بهمن و اسفند 2جشنواره تئاتر فجر و نمایش عروسکی به شکل ملی برگزار می‌شود
تئاتر در تکاپوی تداوم
از برگزاری 2جشنواره تا تجمع مقابل مجلس
فهیمه پناه‌آذر- روزنامه نگار
نزدیک به ۸۰ روز به پایان سال و ورود به قرن جدید هجری شمسی مانده. ویروس کووید-۱۹ و تعطیلی فضاها و جشنواره‌های هنری، سال سختی را برای هنرمندان تئاتر رقم زد. هنرمندان تئاتر در طول سال علاوه بر اجراهای عمومی، با شرکت در جشنواره‌های تئاتری می‌توانستند آثار نمایشی خود را برای مخاطبان عرضه کنند. در طول سال نزدیک به ۱۵جشنواره در بخش‌های دولتی و خصوصی برگزار می‌شد اما امسال هیچ جشنواره‌ای در تئاتر برگزار نشد، اما در ماه‌های باقیمانده قرار شده تا جشنواره تئاتر فجر و جشنواره نمایش عروسکی تهران مبارک به شکل ملی برگزار شوند.
برگزاری نمایش عروسکی در فراق دبیر
۱۸روز از آمدن ویروس ناخوانده کرونا به ایران و اعلام رسمی‌اش نگذشته بود که گلزار محمدی، دبیر هجدهمین دوره از جشنواره نمایش عروسکی تهران – مبارک در خانه پدری‌اش در سنندج درگذشت. گلزار محمدی اما به‌خاطر بیماری سرطان از دنیا رفت؛ هنرمندی که قرار بود بعد از چند دوره دبیری مرضیه برومند، سکان جشنواره نمایش عروسکی را در دست بگیرد. با رفتن محمدی، برگزارکنندگان جشنواره تصمیم گرفتند که نام وی همچنان به‌عنوان دبیر باقی بماند و هر بخش با مدیریت یک نفر کار را جلو ببرد. ابتدا قرار بود مرداد‌ماه جشنواره برگزار شود، اما این اتفاق نیفتاد و حالا قرار است نیمه اول اسفند‌ماه هجدهمین دوره برگزار شود اما در این دوره نه شادپیمایی وجود دارد و نه اجرای زنده. قرار است نمایش‌ها در پلتفرمی به شکل مجازی اجرا شوند. اما برگزارکنندگان این دوره بیشترین تلاش‌شان این است که علاوه بر اجرای آثار نمایشی، روی کارهای پژوهشی و همچنین برگزاری کارگاه‌های آموزشی تمرکز کنند. بخش ورک‌شاپ‌ها در 3 دوره قبل برگزار نمی‌شد.
امید برای اجرای تئاتر خیابانی
برگزارکنندگان با این حال امیدوارند که تا اسفند‌ماه وضعیت ویروس کرونا کنترل شود تا حداقل بتوانند اجراهای خیابانی خود را داشته باشند؛ جشنواره‌ای که تنها مأمن و امید فعالان تئاتر عروسکی است. هنرمندان تئاتر عروسکی قبل از آمدن کرونا هم به‌دلیل کمبود سالن‌های نمایشی و ترافیک تولیدات نمی‌توانستند اجرای نمایش داشته باشند و با آمدن این ویروس ناشناخته به طورکلی هیچ حامی و مکانی برای عرضه تولیدات خود ندارند. با تمام محدودیت‌های برگزاری جشنواره، امسال قرار بر این است که گروه‌های متقاضی تا ۲۶دی‌ماه در بخش صحنه‌ای و ایده‌های نو شرکت کنند. اجراهای صحنه‌ای در فضای مجازی خواهد بود. نخستین کارگاه آموزشی این دوره نیز ۱۸ و ۲۵ اسفند برگزار می‌شود که البته هنوز پلتفرم‌ها مشخص نشده اما ثبت‌نام شروع شده است.
تجربه مدیریتی در بخش‌های مختلف
هم‌اکنون بخش‌های مختلف جشنواره مدیران خود را دارند. مسابقه نمایشنامه‌نویسی و پژوهش نیز امسال به شکل پررنگ‌تری برگزار می‌شود که دبیری آن را فهیمه میرزاحسینی، برعهده دارد و تصمیم بر این است که در پایان جشنواره آثار برگزیده به شکل کتاب منتشر شوند. زهره بهروزی‌نیا، مدیر بخش صحنه‌ای است و سیاووش ستاری، بخش آیینی و سنتی را برعهده دارد. سامان خلیلیان، مدیر بخش نمایش‌های خیابانی و بهرام بهبهانی، مدیر بخش ایده‌های نو و نمایش در فضای مجازی است. امیر عادی نیز بخش مسابقه عکس را برعهده دارد؛ مدیرانی که در دوره‌های قبلی با جشنواره همکاری داشتند و امسال در غیاب همیشگی دبیر، جشنواره برگزار می‌کنند.
یاد از گذشتگان؛ از صمیمی‌مفخم تا دنیا فنی‌زاده
نسل هنرمندان تئاتر عروسکی نیز تغییر می‌کنند. دانشجویان جدید وارد عرصه شده‌اند و با وجود پیشینه غنی تئاتر عروسکی، شناخت هنرمندان فقید یکی از اهداف برگزارکنندگان این دوره است. قرار شده تا کلیپ‌های ویدئویی برای هنرمندان ساخته شود. کامبیز صمیمی‌مفخم، جواد ذوالفقاری، دنیا فنی‌زاده و... افرادی هستند که در این دوره از آنها یاد خواهد شد.
آزمون و خطاها در فجر آنلاین
جشنواره تئاتر فجر هم به شکل ملی از ۱۱بهمن به‌مدت ۱۰روز برگزار می‌شود؛ جشنواره‌ای به دبیری حسین مسافرآستانه که در این دوره، به‌نظر می‌رسد خیلی‌ها به دلایل مختلف غیبت داشته باشند. این غیبت را ابتدا می‌توان از انتخاب داوران و هیأت‌های انتخاب متوجه شد. جشنواره تئاتر فجر نخستین جشنواره مجازی خواهد بود که در سال‌جاری برگزار می‌شود. آزمون و خطاهایی که قرار است خواسته و ناخواسته در این جشنواره باشد و باید دید برگزارکنندگان با توجه به نبود زیرساخت‌ها برای اجراهای آنلاین چگونه دوره سی‌ونهم را برگزار می‌کنند؟
تجمع برای خواسته‌های صنفی و مدنی
2هفته پیش بود که اهالی خانه تئاتر تصمیم گرفتند با حضور در مجلس شورای اسلامی خواسته‌های خود را عنوان کنند اما این گردهمایی به‌دلیل قرنطینه‌شدن تهران به‌مدت 2هفته اتفاق نیفتاد و امروز صبح (یکشنبه) این تجمع قرار است برگزار شود. تجمع اهالی تئاتر برای درخواست مطالبات‌شان خواهد بود و اینکه در این اجتماع بتوانند خواسته‌های صنفی و مدنی خود را به گوش نمایندگان مجلس شورای اسلامی برسانند. هر‌چند باید دید که چقدر این اتفاق مؤثر خواهد بود و با حضور هنرمندان در مجلس، گرهی از مشکلات تئاتر باز می‌شود؟
