نبرد با فناتحریم

عمادالدین قاسمی‌پناه- خبر‌نگار

 اصطلاح «فناتحریم» که مدت زیادی است وارد ادبیات کاربران شده، مسئله تازه‌ای نیست. شرکت‌های بزرگ فناوری دنیا، به‌ویژه آمریکا، پیش از این هم در شرایط مختلف، کشور ما را از دسترسی به پلتفرم‌ها، اپلیکیشن‌ها و در کل اکوسیستم فناوری محروم کرده‌اند.
 حالا یک‌بار دیگر، درحالی‌که بخش قابل توجهی از خدمات گوگل، آی‌پی ایران را نمی‌پذیرند و از همه بیشتر، توسعه‌دهندگان ایرانی را متضرر می‌کنند، گوگل‌پلی، چند اپلیکیشن مشهور ایرانی را از فروشگاه خود حذف کرده است. یکی از شرکت‌هایی که توسعه‌دهنده 2مورد از این اپ‌ها بود، اعتراض خود را اعلام و از وزارتخانه‌های ارتباطات و امورخارجه درخواست کرده که نسبت به اقدام گوگل واکنش نشان دهند. روز بعد، وزارت ارتباطات طی یک بیانیه رسمی، این اقدام گوگل را نشان از کینه‌توزی با مردم ایران دانست و آن را محکوم کرد.

حمایت از بومی‌ها
محمد کشوری، کارشناس ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقد است که «این اتفاق نشان می‌دهد که ما باید از نمونه‌های بومی حمایت کنیم.»
کشوری با اشاره به اینکه هیچ‌کس اصل حمایت از پلتفرم‌های بومی را رد نمی‌کند، می‌گوید: «حتی منتقدان طرح صیانت هم معتقد به حمایت از نمونه‌های بومی از جمله فروشگاه‌های نرم‌افزاری هستند، اما اینکه عده‌ای این اقدام گوگل را تعبیر به لزوم اجرای فیلترینگ گسترده‌تر می‌کنند، درست نیست.»
به‌گفته او، «ما در شرایط کنونی و رقابتی بازار هم، فروشگاه‌های نرم‌افزاری خوبی داشته و داریم. درواقع، اکنون با حذف اپ‌های ما از گوگل‌پلی، اتفاقی برای کاربران ایرانی نمی‌افتد، چراکه ما جایگزین آن را داریم.»

کاربردی شدن دستاوردهای بومی
در بخشی از بیانیه وزارت ارتباطات آمده است: این وزارتخانه «یکجانبه‌گرایی پلتفرم‌های آمریکایی و تحریم ناعادلانه علیه زیست‌بوم فناوری و فضای مجازی کشور را به‌شدت محکوم می‌کند و کمترین پاسخ معقول به تحدید و مسدود‌سازی صورت گرفته را توسعه و کاربردی شدن همه‌جانبه دستاوردهای بومی در فضای مجازی می‌داند.»
کشوری هم با تأیید این موضوع تأکید می‌کند که از نمونه‌های داخلی باید حمایت درستی صورت بگیرد. به‌گفته این کارشناس، « دخالت در این اکوسیستم منجر به افزایش خود تحریمی می‌شود. الان خارجی‌ها به یک شکل، شرکت‌های ما را تحت فشار گذاشته‌اند و از داخل هم به نوعی دیگر تحت فشار هستند.»
کشوری با تأکید بر اینکه حمایت‌های داخلی باید به‌گونه‌ای باشد که مردم نمونه‌های داخلی را بپذیرند، توضیح می‌دهد: «نمی‌توان پیشرفته‌ترین هتل را در منطقه‌ای ساخت که به هر دلیلی گردشگر ندارد. درواقع، اول باید توریست و جاذبه‌های گردشگری وجود داشته باشد، سپس بخش خصوصی خودش ترغیب به ساخت هتل می‌شود.»

  تعامل بین‌المللی با دست پُر
در بخشی از بیانیه وزارت ارتباطات بر پیگیری حقوق پلتفرم‌های ایرانی با همکاری نهادهای حقوقی و سیاسی، ازجمله وزارت امورخارجه تأکید شده و تعامل بین‌المللی را تنها با دست‌های پُر، مؤثر دانسته است. این مسئله به خوبی فعال شدن بیشتر ایران در حوزه بین‌المللی فناوری را نشان می‌دهد.
محمد کشوری، کارشناس فناوری اطلاعات، ابزارهای کشور در حوزه بین‌الملل را برای حمایت از نمونه‌های بومی کافی نمی‌داند. به‌گفته او، «وقتی ما ارتباطی با اقتصاد جهانی نداریم و وقتی شرکت‌های بین‌المللی به اقتصاد ما وابسته نیستند، دلیلی نمی‌بینند که حرف ما را بپذیرند.»
کشوری می‌گوید: «ایرادی هم که در حال حاضر به طرح صیانت وارد می‌شود این است که نقطه ثقل آن فیلتر یا محدود کردن پلتفرم‌های خارجی درصورت عدم‌دریافت مجوز است. درحالی‌که به این نکته توجه نمی‌شود که آنها نیازی به فیلتر شدن از سوی ما ندارند و آنها ما را تحریم می‌کنند.