همه‌پرسی در دستور کار نیست

منتقدان دولت در مواجهه با طرح چندباره موضوع همه‌پرسی از سوی حسن روحانی، می‌گویند این کار در حیطه اختیارات رئیس‌جمهوری است و بهتر است روحانی خود در این زمینه پیشقدم شود. رئیس‌جمهوری حداقل از ابتدای امسال موضوع همه‌پرسی را مکرر در کنار مسائلی همچون تعامل با کشورهای جهان، اصلاح نظام بودجه‌ریزی کشور، مسئله اختیارات ریاست‌جمهوری و سیاست‌های کشور در مورد فیلترینگ مطرح کرده است. با این حال، ارجاعات مشخص رئیس‌جمهوری نسبت به مصادیق و موضوعات همه‌پرسی در چارچوب اختیاراتش شاید بتواند انتقادات نسبت به تبلیغاتی‌بودن طرح همه‌پرسی را پاسخگو باشد. اصل59 قانون اساسی اگرچه درخواست مراجعه به آرای عمومی را موکول به تصویب دو‌سوم نمایندگان مجلس کرده، اما ماده36 قانون عادی همه‌پرسی پیشنهاد آن را از طرف رئیس‌جمهوری نیز مجاز برمی‌شمرد. براساس این ماده قانونی همه‌پرسی به پیشنهاد رئیس‌جمهوری یا 100نفر از نمایندگان مجلس و تصویب حداقل دو‌سوم نمایندگان مجلس انجام خواهد شد.
معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری در پاسخ به سوال همشهری مبنی بر اینکه چرا با وجود ظرفیت‌های قوانین عادی کشور، رئیس‌جمهوری از اختیاراتش برای پیشنهاد همه‌پرسی و ارائه آن به مجلس استفاده نمی‌کند، گفت: رئیس‌جمهوری موضوع همه‌پرسی را که مطرح کردند، درواقع خواستند یکی از ظرفیت‌های قانون اساسی را یادآوری کنند و منظور رئیس‌جمهوری این بود که ما در قانون اساسی‌مان برای حل مسائل و مشکلات کشور بن‌بست نداریم؛ جاهایی که محل مناقشه کارشناسی قرار می‌گیرد را می‌توانیم مثلا در قالب استفاده از اصل59 قانون اساسی که همه‌پرسی است، به رأی عمومی مردم بگذاریم. نیاز به درگیری و دعوا نداریم. نیازی به اینکه بخواهیم منابع کشور را در همین منازعات هزینه کنیم، نداریم. منظور رئیس‌جمهوری این است که ما براساس قانون اساسی بن‌بست نداریم. ایشان خواستند ظرفیت‌های قانون اساسی را یادآوری کنند.
حسینعلی امیری در پاسخ به این سوال که چرا از ماده36قانون همه‌پرسی برای پیشنهاد موضوعات سیاست خارجی مدنظر رئیس‌جمهوری استفاده نمی‌شود، افزود: براساس قانون اساسی همه‌پرسی مسیری دارد و باید براساس مسیری که در قانون اساسی تصریح شده، حرکت کرد. اگر بنا باشد همه‌پرسی انجام گیرد و از ظرفیت اصل59 استفاده شود، آنجا یک مسیری را طی کرده است.
امیری در عین حال درباره اینکه آیا با توجه به دغدغه‌های رئیس‌جمهوری درخصوص مسائل کلان کشور پیشنهاد خاصی در کمیسیون‌های دولت برای همه‌پرسی وجود دارد یا خیر، تصریح کرد: الآن نه در کمیسیون سیاسی و دفاعی که بنده هم عضو آن هستم و نه در هیچ‌یک از کمیسیون‌های دیگر دولت درخصوص همه‌پرسی موضوعی در دستور کار نیست و داریم به دستورهای عادی رسیدگی می‌کنیم.
مهرماه امسال رئیس‌جمهوری در آیین بازگشایی سال تحصیلی دانشگاه‌ها با طرح این سؤال که پیشرفت و آینده کشور در سایه تعامل یا تقابل با دنیاست، گفت: ممکن است پاسخ به این سؤال آسان باشد اما این مسئله‌ای راهبردی است که 41سال است به جواب روشن و قاطع در این زمینه نرسیده‌ایم. یک عده بر تعامل سازنده و عده‌ای نیز بر تقابل مستمر با جهان تأکید دارند. ۴۰سال است با هم بحث می‌کنیم، پس اگر به نتیجه نرسیده‌ایم، راهش این است که در همه‌پرسی از مردم بپرسیم.


مکث
همه‌پرسی در اختیار یک ارگان نیست

محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری هم در حاشیه جلسه چهارشنبه هیأت دولت در پاسخ به سوالی درباره بحث رفراندوم و انتقاداتی که درخصوص اظهارات رئیس جمهوری مطرح شد، گفت: من متوجه نیستم کسانی که مخالف یک اصل قانون اساسی هستند، به چه چیزی اشکال دارند. بالاخره این یک اصل مترقی است که در قانون اساسی ما وجود دارد و بعد از انقلاب هم هر زمان که مراحل آن طی شده، از آن استفاده کردیم. واعظی افزود: با این اصل نباید مخالفت کرد، ضمن اینکه (این اصل) خیلی صراحت دارد که باید مراحل آن طی شود و در اختیار یک ارگان هم نیست. بالاخره دولت، مجلس و مقام معظم رهبری باید به یک نقطه روشنی برسند و اجرا شود. به اعتقاد من این مخالفت ندارد، همانند بقیه اصولی است که در قانون اساسی وجود دارد و در مقاطعی لازم است که از آن استفاده شود.