حالوهوای انتخابات شهری
زهرا صدراعظمنوری- عضو شورای شهر تهران
اگرچه تجمیع انتخابات نهادهای مختلف مثل ریاستجمهوری و شوراهای شهر و روستا با هدف جلوگیری از هزینهها و مشکلات اجرایی انجام گرفته است. در عمل نیز در برخی از دورهها، هر دو انتخابات بهخوبی و با مشارکت بالا برگزار میشود. اما در برخی از ادوار، جامعه به یکی از این دو انتخابات یا هر دو توجه چندانی نداشته است. علت این اتفاق تجمیع 2 انتخابات نیست و به شرایط کلی کشور بازمیگردد. در مواردی دلسردی و بیاعتمادی به انتخابات نرخ مشارکت را پایین میآورد و انگیزه مردم را کاهش میدهد. مضاف بر آن در برخی موارد اقداماتی هم انجام میگیرد که به بیانگیزگی مردم دامن میزند.
از جمله این اقدامات فضای منفی کنونی و تلاش برخی تریبونها برای دامنزدن به آن و افزایش ناامیدی است. چراکه وقتی تریبون در اختیار یک جناح باشد و فقط او امکان تخریب و نقد داشته باشد چنین اتفاقی نیز میتواند رخ دهد. تخریبهای پردامنه جمعی علیه عملکرد پنجمین دوره شوراهای شهر در حالی است که برآیند عملکرد شوراها در 4سال گذشته مثبت بوده است و بهویژه در کلانشهرها و شهر تهران شوراها موفق عمل کردهاند.
نکته دیگر که در بحث بیرمقی انتخابات پیش روی شوراها باید به آن توجه کرد بحث رد صلاحیتهای گسترده است. در شرایط فعلی بسیاری از نیروهای خدوم و پاکدست با دلایل غیرمنطقی و غیرمستدل رد صلاحیت شدهاند. بهطور مثال از 12عضوی که از شورای فعلی در انتخابات ثبتنام کردند ابتدا فقط 2نفر تأیید صلاحیت شدند. پس از رفتوآمدهای بسیار 5عضو دیگر نیز تأیید شدند اما همچنان 5نفر دیگر که از اعضای باسابقه و فعال و موفق هستند، نتوانستهاند از سد احراز صلاحیت عبور کنند. هنگامی که جامعه با چنین رویکردهایی مواجه میشود انگیزهای برای مشارکت نمیبیند.
به این ترتیب طبیعی است که جامعه در چنین فضایی اقبالی به انتخابات شوراها نشان نمیدهد. به هر روی انتخابات شوراها در شرایطی به حاشیه رفته که انتخابات ریاستجمهوری هم در متن نیست و اقبال و شور دوره قبلی انتخابات ریاستجمهوری نیز امروز از بین رفته است.
با این همه اصلاحطلبان در قالب جبهه اصلاحات عملکرد منسجم داشتند. البته بحث انتخابات شورا بهشدت ریاستجمهوری مطرح نیست اما گروهی در این جبهه مسئول انتخابات شوراها و تهیه برنامهها هستند.
با این حال وقتی اکثر نیروهای اصلاحطلب رد صلاحیت میشوند نامزدی باقی نمیماند که درباره او تصمیمگیری شود. بنابراین مشخص نیست که در روزهای آینده جبهه اصلاحات ایران لیستی برای انتخابات شوراهای شهر و روستا بدهد. این در حالی است که تجربه نشان داده هنگام مشارکت بالا اصلاحطلبان پیروز انتخابات هستند. اما وقتی میزان مشارکت پایین میآید رقیب از آن حداکثر استفاده را میکند. بنابراین بهنظر میرسد عدهای بهدنبال پایین نگهداشتن مشارکت و به حاشیه رفتن انتخابات شورای شهر هستند و موفقیت خود را در نبود مردم میبینند. این تفکر و رویکرد نابجایی است که جامعه را دچار آسیبها و مشکلات جدی خواهد کرد و در راستای منافع ملی کشور نیست. هرچه حضور جناحهای مختلف وتضارب آرا در انتخابات افزایش پیدا کند نمایندگان منتخب برآمده از رأی واقعی مردم خواهند بود.