هر ایرانی یک پوستر
تأسیس بخش گرافیک رادیو تلویزیون ملی ایران
حافظ روحانی
سالهای پایانی دهه1340 بیتردید برای گرافیک ایران از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ در واقع در فاصله چند سال عمده نهادهای نوپایی چون رادیو و تلویزیون ملی یا انتشارات سروش و دیگر نهادهای فرهنگی دست به تأسیس واحد گرافیک و تبلیغات میزنند. به این ترتیب در اواخر دهه1340 شغل طراحی گرافیک به سرعت به شغلی پرخواهان تبدیل میشود. پیشتر از اینکه نهادهایی چون رادیو تلویزیون ملی ایران بخش گرافیک راهاندازی کنند، عمده فعالیت طراحان گرافیک در دفاتر تبلیغاتی خصوصی بود که از دهه1330 بهتدریج رشد و پیشرفت کردهبودند. در دهه1330 اداره کل هنرهای زیبای کشور اقدام به تأسیس دفتر گرافیک کرد و صادق بریرانی را به ریاستش برگزید. از اوایل دهه1340 نهادی چون سازمان جلب سیاحان اقدام به تهیه پوستر و دیگر اقلام تبلیغاتی کرد که به قصد جلب گردشگران خارجی انجام میشد. اما از اواخر دهه1340 نه فقط فضاهای فرهنگی گسترش قابلملاحظهای یافته بود که در عینحال سیاستهای اقتصادی حکومت هم مزید بر علت بود تا بر تقاضای کار گرافیک بیفزاید. به این ترتیب بهنظر میرسید که شکلی از نظام سرمایهداری قرار است بر کشور حاکم شود که نیاز به تبلیغات را دوچندان میکرد. در عینحال در اواخر دهه1340 گرایش گرافیک به رشته نقاشی در دانشکده هنرهای زیبا هم افزوده شده بود تا تعداد دانشآموختگان این رشته در کشور افزایش یابد. اما تأسیس بخش گرافیک رادیو تلویزیون ملی ایران از جهت میزان نفوذ این نهاد بر جامعه از اهمیت زیادی برخوردار بود. به این ترتیب میتوان گفت که گرافیک از اواخر دهه1340 کمکم به شاکله نظام اجتماعی نفوذ کرد.