تداوم و تغییر در نقطه عطف قانون‌گذاری

سیده‌زهرا عبداللهی؛ روزنامه‌نگار

با آغاز دومین سال کاری مجلس شورای اسلامی در دوره دوازدهم، یکی از مهم‌ترین رخدادهای پارلمانی برگزاری انتخابات داخلی کمیسیون‌های تخصصی بود؛ فرایندی که به منزله تنظیم دوباره قطب‌نمای قانون‌گذاری و نظارت در خانه ملت محسوب می‌شود. کمیسیون‌های تخصصی، رگ‌های اصلی جریان سیاست‌گذاری و بررسی لوایح در مجلس‌اند که به دلیل تقسیم وظایف و تمرکز بر موضوعات خاص، نقشی بی‌بدیل در شکل‌دهی به سیاست‌های کلان کشور دارند. در این میان، انتخاب هیأت‌رئیسه هر کمیسیون، تعیین‌کننده راهبرد، اولویت‌ها و عملکرد آن کمیسیون در طول یک سال آینده است.



تداوم چهره‌های کلیدی؛ سیگنال ثبات در مسیر قانون‌گذاری
در اجلاسیه دوم مجلس دوازدهم، رؤسای 8 کمیسیون تخصصی از جمله برنامه و بودجه، عمران، آموزش، بهداشت، صنایع، کشاورزی، امنیت ملی، شوراها و امور داخلی کشور برای سال دوم متوالی ابقا شدند. «محمدرضا رضایی کوچی» در کمیسیون عمران، «علیرضا منادی سفیدان» در آموزش، «حسینعلی شهریاری» در بهداشت، «رضا علیزاده» در صنایع و معادن، و «محمدجواد عسکری» در کمیسیون کشاورزی، همچنان ریاست کمیسیون‌های خود را حفظ کردند.  همچنین «غلامرضا تاجگردون» هدایت کمیسیون برنامه و بودجه را بر عهده گرفت. این ثبات نشان می‌دهد نمایندگان، به مجموعه‌ای از چهره‌های شناخته‌شده و باتجربه در مدیریت حوزه‌های تخصصی مجلس اعتماد کرده‌اند. احتمال تغییر در برخی کمیسیون‌های باقی‌مانده می‌تواند نشانگر تحولاتی در رویکرد کمیسیون باشد؛ کمیسیون‌هایی که در شرایط کنونی، نقش حیاتی در شکل‌دهی سیاست‌های انرژی و ... کشور ایفا می‌کنند.
در کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور نیز «محمدصالح جوکار» به ریاست رسید. در حالی که سایر اعضای هیأت‌رئیسه این کمیسیون تغییراتی را تجربه کردند، این موضوع می‌تواند حاکی از تلاش نمایندگان برای به‌روزرسانی و افزایش کارآمدی در حوزه نظارت بر ساختارهای اداری و شوراهای کشور باشد.

ابهام در 3 کمیسیون کلیدی؛ اجتماعی، انرژی و فرهنگی
یکی از نکات قابل توجه در این انتخابات، بلاتکلیفی ترکیب هیأت‌رئیسه کمیسیون‌های «اجتماعی»، «انرژی» و «فرهنگی» است. این سه کمیسیون از اهمیت بالایی برخوردارند؛ کمیسیون اجتماعی به دلیل ارتباط مستقیم با مسائل مردم و آسیب‌های اجتماعی و کمیسیون انرژی به دلیل نقش تعیین‌کننده‌اش در سیاست‌گذاری انرژی و اقتصاد کشور.
گزارش‌ها حاکی از آن است که در کمیسیون انرژی، انتقادهای جدی نسبت به عملکرد ریاست پیشین وجود دارد و همین موضوع باعث شده روند انتخابات هیأت‌رئیسه به تأخیر بیفتد و گمانه‌زنی‌ها درباره تغییرات ساختاری در این کمیسیون افزایش یابد. به نظر می‌رسد مجلس در تلاش است ترکیبی مقتدر و کارآمد برای هدایت این کمیسیون حساس انتخاب کند.

تحلیل؛ پیام‌های پشت پرده تغییر و تداوم
در مجموع، انتخاب هیأت‌رئیسه کمیسیون‌ها در اجلاسیه دوم مجلس دوازدهم، پیام‌های متعددی به همراه دارد. تداوم ریاست اکثر کمیسیون‌ها بیانگر رضایت نسبی نمایندگان از عملکرد آنان و تمایل به حفظ ثبات در سیاست‌گذاری‌های کلان است.