آسمان آفتابی مدرسه تابستانی تهران

تهامه مهدوی- خبرنگار

کرونا همه کلاس‌های تابستانی را تعطیل کرده است؛ کلاس‌هایی که تا پارسال مملو از دانش‌آموزانی بود که می‌خواستند از  3‌ماه تعطیلی تابستان بهترین استفاده را ببرند. شرایط تازه اگرچه برای همه افراد جامعه و از آن جمله کودکان روزهای کشدار و ملال‌آوری را به همراه آورده اما در عین حال آموزش از راه دور را وارد مرحله تازه‌ای کرده است؛ تعداد زیادی از دانش‌آموزان امسال از راه دور در کلاس‎های مدرسه تابستانی حاضری زدند. کلاس‌هایی که با موضوعات متنوعی مثل گویندگی، بازیگری، خبرنگاری و داستان‌نویسی برگزار شد و شرکت در آنها برای همه متقاضیان رایگان است.
در نخستین مدرسه آنلاین تابستانی تهران کارگاه‌های آنلاین متنوعی پیش‌بینی شده بود؛ از تئاتر، انیمیشن، گویندگی و اجرا گرفته تا دوره‌های آموزشی موسیقی، طنز، داستان‌نویسی، قرآن، فیلم‌سازی با موبایل و خاطره‌نویسی. این دوره‌ها را افراد نام‌آشنا و با تجربه‌ای اداره می‌کردند که بسیاری از آنها چهره‌هایی شناخته شده برای نوجوانان بودند. مدرسه تابستانی تهران در 5هفته فعالیت 60ویدئوی آنلاین را از طریق سایت https://nojavanestan.ir در اختیار متقاضیان قرار داد. این برنامه‌ها البته به‌طور همزمان در آپارات، اینستاگرام و تعداد دیگری از شبکه‌های اجتماعی هم بارگذاری می‌شدند. در برنامه‌ریزی و سیاستگذاری آموزشی این دوره‌ها که با مشارکت معاونت اجتماعی شهرداری تهران و وزارت آموزش و پرورش تهران انجام شده، دانش‌آموزان ناشنوا هم به‌عنوان یکی از گروه‌های هدف مورد توجه قرار گرفتند. به‌گونه‌ای که بخش ویژه‌ای از این مدرسه به آموزش آنلاین ناشنوایان اختصاص داشت تا به این ترتیب جوانان و نوجوانان ناشنوا نیز بتوانند از امکانات رایگان این مدرسه بهره‌مند شوند.
آنطور که محمدرضا جوادی‌یگانه، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران می‌گوید: شرکت در این دوره‌ها به‌صورت رایگان می‌تواند بخشی از نیاز فرهنگی و آموزشی مناسب نوجوانان را در شرایط فعلی تامین کند.

فرصتی برای استعداد‌یابی
«منصور ضابطیان»، مجری برنامه‌های پرطرفداری چون رادیو هفت و صدبرگ یکی از افرادی بود که در این مدرسه گویندگی و اجرا را به علاقه‌مندان این حرفه پرطرفدار آموزش می‌داد. او با اشاره به اینکه این مدرسه نخستین تجربه آموزش آنلاین او بوده است، می‌گوید: این نوع آموزش برای من کمی پیچیده بود چرا که جنس کار من، کارگاهی است و آموزش گویندگی و اجرا همانند درس‌هایی مثل ریاضی و فیزیک نیست که فرمول داشته باشد و آنها را روی تخته نوشت و به دانش‌آموز یاد داد.
او که چندین سال مدرس دوره‌های آزاد گویندگی و اجرا در دانشکده خبر بوده است، به «همشهری» می‌گوید:«آموزش گویندگی و اجرا آموزشی تعاملی است و هنرآموزها باید روبه‌روی ما باشند و بده بستان داشته باشیم اما شرایط فعلی به‌گونه‌ای نیست که بتوانیم کلاس با حضور علاقه‌مندان را تشکیل بدهیم و این نوع آموزش بدون حضور هنرآموز برای من تجربه خوبی بود که امیدوارم نتایج قابل‌قبولی را به‌دنبال داشته باشد.» ضابطیان با بیان اینکه نمی‌توانیم توقع داشته باشیم با 5جلسه آموزش، نوجوانان گوینده یا بازیگر شوند، ادامه می‌دهد: «در این دوره‌ها سعی شده تا شرکت‌کنندگان علایق و استعدادهایشان را بهتر بشناسند و با شرکت در این کلاس‌ها و تجربه کردن این دوره‌ها بفهمند که چه علاقه‌ای دارند و بعدها بتوانند آن را ادامه بدهند و مهارتشان را در رشته مورد علاقه‌شان بیشتر کنند.» به گفته این مجری رادیویی، با برگزاری این کلاس‌ها بسیاری از افرادی که به دلایل مختلف امکان حضور در کلاس‌های حضوری را ندارند می‌توانند از این آموزش‌ها بهره‌‎مند شوند و این نقطه قوت برگزاری دوره‌های آموزشی مجازی است؛ آن هم در شرایط کنونی با الزاماتی که برای در خانه ماندن وجود دارد.

تجربه‌ای یگانه بود
کارگاه نمایش و بازیگری تئاتر یکی دیگر از کارگاه‌هایی بود که در مدرسه تابستانی تهران با حضور محمد رحمانیان، نمایشنامه‌نویس، کارگردان و مدرس تئاتر ایرانی و مهتاب نصیرپور، بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر برگزار شد.
رحمانیان جزو مدرسانی است که در گذشته نیز تجربه آموزش آنلاین را داشته اما این نخستین بار بوده که در کلاس آموزشی برای نوجوانان حاضر شده است. او به همشهری می‌گوید تجربه آموزش برای نوجوانان تجربه‌ای دشوار بوده است: «آموزش‎هایی که قرار بود در نخستین مدرسه تابستانی تهران ارائه شود گروه سنی نوجوانان را هدف قرار داده بود و به همین دلیل باید مطالب به تناسب سن نوجوانان آماده‌سازی و ارائه می‌‎شد. لازم بود تعداد عبارات و کلمات استفاده شده، محدود و اطلاعات ارائه شده نیز به نسبت سن هنرجوها ساده‌سازی شده باشد و همین مسئله، نخستین تجربه را به تجربه‌‎ای دشوار برای ما تبدیل کرد.»
او ادامه داد: «در این کلاس‌ها ناگزیر بودیم مباحث علمی و آکادمیک را به زبانی ساده برای نوجوانان علاقه‌مند به تئاتر و نمایشنامه‌نویسی و نمایشنامه‌خوانی ارائه کنیم. در این کلاس‌ها از تمام نقاط کشور، از شهرها و روستاهای دورافتاده ما را تماشا می‌کردند و به‌نظرم این تجربه‌ای یگانه بود.» رحمانیان معتقد است که آموزش تئاتر را نمی‌شود و نباید تعطیل کرد: «بازخوردهای خوبی از تشکیل این کلاس‌ها داشتیم و بیشتر شرکت‌کنندگان موافق ادامه دادن این کلاس‌ها بودند. البته انتقاداتی هم درخصوص سطح کلاس‌ها بود که عنوان می‌شد برخی مسائل مطرح شده در سطح گروه سنی نوجوان‌ها نیست و باید برای افراد بزرگسال این مسائل آموزش داده شود اما به‌نظر من فردی که بخواهد نمایشنامه‌نویس شود و یا در تئاتر به مقام‌های بالایی برسد از همان زمان نوجوانی باید سطوح بالای تئاتر و نمایشنامه‌نویسی را درک کند و در همین سنین نوجوانی شروع به خواندن انواع و اقسام نمایشنامه‌ها کند تا با موارد متعدد نمایشنامه‌ها و تئاترها آشنا شود.»  براساس آمارهای شهرداری تهران ۲۵هزار نفر از طریق سایت مدرسه تابستانی، ۱۵۰هزار نفر با استفاده از آپارات و ۷۰۰هزار نفر از طریق صفحه اینستاگرام از محتوای آموزشی ارائه شده در این مدرسه تابستانی استفاده کرده‌اند.

از تهران به همه شهرهای‌کشور
مجتبی دانشور، مدیرکل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران امیدوار است با همکاری آموزش و پرورش مجموعه ویدئوهای آموزشی مدرسه تابستانی تهران، به‌زودی در شبکه شاد توزیع شود تا ۱۰میلیون مخاطب این شبکه بتوانند از این دوره‌ها بهره‌ ببرند.
او می‌گوید: «بنا بر این شده تا اجرای این طرح استمرار داشته باشد و پس از وقفه‌ای یک هفته‌ای نمایش دوره‌های جدید آموزشی ادامه پیدا کند. البته در دوره جدید کارگاه‌ها مهارت‌محور می‌شوند و مهارت‌های عمومی‌تر و تخصصی‌تر به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود.»

صرفه‌جویی در هزینه‌ها
اسماعیل بحری‌زاده، قائم‌مقام وزیر آموزش و پرورش در سازمان دانش‌آموزی کشور هم از نتایج برگزاری نخستین مدرسه تابستانی تهران به‌عنوان یک تجربه آموزشی آنلاین با مخاطب نوجوان راضی است. او با اشاره به ارزیابی‌های سازمان دانش‌آموزی کشور از استقبال دانش‌آموزان، خانواده‌ها و همکاران فرهنگی از این طرح خبر می‌دهد: «براساس گزارش‌های موجود، اغلب مخاطبان مدرسه تابستانی تهران به‌ویژه دانش‌آموزان از کیفیت دوره‌های آموزشی و موضوعاتی که در آنها مطرح شده، رضایت داشته‎اند. جذابیت این بسته‌های آموزشی موجب شد تا به گفته ارزیابان ما، استقبال گسترده‌ای از طرح صورت بگیرد.»
به‌گفته بحری‌زاده، مجازی بودن این دوره‌ها موجب شد تا صرفه‌جویی قابل‌توجهی در هزینه‌ها صورت بگیرد چرا که اگر این کلاس‌ها به‌صورت فیزیکی برگزار می‌شد، هزینه‌ها چندین برابر هزینه فعلی بود.
مدرسه تابستانی تهران علاوه بر برگزاری دوره‌های آموزشی، امکانی را برای تمرین عملی شرکت‌کنندگان پیش‌بینی کرده بود و دانش‌آموزانی که کارهای عملی آنها پس از داوری مربیان به‌عنوان آثار برگزیده اعلام شده جوایزی را دریافت کردند. متولیان برگزاری مدرسه تابستانی تهران می‌گویند استقبال‌ها از این دوره بالا بوده و شرکت‌کنندگان هم رضایت نسبی داشته‌اند. به اشتراک گذاشتن این تجربه با دانش‌آموزان دیگر شهرها از طریق شبکه شاد حتما تجربه متفاوتی برای آموزش از راه دور در دوره کرونا خواهد بود؛ هر چند که این انتظار وجود دارد  فرایند برنامه‌ریزی و اجرای دوره‌های آموزشی تازه برای کودکان و نوجوانان با توجه به دشواری‌های آموزش برای این رده‌های سنی با استفاده از مشاوره‌های متخصصان آموزش در حوزه کودک و نوجوان بهینه‌سازی‌ و تقویت شود.