دوباره مدیری دبیر می‌شود

احسان زیورعالم-روزنامه‌نگار

با آمدن دولت جدید، حسین سلیمی سکان تئاتر ایران را به‌دست می‌گیرد. در دوران صدارت اوست که خانه تئاتر شکل می‌گیرد و تئاتر شهر از آن خلسه 15ساله خارج می‌شود. گشایش‌های هنری و عدول از شیوه‌های قدیمی در تئاتر و البته کاهش ضوابط شورای نظارت عاملی ‌می‌شود تا نام حسین سلیمی دریاد قدمای تئاتر بماند، هرچند سلیمی پس از پایان حضورش دیگر به تئاتر بازنگشت. آقای سلیمی پس از سال‌ها دوری جستن مدیران مرکز از دبیری فجر، بادبان جشنواره را هم خود به‌دست گرفت؛ دوره شانزدهم و هفدهم که شاید بتوان نشانه‌هایی از آن را در کتاب جشنواره جست‌وجو کرد. دوره هفدهم در حالی رخ می‌دهد که آن سال بیستمین سالگرد پیروزی انقلاب بود. لاله تقیان گزارش مفصلی از این دوره در مجله نمایش با عنوان «تئاتر هنری جهانی است» نگاشته است. یکی از نکات این جشنواره حضور گروه‌های خارجی ازجمله چند نمایش کار از کشور آلمان و به‌خصوص گروه روهر به رهبری روبرتو چولی بود. اتفاق هیجان‌انگیزی که می‌توان در یادداشت پر از تحسین علی‌اصغر دشتی با عنوان «راهی برای ظهور در عرصه جهانی تئاتر» نیز جست‌وجو کرد.
سلیمی که تحصیل‌کرده رشته روابط بین‌الملل بود، در مقاله‌ای با عنوان «تئاتر هرگز نخواهد مرد» در شماره12 سال1377 مجله نمایش مقاله‌ای می‌نویسد در باب نظام ارتباطی و هنر تئاتر و در گوشه‌ای از اهمیت تئاتر در آن سال‌ها می‌نگارد:«توجه جدیدی که مخاطبین ایرانی به‌ویژه در جشنواره‌ها به هنر تئاتر می‌کنند، گویای وجود این تمایل انسانی و این حقیقت‌گرایی در میان مخاطبان ایرانی است. تا به حال در این‌باره سخن گفته شده که هنر تئاتر در ایران مخاطب ندارد، مردم ایران تئاتر دوست ندارند، مردم از نمایش استقبال نمی‌کنند و... تجربه‌های اخیر نشان داده که این استدلال در ذات خود ضعیف و شکننده است.» آمار فروش تئاتر شهر نیز نشان می‌دهد در آن سال‌ها وضعیت فروش نمایش دگرگون می‌شود و نسل تازه‌ای به تئاتر ورود می‌کند که شرایط مخاطب را تغییر می‌دهد.
بازگشت حمید سمندریان به تئاتر، در دوره هفدهم با نمایش «بازی استریندبرگ» رقم می‌خورد. اگرچه سمندریان در دوره سلیمی «دایره گچی قفقازی» را هم روی صحنه می‌برد؛ اما این متن فردریش دورنمات است که برای نخستین‌بار پای سمندریان را به جشنواره فجر باز می‌کند. البته ناملایمتی‌های دنیا به قدری بود که سمندریان تنها یک‌بار دیگر با «ملاقات بانوی سالخورده» هم اجرا می‌رود و هم در فجر مشارکت می‌کند.
دوره هفدهم میزبان چند نمایش جنجال‌برانگیز هم بود؛ ازجمله «جنبش انفیه در کلکته» از سیروس شاملو و «رویای یک شب نیمه تابستان» از محمود کریمی‌حکاک که با حمله تندروها مواجه می‌شوند.
محمود کریمی‌حکاک، دارنده دکتری تئاتر و دانشیار دانشگاه سی‌نا در نیویورک، مؤلف 4کتاب و برنده 5جایزه بین‌المللی پس از اجرای تئاتر «رویای شب نیمه تابستان» که در شب چهارم اجرایش تعطیل شد، به نیویورک رفت و دیگر تئاتری را اجرا نکرد. این جشنواره میزبان آخرین حضور تئاتری جمشید مشایخی با «شب روی سنگفرش‌ خیس» هادی مرزبان هم بود. دبیر دوره یازدهم فجر، حسین جعفری‌در این دوره با «ماه لب‌ریخته» در بخش ویژه جشنواره حضور پیدا می‌کند، هرچند کمرنگ. اصغر فرهادی که 2دوره پیش با «ماشین‌نشین‌ها» در فجر حضور داشت، 2سال بعد، در دورانی که هنوز شهرتی کسب نکرده بود، در مقام نویسنده با «هفت شب از شب‌های رنج‌ نگار» به کارگردانی مهدی مکاری نامش در کتاب جشنواره ثبت شده بود.
شاید هم کسی یادش نباشد امیر آقایی هم در این دوره با نمایش «سرانجام سپید می‌شوی» در نقش کارگردان ظاهر شده بود.