یادداشت
حاشیهای پررنگ‌تر از متن
محمدجواد باقری - امامجمعه آستارا
دیدار امامان جمعه کشور با رهبرمعظم انقلاب اسلامی که در روز چهارشنبه، پنجم مرداد به مناسبت سالروز اقامه نخستین نمازجمعه در نظام جمهوری اسلامی، پساز فاصله 3 ساله کرونایی برگزار شد، سرشار از نکات آموزنده معنوی، علمی، سیاسی و اجتماعی بود. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در کلام رهبرمعظم انقلاب خطاب به ائمهجمعه بیان شد، رعایت تقوا بود.
توصیه به تقوا که یکی از ارکان خطبه‌های نمازجمعه است، هر هفته از کلام امامان جمعه در تریبونها گفته می‌شود و یقینا یکی از ثمرات نمازجمعه، تقویت روحیه تقوا و خداترسی درمیان نمازگزاران است. توصیه به تقوا در روزجمعه بهصورت شفاهی صورت میگیرد که یقینا کار بسیار سهل و آسانی است و هر گویندهای در هر مجالی می‌تواند مردم را به تقوا و حتی مراتب بالاتر معنوی توصیه و سفارش کند، اما این توصیه و سفارش زمانی می‌تواند اثر‌گذار باشد که گوینده کلام خودش عامل به تقوا باشد.
این بیان رهبرمعظم انقلاب که فرمودند همانطور که در روزجمعه مردم را به تقوا توصیه میکنید، باید از شنبه تا پنجشنبه در همه روزهای هفته با عمل و کردار خود مردم را بهصورت عملی به تقوا توصیه کنید، بیانگر نقش تأثیرگذار ائمهجمعه بهعنوان بالاترین الگوی معنوی، اخلاقی و رفتاری برای مردم و امت حوزه امامت خود است. توصیه و دعوت عملی مردم به خیر و خوبی با ابزاری غیراز زبان، مطلبی است که در کلام ائمه معصومین(ع) هم بیان شده و آن را دعوت حقیقی خواندهاند، چراکه مردم بهجای شنیدن خوبیها، با دیدن پرهیزکاری و تلاش و عبادت و نیکی، آن را به خوبی درک کرده و راحتتر میپذیرند.
اما مسئلهای که توصیه به تقوا و رعایت تقوا توسط امام جمعه را به یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح شده دراین دیدار تبدیل می‌کند، نصب آیه شریفه «یا أیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا‌الله وَ قُولُوا قَوْلَاً سَدِیداً / احزاب70» بالای سر مقاممعظم رهبری بود. آیات، احادیث و جملاتی که در دیدارهای مختلف در محل دیدار نصب می‌شود، بیانگر اهمیت آن موضوع برای مخاطبان و به نوعی حاشیهای پررنگ‌تر از متن است.
انتخاب این آیه، از میان آیات متعددی که سفارش به تقوا می‌کند، از آن جهت که پساز توصیه به تقوا دربردارنده مفهوم ضرورت گفتار مستند و محکم است، سنخیت کامل با رسالت خطبای جمعه دارد که علاوهبر عامل بودن به تقوا در شئون مختلف زندگی فردی و اجتماعی خود، باید در جایگاه امامت جمعه و در مطالبی که در خطبه‌های نمازجمعه بیان میکنند، تقوا را درنظر گرفته و از بیان هر سخن بیپایه و اساسی در خطبه‌های نمازجمعه بپرهیزند. خطبه نمازجمعه جزئی از نمازجمعه و جایگزین دو رکعت نماز است. پس هرچه درآن گفته می‌شود باید هموزن نماز، سوره و ذکر باشد.
امامجمعه به فرمایش امام خامنهای؛ «سخنگوی انقلاب اسلامی» است و شایسته نیست که سخنگوی انقلاب اسلامی مطلبی برخلاف آرمان‌های انقلاب و تعالیم اسلام بر زبان جاری کند. مطالبهگری یا انتقاد در خطبه‌های نمازجمعه نیز باید بهنحوی شایسته و بر همین اساس باشد تا ضمن حفظ آبروی افراد، مطالبات بحق مردم هم در تریبون نمازجمعه بیان شده و پیگیری شود تا به نتیجه مطلوب برسد و به این ترتیب بتواند مردم را بهسوی نمازجمعه و اهداف والای نمازجمعه که تربیت نفوس پاک است، جذب کند.
