
بیابانزدایی در جنوب پایتخت

هدایتالله جمالیپور| معان استاندار تهران و فرماندار ویژه ری:
در سالهای اخیر متأسفانه تغییرات آب و هوایی سبب گسترش پدیده بیابانزایی شده و این پدیده اینک برخی شهرها و روستاهای مناطق جنوبی پایتخت را تهدید میکند. بر این باور هستم در گذشته به دلیل کم توجهی به روستاها، بیابانزایی آهنگ تندتری به نسبت سالهای قبل پیدا کرده است؛ چراکه تخلیه روستاها و به دنبال آن از بین رفتن کسب و کارهای روستایی سبب میشود که بیابان فرصت بیشتری برای گسترش پیدا کند. دولت با توجه به این تهدید فزاینده، در سالهای اخیر تلاش گستردهای داشته است، با اختصاص اعتبار و برای نگهداشت جمعیت روستایی در روستاها و جلوگیری از مهاجرت سکنه از رشد بیابان جلوگیری کند و در این راستا به موفقیتهایی نیز دست پیدا کرده است.
اکنون در بخش شرقی شهرستان ری، با اجرای سیاستهای نگهداشت جمعیتی توانستهایم بخشی از روستاییانی را که به شهر مهاجرت کرده بودند به روستا بازگردانیم که برای تحقق این مهم، حقابههای کشاورزی روستاییان در این بخش از شهرستان تأمین شده است. تأمین آب روستاهای بخش شرقی از طریق سد «ماملو» انجام شده و با این اقدام، جمعیت روستایی دوباره به روستا بازگشته و خدماتی که باید به آنان ارائه شود در اختیارشان قرار گرفته است.
با حضور مردم در روستاهای این بخش از شهرستان، پیشروی بیابان به سمت مرکز شهرستان و پایتخت نیز تا حدود زیادی کاهش یافته است، اما در بخش غرب و جنوب غربی شهرستان که محدوده «حسنآباد فشافویه» را شامل میشود با معضل بیابانزایی به شکل جدی درگیر هستیم. مهمترین موضوعی که میتواند مانع پیشروی بیابان به سمت مرکز ری و نزدیکتر شدن آن به پایتخت شود تأمین آب برای فعالیتهای کشاورزی است.
متأسفانه به دلیل هزینه سنگین انتقال آب از سد ماملو به این بخش از شهرستان ری، به شکل عملی امکان استفاده از آب سد ماملو در حسنآباد فشافویه نیست. در سیاستی که به تصویب شورای توسعه و برنامهریزی استان تهران و شهرستان ری رسیده است، تأمین بخشی از آب مورد نیاز این بخش از محدوده شهرری از آب سد کلانتری در دستور کار قرار گرفته است. علاوه بر آن، در قالب طرح ساماندهی آبهای سطحی جنوب تهران، حقابهای برای فعالیتهای کشاورزی، با هدف بازگرداندن کشاورزی به این محدوده، مورد توجه قرار گرفته است.
بر این باورم توسعه کشاورزی و حضور جمعیت، تنها راه مقابله با بیابانزایی در این محدوده از شهرری است. علاوه بر این، اجرای سیاست افزایش فضای سبز برای کاشتگونههای مقاوم در مقابله با بیابانزایی با اختصاص 4 میلیارد تومان اعتبار به اداره منابع طبیعی به تصویب رسیده است و اکنون اداره منابع طبیعی با هدف مقابله با گسترش بیابان در شهرری و جنوب پایتخت در حال مطالعه برای اجرای برنامههای مرتبط است. امیدواریم با اجرای سیاستهای تدوین شده در سالهای آینده، شاهد بازگشت زندگی به بخشهای در معرض تهدید بیابان و کاهش اشغال زمینهای شهرری با شنها باشیم.