سر شاخص برجام در بورس

داده‌های آماری نشان می‌دهد سهام شرکت‌های خودروساز در بورس به‌عنوان شاخص برجام تحت‌تأثیر تردید‌های ناشی از تداوم برجام با نوسان‌های افراطی مواجه شده است.

به گزارش همشهری، سهام شرکت‌های خودروساز نوعی شاخص برای محک و ارزیابی برجام در بورس تلقی می‌شود. این صنعت اصلی‌ترین گروه در بازار سهام بود که بعد از توافقنامه تاریخی برجام با انعقاد قراردادهای تجاری با اروپا سهامش تحت‌تأثیر قرار گرفت و به کانون توجه سرمایه‌گذاران تبدیل شد. این صنعت حتی سال قبل در دوره‌های زمانی مختلف اثرات زیادی بر روند حرکت شاخص بورس برجای گذاشت و نوعی محرک مثبت برای بازار سهام بود، اما اکنون تردید‌هایی که در مورد تداوم برجام ایجاد شده معاملات سهام این شرکت‌ها را در بورس به طرز قابل توجهی تحت‌تأثیر قرار داده است. گمان می‌رود این اتفاق به این دلیل روی داده که سهامداران از تداوم قراردادهای تجاری شرکت‌های خودروساز ایرانی با همکاران اروپایی مطمئن نیستند.

ظرف روزهای گذشته و بعد از اعلام خروج آمریکا از برجام شرکت‌های زیادی مانند توتال فرانسه، انی ایتالیا و مرسک دانمارک اعلام کرده‌اند که فعالیت خود را در ایران متوقف می‌کنند با این حال هنوز خبر قطعی از اینکه آیا قرار است خودرو‌ساز‌های اروپایی نظیر پژو و رنوی فرانسه هم فعالیت خود را متوقف کنند منتشر نشده است.

از داده‌های آماری پیداست که نگرانی‌های جدی در مورد تداوم قرارداد‌های تجاری این شرکت‌ها وجود دارد، زیرا ارزش سهام شرکت‌های این گروه از ابتدای سال تاکنون به‌ویژه بعد از خروج آمریکا از برجام با نوسان‌های زیادی مواجه شده، به‌طوری که این شرکت‌ها در برخی از روز‌ها زمینه رشد شاخص و در دوره‌های دیگری به افت شاخص منجر شده‌اند.

با این حال به‌نظر می‌رسد برجام همه ماجرا نیست و افزایش قیمت دلار هم روی هزینه تمام‌شده تولید این شرکت‌ها اثر مضاعف گذاشته است و منجر به افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در سهام این شرکت‌ها شده است.

مطابق اطلاعات موجود شرکت‌های خودرو‌ساز که پارسال ورق فولادی را که در تأمین قطعات بدنه و تولید خودرو مصرف می‌شود با دلار 3700تومانی تأمین می‌کردند، اکنون مجبورند همان ورق را به‌دلیل رشد قیمت رسمی دلار به قیمت 4200تومان به‌عنوان نهاده تولید گران‌تر خریداری کنند.

این موضوع به‌طور جدی هزینه تمام‌شده تولید این شرکت‌ها را تحت‌تأثیر قرار داده است به‌طوری که در تازه‌ترین رویداد شرکت سایپا روز گذشته با انتشار اطلاعیه‌ای در سامانه کدال پیش‌بینی سود خود را به زیانی سنگین تبدیل کرد. سایپا یکی از دلایل شناسایی این زیان را افزایش هزینه نهاده‌های تولید اعلام کرد.



زیان 1000میلیارد تومانی سایپا

شرکت سایپا روز گذشته اعلام کرد مجموع پیش‌بینی سود این شرکت که قبلا 444میلیارد و 440میلیون تومان بود، اکنون به 1006میلیارد تومان زیان تبدیل شده است. به این ترتیب، این شرکت در سال مالی 96به ازای هر سهم 256ریال زیان شناسایی کرد. شرکت سایپا اعلام کرده است دلیل این کاهش شدیدسود افزایش نیافتن قیمت فروش محصولات، افزایش قیمت تمام‌شده محصولات به‌دلیل افزایش قیمت نهاده‌های تولید و همینطورتغییر روش فروش از نقدی به اعتباری است که هزینه‌های مالی زیادی را به سایپا تحمیل کرده است.

با این حساب مقدار زیان انباشته شرکت سایپا درپایان سال مالی 96به 780میلیارد تومان رسیده، ضمن اینکه مقدارکل تسهیلات دریافت شده این شرکت به 5200میلیارد تومان رسیده است.
اطلاعات مالی سایپا نشان می‌دهد در سال 96معادل 1900میلیارد تومان هزینه مالی به این شرکت تحمیل شده که برابر با 16درصد از کل درآمد فروش آن است.

هنوز اطلاعات مالی جدید شرکت ایران‌خودرو که شرایط مشابهی دارد اعلام نشده است اما پیش‌بینی می‌شود سود این شرکت هم تحت‌تأثیر تحولات اقتصادی جدید و افزایش قیمت ارز قرار گیرد زیرا مواداولیه تولید شده این شرکت‌ها از این پس باید با دلار 4200تومان تأمین شود. این موضوع می‌تواند بر درآمد شرکت‌های خودروساز ایران تأثیر زیادی داشته باشد.

با این حال به‌نظر می‌رسد عمده‌ترین چالش پیش روی شرکت‌های خودروساز ایرانی تداوم قرارداد‌های تجاری این شرکت‌ها با خودروساز‌های خارجی به‌ویژه اروپایی‌ها باشد که ارزش سهام این شرکت‌ها را از ابتدای سال تاکنون تحت‌تأثیر قرار داده است.



نوسان‌های سهام خودروسازها

داده‌های آماری از وضعیت معاملات و قیمت سهام صنعت خودرو‌سازی‌ در بورس نشان می‌دهد میانگین ارزش سهام شرکت‌های خودروساز در بورس تهران در اردیبهشت‌ماه 2.6درصد افزایش یافته درحالی‌که جمع کل عملکرد سهام این شرکت‌ها از ابتدای سال تاکنون با 5.5درصد کاهش همراه بوده است. همین رویه در مورد معاملات هفتگی سهام این شرکت‌ها در بورس هم مشهود است به‌طوری که ارزش سهام این شرکت‌ها در برخی روز‌ها رشد و در روز‌های بعد با کاهش مواجه می‌شود.

براساس اطلاعات آماری از ابتدای سال تاکنون 63هزار نفر جمعا 452میلیارد تومان از سهام شرکت‌های خودروساز را خریدو فروش کرده‌اند اما در همین مدت ارزش سهام شرکت ایران خودرو دست‌کم 13درصد و سایپا 5درصد افت کرده است. در این مدت تقریبا قیمت سهام اکثر شرکت‌های این گروه با افت مواجه شده‌اند. به‌طور مثال ارزش سهام سرمایه‌گذاری رنا 13درصد، ایران خودرو دیزل 8درصد، پارس خودرو و بهمن‌دیزل 7درصد و گروه بهمن 5درصد افت کرده است. یعنی به غیراز سایپا دیزل ارزش سهام بقیه شرکت‌های این گروه یعنی 90درصد شرکت‌های این گروه به‌طور یکپارچه با افت مواجه شده است. مقدار نوسان و نزول سهام شرکت‌های این گروه در اردیبهشت‌ماه کمتر از دوره‌های قبل بود و حتی قیمت سهام شرکت‌های این گروه به‌طور میانگین 2.6درصد رشد کرد.

اطلاعات آماری همچنین نشان می‌دهد ارزش سهام شرکت‌های قطعه ساز هم به‌طور فراگیر کاهش یافته است، به‌طوری که از 23شرکت حاضر در گروه قطعه‌سازی‌ که به طرز محسوسی تحت‌تأثیر سهام خودروساز‌ها هستند ارزش سهام 16شرکت یعنی معادل 75درصد با افت مواجه شده است.