لحظهشماری برای واکسنهای تنفسی کرونا
روزهای ابتدایی همهگیری کووید-19، محققان بسیاری از شرکتهای دارویی و بیوتکنولوژی دنیا در تلاش شبانهروزی برای تولید واکسنی بودند که از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند.
به گزارشای او ال، اما چنین تلاشی هنوز برای ساخت نسل بعدی واکسنها که به اعتقاد دانشمندان میتواند محافظت بیشتری در بدن ایجاد کند، نشده است. واکسنهای تنفسی اگر به مرحله تولید برسند، بسیار امیدوارکننده خواهند بود. بسیاری از دانشمندان به چنین رویکردی بهعنوان یک محافظتکننده کامل در برابر ابتلا به بیماریهای تنفسی یاد کردهاند، چرا که این نوع واکسنها دقیقا در محلی که ویروس از آن برای ورود به بدن انسان استفاده میکند، یک ایمنی تقویت شده ایجاد میکنند.
مناسبترین واکسن
آنتونی فائوچی، متخصص بیماریهای عفونی میگوید: این واکسنها روی محافظت ایمنی در مسیر تنفسی فوقانی متمرکز میشوند. برای این کار، آنتی بادیهایی که سعی میکنند از شما در برابر ورود ویروس به بدن کمک کنند، در خط مقدم مسیر محافظتی بهوجود میآیند.
برخی از دانشمندان بهدلیل نبود ابتکار عمل در ساخت این واکسنها ابراز ناامیدی کردهاند. آنها میگویند واکسنهایی که از طریق بینی یا دستگاه تنفسی فوقانی تزریق میشوند ممکن است در مقایسه با واکسنهای داخل عضلانی برای پیشگیری از عفونتهای ناشی از ویروس کرونا مناسبتر باشند.
فلوریان کرامر، ایمونولوژیست دانشکده پزشکی کوی سینا که از ساخت واکسن تنفسی حمایت میکند، میگوید: دیگر تقاضای زیادی برای سرمایهگذاری روی این چیزها وجود ندارد زیرا عملیات Warp Speed به پایان رسیده و بسیاری از مردم فکر میکنند که کار تمامشده است و ما به واکسنهای بهتر نیاز نداریم.
اما با ادامه همهگیری، واضح است که واکسنهای موجود برای محافظت در برابر عفونت، بهویژه سویه اومیکرون و خانوادهاش چندان سیستم ایمنی را تقویت نمیکنند. واکسنها و تقویتکنندههای شرکتهای فایزر و مدرنا، همچنان در برابر بستری شدن در بیمارستان و مرگ مقاومت میکنند، اما مسدود کردن کامل عفونت میتواند حتی از بیماریهای خفیف نیز جلوگیری کند. همچنین میتواند انتقال ویروس را مهار کرده و از سایر مشکلات جدی مانند کووید طولانی جلوگیری کند.
فائوچی میگوید: با تزریق یک دوز واکسن در بازو، آنچه ایمنی سیستمیک نامیده میشود، ایجاد میشود. به این ترتیب پادتنهایی ساخته میشوند که اساسا در اندامهای مختلف بدن توزیع میشوند. به همین دلیل است که این واکسنها در برابر بیماریهای شدید محافظت میکنند. واکسنهای بینی نیز برای القای تولید آنتیبادی طراحی شدهاند، اما در بافت مخاطی و پوشش داخلی بینی، گلو و دهان، جایی که ویروس بهطور معمول وارد بدن میشود.
پاسخ ایمنی مخاطی
میشل تال، ایمونولوژیست دانشگاه استنفورد گفت: برای محافظت مؤثر در برابر بیماری شما نیاز به پاسخ ایمنی مخاطی دارید. بهنظر میرسد فاصله ما تا واقعیت واکسن تنفسی همچنان بسیار زیاد است و البته این به عقبنشینی دانشمندان از تلاش خود بر نمیگردد. در آمریکا واکسنهای تنفسی بسیار زیادی در دست توسعه است اما بسیاری از آنها هنوز در مراحل پیش بالینی هستند یا فاصله نزدیکی با مراحل تست انسانی دارند.
مؤسسه ملی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا که فائوچی آن را مدیریت میکند، در حال تامین بودجه تحقیقات اولیه در مورد واکسنهای تنفسی است.
آکیکو ایواساکی، ایمونولوژیست دانشگاه یل در بین گروهی از محققان است که روی واکسنهای تنفسی کار میکنند. تیم او در حال بررسی دو رویکرد است: اسپری بینی مبتنی بر پروتئین و واکسن mRNA که با استفاده از نانوذرات وارد بینی میشود. ایواساکی گفت که در هر دو، واکسن بینی بهعنوان دوز تقویتکننده درنظر گرفته شده است که براساس ایمنی موجود که از طریق واکسیناسیونهای قبلی ایجاد شده است، استفاده میشود.
او و همکارانش تاکنون نتایج امیدوارکنندهای را در مطالعات پیش بالینی مشاهده و دادههایی را در یک سرور پیش چاپ در سالجاری ارسال کردهاند که نشان میدهد واکسن بینی بهعنوان دوز تقویتکننده، پاسخ ایمنی قوی در مجاری تنفسی موشها ایجاد میکند. کرامر نیز در حال کار روی یک واکسن بینی است که هماکنون در مرحله آزمایشی فازیک در آمریکا و مکزیک است. او گفت که اگر آزمایش آمریکا موفقیت آمیز باشد، امیدوارند که فاز2 را سال آینده آغاز کنند. وی گفت: این واکسن از نسخه اصلاح شده ویروسی استفاده میکند که معمولا پرندگان را آلوده میکند تا پروتئین سنبله ویروس کرونا را هدف قرار دهد. مشخص شد که این واکسن باعث ایجاد پاسخ ایمنی در موشها میشود. به ادعای فائوچی ما با واکسن تنفسی یک تا 2سال فاصله داریم.