افزایش معنی‌دار سیل در متروهای جهان
مهدیا گل‌محمدی
سال91 که سیل راه خودش را به چند ایستگاه متروی تهران باز کرد بسیاری این موضوع را فقط به کاستی‌های مدیریتی نسبت دادند. در روز نخست ماه جاری میلادی اما هنگامی که سیل ایستگاه‌های متروی نیویورک را درنوردید رسانه‌ها‌ی جهان متوجه هشدار‌های مردی شدند که متخصص ژئوفیزیک است و چندین بار نسبت به افزایش معنی‌دار جاری شدن سیل در متروهای جهان پیش‌بینی‌ها و استدلال‌هایی مطرح کرده بود. کلاوس هانس جیکوب، استاد دانشگاه کلمبیا (نیویورک) انگشت اتهام را از مدیران مترو برداشته و با استناد به آمار بی‌توجهی به تغییرات اقلیمی را دلیل این بلای طبیعی می‌داند. کلاوس پیش از هر چیز سراغ تاریخچه تاسیس متروهای جهان رفته و برای نمونه متروی نیویورک را بررسی می‌کند. او چنین استدلال می‌کند که از سال1904 میلادی که متروی این شهر راه‌اندازی شد به‌مدت 90سال جز چند مورد جزئی خبری از سیل و نفوذ آن به مترو نبود. این در حالی است که طی 20سال گذشته دست‌کم 12مورد آبگرفتگی شدید در این مترو ثبت شده است. او سپس همین افزایش آماری معنادار را در سایر متروهای باسابقه جهان یعنی لندن و چین بررسی می‌کند و آمارها در این کشورها هم نظریه افزایشی او را تأیید می‌کنند. کلاوس می‌گوید: گرمایش زمین موجب گرم‌تر شدن آب اقیانوس‌ها شده و این پدیده موجب افزایش رطوبت در جو می‌شود. رطوبت یادشده به محض تلاقی با هوایی سرد، توفان و بارش‌های ناگهانی را به‌وجود می‌آورد. طی چند ماه گذشته توفان‌های سندی، هنری و حالا آیدا نیویورک را محل آبگرفتگی‌های شدید قرار داد.
کلاوس درباره راهکار‌های مقابله با این آبگرفتگی‌های مترویی می‌گوید: از آنجا که در زمان احداث تمام متروهای درگیر آبگرفتگی جهان به هیچ‌عنوان تغییرات اقلیمی و باران‌های سیل‌آسا مورد توجه کافی قرار نگرفته بود و اکنون هم امکان جابه‌جایی خطوط مترو نیست، تنها راه‌حل پیشگیری از خطر این آبگرفتگی‌ها به‌کار بستن تمهیدات کارشناسان بحران است. برای نمونه تمام مسیر‌های تهویه، سیستم‌های مرتبط با کابل‌های برق و ورودی و خروجی‌های اضطراری متروها باید بازبینی شود.
او در ادامه می‌گوید: طی چند سال گذشته مسئولان متروی متروپلیتن نیویورک ورودی و خروجی‌های ایستگاه‌ها را بازبینی و نسبت به افزایش آنها اقدام کردند. همین موضوع باعث شد مطابق تحقیقات گروه پژوهشی دانشگاه کلمبیا مشکلات آبگرفتگی این مترو تا 98درصد کاهش یابد. اما مشکل آبگرفتگی تاریخ یکم سپتامبر متروی نیویورک ناشی از نشتی آبگرفتگی چند جوی آب به مترو بود و با حجم باران ارتباطی نداشت. این مورد هم با افزایش قطر لوله‌های خروجی آب‌های سطحی خیابان‌های اطراف این ایستگاه‌ها حل خواهد شد. یکی از بهترین راه‌حل‌های پیشگیری از آبگرفتگی مترو در متروی توکیو به‌کار گرفته شده است. مسئولان متروی توکیو درهای کشویی ضد‌آبی را در مبادی ورودی ایستگاه‌های مترو نصب کردند که تحمل فشار سیلاب را تا 15متر پایین‌تر برد. یعنی در واقع متروی توکیو پس از نصب این درهای ویژه به نوعی ضد‌آب شده است؛ امکانی که هنوز در سایر متروی‌های جهان دیده نشده است. راه‌حل دیگری که در چند کشور دیگر به‌کار گرفته شده، قرار دادن ورودی‌های مترو در زمین‌های مرتفع است. ارتفاع این ایستگاه‌ها در عمل از احتمال ورود سیلاب به ایستگاه‌ها می‌کاهد. به هر حال بهتر است مسئولان برای ساخت ایستگاه‌های جدید مترو در جهان این راه‌حل‌ها را درنظر بگیرند. چرا که برای نمونه بازسازی خطوط متروی آسیب‌پذیر نیویورک حدود 110میلیارد دلار هزینه دارد. بنابراین علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد.
