زمان جراحی بودجه

سیدمهدی معینی- دکتری شهرسازی

 در شهرهای بزرگ دنیا 70درصد هزینه‌های شهرداری از عوارض مربوط به مالکیت خانه‌ها اخذ می‌شود که معادل عوارض نوسازی در شهر تهران است. مابقی درآمدها نیز از طریق اخذ عوارض کسب و پیشه تامین می‌شود. این در شرایطی است که سهم درآمد‌های شهرداری تهران از محل عوارض نوسازی حدود 3 الی 5درصد است. زمانی این سهم 25درصد بود، اما این قانون و میزان محاسبه آن در طول سالیان گذشته اصلاح نشده و تا به امروز حدود 5درصد تقلیل پیدا کرده است. با یک مثال ساده می‌توان این موضوع را بهتر توضیح داد. تصور کنید در یک مجتمع، مبلغ شارژ هر واحد برای هزینه‌های نگهداشت مثل نظافت، پول آب،  برق و تعمیرات، 500هزار تومان است، اما هر واحد فقط 50هزار تومان شارژ می‌دهد، نتیجه‌اش اینکه مدیر ساختمان از پس اداره مجتمع برنمی‌آید. شهر هم مانند یک مجتمع است که ساکنان آن باید برای خدماتی مانند جمع‌آوری زباله و پسماند، آسفالت، رفت و روب، آتش‌نشانی، کتابخانه و غیره شارژ پرداخت کنند و اگر این شارژ متناسب با هزینه‌ها نباشد، اداره شهر با مشکل مواجه می‌شود؛ در نتیجه برای درآمد‌های شهرداری باید مکانیزم‌های نوینی تعریف شود. رفع مشکل کسری بودجه شهرداری نیاز به جراحی بزرگ دارد و شهرداری، شورای شهر، مجلس، وزارت کشور، استانداری و...، باید وارد چنین چالشی شوند.