راهی که برای تشخیص کرونا پیمودیم

مصطفی صالحی وزیری- ویروس شناس

انستیتو پاستور ایران با نزدیک به 100سال سابقه فعالیت در کشور، مسئولیت پایش و رصد بیماری‌های عفونی را برعهده دارد. در انستیتو پاستور، تمام تهدیدهای ویروسی در جهان مورد رصد قرار گرفته و در قالب تیم واکنش سریع که اعضای آن را متخصصان عضو هیأت علمی دانشگاه‌های معتبر کشور شکل می‌دهند اقدامات لازم برای شناسایی ویروس و رصد وضعیت آن انجام می‌شود. بر این اساس، در 28دی‌ماه سال گذشته، تیم پاسخ سریع انستیتو پاستور همزمان با آغاز پاندمی جهانی فعالیتش را آغاز کرد و موفق شد با استفاده از منابع خود و بهره‌گیری از تجربه ساخت تست‌های سریع شناسایی کرونا، در مدت کمی پس از آغاز شیوع ویروس کیت‌های تست کرونا را با وجود تحریم‌ها و نبود مواد اولیه مورد نیاز تهیه و تولید کند. شاید جالب باشد که بدانید، کرونایی که امروز مردم جهان با آن آشنا هستند، از دسته ویروس‌هایی است که پیش تر با نام‌هایی مانند مرس و سارس با آن روبه‌رو بودیم. شکل ویروس کرونا مانند مرس و سارس کروی با تاج‌هایی پروتئینی اسپایکی است که سبب شده شباهت‌هایی میان این 3ویروس با یکدیگر ایجاد شود. با توجه به اینکه انستیتو پاستور،   پیش از شیوع کرونا برای حجاجی که به عربستان سفر می‌کردند، موفق به ساخت کیت‌های تشخیص شده بود، با بهره‌گیری از این تجربه برای شناسایی ناقلان کرونا نیز کیت‌های تشخیص ساخته و در اختیار وزارت بهداشت قرار داده است. با افزایش همه‌گیری ویروس در کشور، درحالی ‌که تا پیش از این، سالانه هزار مورد تست در آزمایشگاه مرجع انستیتو پاستور آزمایش می‌شد، در نخستین هفته از شیوع ویروس کرونا نزدیک به هزار مورد کیت تشخیص برای آزمایش به انستیتو پاستور ارسال شد.در انستیتو پاستور ما از انجام روزی ۱۰۰ تست در روز به بررسی و تشخیص هزار تست کرونا در روز رسیدیم. اکنون با گذشت یک سال از شیوع کرونا، درحالی‌که تا قبل از شیوع ویروس، شبکه آزمایشگاهی آنفلوآنزا به‌عنوان بزرگ‌ترین شبکه آزمایشگاهی کشور قادر بود سالانه 20هزار تست تشخیصی انجام دهد، اکنون در شبکه آزمایشگاهی کرونا، روزانه ۳۰ هزار تست انجام می‌شود که این نشان‌دهنده حجم عظیمی از کار در این بخش است. هنگامی که کرونا در کشور شایع شد تنها یک آزمایشگاه کار تشخیص ویروس را انجام می‌داد و اکنون این تعداد به 333آزمایشگاه رسیده است و با توسعه این مراکز، شناسایی ناقلان بیماری شتاب بیشتری به‌خود گرفته و توانسته‌ایم از شیوع بیش از پیش ویروس در کشور جلوگیری کنیم.