بیمارستان فارابی؛ پیشروی به سمت زمین‎‌‎های قلعه

 سعید برآبادی     

تهران آرام‌آرام از زیر خاکستر جنگ دارد سر بیرون می‎‌‎آورد و کارگاه‎‌‎های عمرانی و ساخت‎‌‎وساز یکی‌یکی دارند از دل خاک پایتخت جوانه می‎‌‎زنند. طرح تبدیل مراکز و مکان‎‌‎هایی که به هر دلیل از 1357 دیگر وجود نداشتند آغاز شده و «قلعه» که ابتدای سال1357 به‎‌‎دلیل آتش‎‌‎سوزی دیگر برهوتی بود در دل شهر، یکی از مهم‎‌‎ترین گزینه‎‌‎ها بود. شهرداری تصمیم می گیرد که مخروبه این محله بدنام را به پارکی عمومی بدل کند و نهایتا هم همین می‎‌‎شود، اما تکه‎‌‎ای از این زمین داستانی جدای از پارک رازی پیدا می‎‌‎کند: اتصال به بیمارستان فارابی برای توسعه آن. دستور هیأت دولت این است: «کلیه اراضی‌ای که بر اثر تخریب خانه‎‌‎های قلعه ایجاد شده به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران واگذار می‎‌‎گردد تا برای توسعه فعالیت‎‌‎های بیمارستان‎‌‎ فارابی و تأسیس مرکز پزشکی مورد استفاده قرار گیرد». دکتر حسن عارفی، رئیس دانشگاه تهران، صبح امروز در یک گفت‎‌‎وگو با «بخش دانشگاهی اطلاعات» اظهار داشت: «ما از مدت‌ها پیش در فکر توسعه بیمارستان فارابی بودیم تا بتوانیم علاوه بر ارائه خدمات «چشم‌پزشکی» که از این نظر بیمارستان فارابی در درجه اول قرار دارد، امکانات درمانی نیز برای بخش وسیعی از مردم جنوب‎‌‎شهر تأمین کنیم. به همین منظور تقاضا کردم تا این زمین‎‌‎ها به بیمارستان فارابی اختصاص یابد».
اما خود بیمارستان فارابی که یکی از مهم‎‌‎ترین بیمارستان‎‌‎های چشم‌پزشکی ایران است تاریخچه یک قرنی دارد. حاج معدل شیرازی زمین این بیمارستان را که باغی بود پایین‎‌‎تر از باغ‌شاه در سال 1300خرید و در اختیار شهرداری قرار داد تا آسایشگاهی در آن برپا کنند. اندکی بعد این محل به کارخانه شعربافی تبدیل شد و بعدها دوباره به مریضخانه فقرا اختصاص یافت. حیاط این بیمارستان در همه‎‌‎گیری تیفوس در اختیار بیماران قرار گرفت و درنهایت در 1324 کارکرد آن به بیمارستان چشم‌پزشکی تغییر کرد. 7سال پس از واگذاری زمین‎‌‎های قلعه به بیمارستان، ساختمان جدید آن در سال1366 با 23هزار مترمربع زیربنا، توسط نخست‎‌‎وزیر وقت افتتاح شد.