قیمت‌کالاهای اساسی؛ از بخشنامه تا بازار

وزارت جهادکشاورزی روز گذشته فهرست جدیدی از قیمت انواع کالاهای اساسی مصرفی خانوار غیر از گوشت قرمز را در قالب جدولی شامل 83قلم کالا منتشر کرد که از نبود هیچ‌گونه تغییری در نرخ مصوب کالاهای اساسی حکایت دارد. به گزارش همشهری، گذشته از اینکه براساس اعلام دولت تا پایان ماه مبارک رمضان هرگونه تغییری در قیمت اقلام اساسی ممنوع شده بود، مقایسه این جدول با جدول‌های قیمت این وزارتخانه برای کالاهای اساسی در ماه‌های قبل نشان می‌دهد نه‌فقط در یک‌ماه اخیر بلکه در 6ماه گذشته قیمت مصوب مرغ تازه، مرغ منجمد، تخم‌مرغ، روغن، برنج خارجی و انواع نان هیچ‌گونه تغییری نداشته و نرخ‌ دولتی اقلام همچنان همان است که در پاییز سال گذشته بود.
اعلام تثبیت قیمت رسمی کالاهای اساسی در حالی است که بازار بیشتر این کالاها، به غیراز نان، طی یک‌سال گذشته و به‌ویژه از نیمه دوم سال1400 آرامش چندانی نداشته است. افزایش قیمت برنج از تابستان سال قبل، افزایش نرخ تخم‌مرغ و مرغ از پاییز و آشفتگی بازار روغن از دی‌ماه پارسال و به‌دنبال طرح حذف ارز دولتی واردات نهاده‌ها آغاز شده و امروز اگرچه قیمت مرغ و تخم‌مرغ به لطف واردات و افزایش تولید از اوج فروکش کرده اما تولیدکنندگان این اقلام، هنوز ارز 4200تومانی قطع نشده، از نابسامانی در بازار نهاده‌ها سخن می‌گویند.  در یک‌ماه گذشته، تولیدکنندگان مرغ و تخم‌مرغ بارها از زیان خود سخن گفته‌اند؛ طبق ادعای آنان به‌دلیل رشد هزینه تولید از یک‌سو و نبود تقاضا، قیمت محصولشان تا زیر نرخ مصوب پایین آمده است.

مورد مرغ و تخم‌مرغ
 درحالی‌که هر شانه 30عددی تخم‌مرغ که در جدول وزارت جهادکشاورزی 43هزار تومان قیمت خورده، این کالا هنوز در فروشگاه‌ها 50هزار تومان فروخته می‌شود و برای تهیه آن به نرخ مصوب باید فقط به فروشگاه‌های زنجیره‌ای و میادین میوه‌وتره‌بار مراجعه کرد. نکته‌ای که درباره تخم‌مرغ نمی‌توان ناگفته گذاشت گلایه‌ای است که بسیاری از مصرف‌کنندگان از کیفیت و ریز بودن تخم‌مرغ‌های تنظیم بازاری عرضه‌شده در میادین دارند.
در میان اقلام اساسی، مرغ در حال حاضر تنها محصولی است که قیمت آن در بیشتر فروشگاه‌ها با نرخ مصوب یکسان و حتی در بعضی موارد پایین‌تر است. قیمت مصوب هر کیلو مرغ تازه 31هزار‌تومان اعلام شده درحالی‌که گفته می‌شود بعضی مغازه‌ها هر‌کیلو مرغ را 27هزار تومان هم به فروش می‌رسانند که البته این قیمت، مرغ ممتاز و قطعه‌بندی شده را شامل نمی‌شود. قیمت هر کیلو سینه یا فیله‌مرغ در بازار همچنان بین 55 تا 65هزار تومان است.

رنج برنج
 برنج دیگر محصولی است که دولت تلاش کرده با عرضه ذخایر شرکت بازرگانی دولتی در بازار تا حدودی قیمت آن را ثابت نگه دارد. پیش از ماه رمضان 100هزار تن برنج از محل ذخایر استراتژیک کشور با نرخ مصوب و تنظیم بازاری توزیع شد تا بازار تا پایان این ماه تامین باشد، پیش از آن نیز در آستانه عید دولت توزیع این برنج‌ها را در سامانه آنلاین خرید کالا(بازرگام) آغاز کرد که به‌دلیل مشکلات عرضه، طرح چندان موفقی نبود. از سوی دیگر بخش زیادی از مردم مصرف‌کننده برنج ایرانی هستند اما به‌رغم اعلام نرخ مصوب 45تا 65هزار تومانی برای برنج ایرانی، کمتر کسی توانسته این قیمت‌ها را در بازار رؤیت کند. قیمت ارقام پرمحصول برنج ایرانی بین کیلویی 70 تا 85هزار تومان است و قیمت ارقام ممتاز و مرغوب از کیلویی 100هزار تومان گذشته است. برنج‌های وارداتی نیز در بیشتر خواربارفروشی‌ها زیر 35هزار تومان قیمت ندارند و تنها فروشگاه‌های زنجیره‌ای و میادین برنج تایلندی، هندی و پاکستانی را با قیمت‌های 12.500، 18.500و 20هزار تومانی اعلامی دولت عرضه می‌کنند.

روغن و لبنیات
روغن ازجمله محصولاتی است که از آغاز سال گزارش‌هایی درباره نوسان بازار آن منتشر شد. کاهش عرضه انواع روغن پخت‌وپز حالا همه‌گیر شده و بسیاری از سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های آنلاین فقط انواع سرخ‌کردنی را عرضه می‌کنند. گزارش‌های تأییدنشده‌ای هم از افزایش قیمت روغن به‌دلیل کمبود و افزایش تقاضا به همشهری رسیده که البته افزایش قیمت همگانی و گسترده نبوده است. در زمینه نان و لبنیات، سروکار بیشتر مردم با انواع غیریارانه‌ای آن است. بیشتر شرکت‌های لبنی از فروردین‌ماه قیمت محصولات‌شان را از شیر گرفته تا ماست و پنیر، بالا برده‌اند و زمزمه‌های افزایش نرخ شیر خام حکایت از رشد قریب‌الوقوع قیمت در این بخش پرمصرف و حیاتی است. سال گذشته قیمت مصوب لبنیات با افزایش قیمت شیر خام 30درصد بالا رفت و امسال که گفته می‌شود درصد رشد قیمت شیر خام بیش از سال گذشته است باید دید دولت تا چه حد و با چه تدبیری می‌تواند دسترسی حداقلی قشر ضعیف به لبنیات را حفظ کند.