اولین کتابفروشی امروزی در یزد

ندا زندی 

اوایل قرن اگر کسی در شهر یزد هوس خواندن کتاب جدید می‌کرد کارش زار بود. باید می‌رفت سراغ دکه‌هایی که صاحبانشان دو زانو روی تشکچه‌ای نشسته بودند و از کتاب‌ها هرمی بلند ساخته بودند. نه از قفسه و ردیف خبری بود و نه از تحویل فوری کتاب. تا اینکه عبدالمولی مولوی و رضا مدرس یزدی که تازه از اصفهان به یزد آمده بودند، به پیروی از کتابفروشی گلبهار اصفهان در 1305شمسی، کتابخانه ایران و گلبهار را سر بازار خان یزد ایجاد کردند و اینگونه بود که نخستین کتابفروشی امروزی یزد کار خود را آغاز کرد. طولی نکشید که کتابفروشی گلبهار به میعادگاه اهل قلم و دانش یزد بدل شد. مکانی که مهدی آذریزدی پای پیاده از روستا به مرکز شهر به آن‌جا می‌آمد و با حسرت از پشت ویترین به قفسه‌های پر از کتابش نگاه می‌کرد و از مراجعه به داخل خجالت می‌کشید. تا اینکه روزی آقارضا سعیدی، یکی از شرکای گلبهار و صاحب کارگاه جوراب‌بافی‌ای که مهدی در آن کار می‌کرد، او را به آرزویش رساند: «هرچه می‌خواهی ببر و بخوان و همچنان پاکیزه بیاور.» البته این شیوه امانت‌دهی در سال‌های آغازین کار کتابفروشی رایج بود و بیشتر کسانی که با بنیانگذاران یا شرکا رابطه داشتند می‌توانستند از این امکان ارزشمند بهره‌مند شوند. رضا مدرس یزدی کم‌کم چون وجود چاپخانه‌ای را نیز برای شهر لازم دانست، در سال1312 ماشین چاپ را وارد کرد و حتی در همان سال تاسیس چاپخانه، روزنامه «گلبهار» به مدیریت مرحوم عبدالعلی مولوی، مؤسس اولیه بنگاه گلبهار یزد و به سردفتری محمد کیوان‌فر، دبیر دبیرستان مارکار، چاپ و منتشر شد.
 گلبهار در دوران نخست خود یعنی تا 1330 تنها مؤسسه انتشاراتی یزد بود و شهرت و اهمیتش تا جایی پیش رفت که واژه گلبهار در زبان مردم کوچه و بازار با کتابفروشی مترادف شد.