آتش‌نشانان پلاسکو هنوز شهید شناخته نشده‌اند

 سالگرد حادثه پلاسکو نزدیک است؛  حادثه‌ای که در آن 16آتش‌نشان جانشان را از دست دادند. اما به‌رغم مجاهدتی که این افراد در پلاسکو انجام دادند، مسئولان بنیاد شهید با توجه به قوانین و پروتکل‌هایی که دارند این افراد را شهید محسوب نکرده‌اند و تنها یک لقب تشریفاتی «شهید‌خدمت» به این افراد اعطا شده است. این در حالی است که در منظر عمومی شهروندان آتش‌نشانانی که جان خود را در حادثه پلاسکو از دست دادند «شهید» محسوب می‌شوند. این در حالی بود که محمدباقر قالیباف - شهردار وقت تهران - در نامه‌ای به مقام معظم رهبری درخواست کرد که با توجه به حجم حوادثی که آتش‌نشانان کل کشور پوشش می‌دهند،  این افراد تحت پوشش بنیادشهید قرار بگیرند.

مجلس آماده شهید محسوب‌کردن آتش‌نشانان است

حسن نوروزی،  رئیس فراکسیون ایثارگران مجلس با اشاره به اینکه مجلس مشکلی با شهید محسوب‌کردن آتش‌نشانان جان‌باخته ندارد، به همشهری گفت: چنانچه بنیادشهید و دولت لایحه‌ای را در این‌باره به مجلس ارائه دهد و خواستار تغییراتی در قانون شود تا آتش‌نشانان جزو شهدا محسوب شوند،  مجلس مشکلی با تصویب آن ندارد و اصلاحات قانونی انجام خواهد شد.»

وی تصریح کرد: آتش‌نشانان جان‌باخته در زمان ماموریت شهدای ضمن خدمت محسوب می‌شوند و خانواده این افراد تحت پوشش امور ایثارگران شهرداری هستند اگر چه از منظر شهروندان و شهرداری این افراد شهید محسوب می‌شوند اما خانواده و فرزندان این افراد از برخی خدمات که به خانواده شهدای دفاع‌مقدس و مدافعان حرم اعطا می‌شوند،  محروم هستند و از این خدمات نمی‌توانند استفاده کنند و از سوی بنیاد شهید هم به‌عنوان متولی امور شهدا و ایثارگران، شهید محسوب نمی‌شوند.

نماینده مردم بهارستان و رباط‌کریم در مجلس با اشاره به قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران گفت:‌ در ماده یک قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران آمده که بنیاد شهید وظیفه خدمت‌رسانی به ایثارگران را داشته که ایثارگر یا فرزند شهید خانواده شهید،  رزمندگان هستند، بنابراین بنیاد شهید به «شهدای خدمت» خدمات عمومی نمی‌تواند ارائه دهد؛ مگر اینکه قانون در مجلس تغییر کند.

وی تأکید کرد:‌چنانچه قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران تغییر کند و دراین قانون تأکید شود که افراد در راه ایفای خدمت به کشور جان خود را از دست بدهند شهید محسوب می‌شوند بنیاد شهید باید مزایا و تسهیلات مورد نیاز رابه خانواده آنها ارائه دهد؛ اما درحال حاضرقانونی دراین زمینه نداریم.

حسن خلیل‌آبادی، عضو شورای شهر تهران نیز با اشاره به اینکه موضوع شهید محسوب شدن آتش‌نشانان جان باخته در حادثه پلاسکو قابل بررسی است به همشهری گفت: قوانین بنیاد شهید درخصوص شهید قلمداد کردن شامل این افراد نمی‌شود و اینها جزو شهدای خدمت محسوب می‌شوند. به گفته او با این وجود، این افراد از نظر سازوکار اداری بنیاد شهید،  شهید نیستند و خدماتی که به خانواده شهدا داده می‌شود به این افراد تعلق نمی‌گیرد. به گفته این عضو شورای شهر شهرداری بعد از شهادت این افراد به خانواده آنها رسیدگی کرده و سعی در برطرف‌کردن مشکلاتشان داشته و چنانچه بنیاد شهید نیز این افراد را تحت پوشش خود قرار دهد بسیاری از مشکلات آنها حل خواهد شد. عضو شورای شهر تهران تصریح کرد:‌خدمتی که این آتش‌نشانان شهید به جامعه کردند خدمتی بی‌نظیر بود و آنها به‌رغم کمبود امکانات جان خودشان را قربانی نجات جان سایر هموطنانمان کردند.

وی گفت: چنانچه شورای‌عالی استان‌ها لایحه‌ای را درخصوص شهید محسوب کردن این افراد به مجلس ارسال کند و این لایحه به تصویب نمایندگان مردم برسد،  تمامی آتش‌نشانان سراسر کشور که هنگام عملیات جانشان را از دست می‌دهند مشمول این قانون می‌شوند چرا که خدمات این افراد ایثارگرانه است.

لزوم بازنگری در تعریف «شهید»

معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران درباره شهید محسوب‌شدن آتش‌نشان جان‌باخته در حادثه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو به همشهری گفت: بنیاد شهید و امور ایثارگران در مورد شهدای خدمت ازجمله شهدای آتش‌نشان در حادثه پلاسکو تابع قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی است.

سعید عندلیبی در پاسخ به اینکه به خانواده شهید خدمت تسهیلات خانواده شهدا تعلق نمی‌گیرد و هر دستگاهی که کارکنانش بر اثر حادثه کشته شوند را می‌تواند در مجموعه خودش شهید محسوب کند،  اینگونه پاسخ داد: اینکه هر دستگاهی می‌تواند به هر جان‌باخته‌ای شهید اطلاق کند،  درست نیست. وقتی فردی شهید اطلاق می‌شود در گلزار شهدا دفن می‌شود. حتی برای دفن شهدا در گلزار شهدا مکانیسم حقوقی و قانونی داریم؛ هر فوت شده‌ای را نمی‌توان در گلزار شهدا دفن کرد.

وی افزود: اگر اینها با توجه به فرمان و تدبیر حضرت آقا به‌عنوان شهید خدمت محسوب و در گلزار شهدا دفن شدند، از این بابت هم اجرشان مانند سایر شهدا محفوظ است و هم جانفشانی آنها در راه خدمتی که کردند. بحث پرداخت تسهیلات اما با مکانیسم‌های قانونی بنیاد حتما نیاز دارد که با آیین‌نامه تعیین مصادیق شهید و در حکم شهید تطبیق پیدا کند.

عندلیبی توضیح داد: آتش‌نشانان جان‌باخته در حادثه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو براساس نامه مقام معظم رهبری شهید خدمت محسوب می‌شوند و تسهیلات،  کمک‌ها،  حقوق و مزایای درنظر گرفته شده برای این عزیزان از سوی سازمان‌های محل خدمت شهید در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرد و بنیاد شهید به خانواده‌های این عزیزان تسهیلاتی ارائه نمی‌دهد.

وی افزود: هر زمانی که مصداق تعریف شده در قانون احراز و کد ایثارگری دریافت شود،  در آن هنگام افزون بر دفن فرد در گلزار شهدا،  او به‌عنوان شهید محسوب شده و به خانواده مزایا نیز تعلق می‌گیرد.

معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پاسخ به اینکه آیا به شهدای آتش‌نشان کد ایثارگری تعلق می‌گیرد، گفت: خیر،  کد ایثارگری همانطور که گفتم تعریف خاص خودش را دارد.

در تعریف قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، مصوبه سال91 می‌گوید که شهید به کسی اطلاق می‌شود که جان خود را در راه تکریم،  شکوفایی،  دفاع و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و کیان جمهوری اسلامی ایران،  استقلال و تمامیت ارضی کشور،  مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضدانقلاب و اشرار نثار کرده یا مفقودالاثر شناخته شود. وی اظهار کرد: در تبصره ماده یک همین قانون چنین آمده است: احراز مصادیق ایثارگری که شهید هم جزو ایثارگران است و تشخیص از کارافتادگی مشمولان این قانون (یعنی جانبازان)،  در چارچوب قوانین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران براساس آیین‌نامه‌ای است که وزارت دفاع و با همکاری بنیاد و ستاد کل نیروهای مسلح تهیه شده و به تأیید هیأت وزیران می‌رسد.

معاون بنیاد شهید تصریح کرد: بنابراین جان‌باختگان در حوادث گوناگون تنها درصورتی به‌عنوان شهید تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار می‌گیرند که در این چارچوب تعریف شده‌ باشند.اگر این قوانین نیاز به اصلاح یا ابهام‌زدایی داشته باشند، تغییرات لازم باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد تا بنیاد آن را اجرا کند.

وی افزود: اگر مجلس تعریف شهید را در قانون اصلاح یا تبصره‌ای به ماده قانونی مربوط به مصادیق شهید اضافه کند که براساس آن آتش‌نشانان جان‌باخته حین خدمت ازجمله شهدای آتش‌نشان در حادثه پلاسکو را مشمول مصادیق ایثارگر تلقی کند و آن را به تصویب برساند،  بنیاد شهید و امور ایثارگران مکلف به اجرای آن و تحت پوشش قرار دادن خانواده این عزیزان است.