گزارش
گزارش همشهری از تجمع دانشجویان علوم و تحقیقات و اعتراض به سیاست‌های‌دانشگاه‌آزاد
با مسئولان‌دانشگاه‌آزاد حرف داریم
محمدصادق خسروی علیا/خبرنگار
نگاه‌های سرخ و‌تر، ساختمان اصلی دانشگاه را واکاوی می‌کند. چشم‌ها به در بسته این ساختمان دوخته شده تا شاید گشوده شود، تا بلکه در چهارچوب آن مسئول یا نماینده‌ای قرارگیرد و حرف دل دانشجویان مایوس و داغدار را بشنود. گیت دوم این دانشگاه روی جمعیت 4-3هزار نفری دانشجویان مسدود شده، همه دانشجویان در میدان دانش -صد قدم بعد از در ورودی دانشگاه علوم و تحقیقات- تجمع کرده‌اند. مسئولان دانشگاه در فاصله 400 -300 متری درون ساختمان اصلی پشت درهای بسته و در جایی گرم و به دور از غوغا و شلوغی به صندلی‌شان تکه زده‌اند و نیروهای حراست دانشگاه، دانشجویان را از ساختمان اصلی دور می‌کنند: «ما سیاسی نیستیم»، «ما ضد‌انقلاب نیستیم، ما مدافعان انقلابیم، ما فرزندان این خاکیم، فقط حرف داریم، حرف‌مان، حرف حق است.» دانشجویان مدام این جملات را فریاد می‌زنند. سرما جمعیت بزرگ اعتراضی آنها را مچاله کرده اما دست از مقاومت برنمی‌دارند. آنها قریب به 7ساعت در این روز سرد در محوطه دانشگاه روی زمین نشسته و ایستاده تحصن کردند به امید اینکه کسی پاسخگوی آنها باشد. اتفاقی که دیروز شاهد آن بودیم، واکنش چندهزار دانشجوی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد به حادثه تلخ واژگونی اتوبوس دانشگاه بود. سه‌شنبه هفته گذشته در پی این حادثه 10خانواده داغدار شدند. حالا چند روز بعد از این سانحه ناگوار، بر چهره شاداب و جوان دانشجویان علوم و تحقیقات غبار غم و اندوه چیره شده و به عملکرد مسئولان دانشگاه (محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد و علی اکبر ولایتی رئیس هیأت امنا) شدیدا معترض هستند، آنها سوءمدیریت مسئولان این دانشگاه را فقط مربوط به حادثه اخیر نمی‌دانند و خواستار عذرخواهی و برکناری هر چه سریع‌تر این مدیران دانشگاهی هستند. یکی از دانشجویان علوم و تحقیقات در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: «دردنیا مرسوم است وقتی مسئولی با بی‌تدبیری و بی‌کفایتی خود باعث مرگ عده‌ای بی‌گناه می‌شود، از شدت تاثر و تأسف استعفا می‌دهد. اما مسئولان دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات محکم به صندلی‌های خود تکیه زده‌اند و سعی دارند ابعاد این فاجعه بزرگ انسانی را کوچک جلوه بدهند.»
حرف حساب‌هایی که شنیده نمی‌شود
از ظاهر این اعتراض دانشجویی مشخص است که کاملا خودجوش است. آنها از ساعت 9صبح تا پایان روز در محوطه دانشگاه حضور داشتند. آنها تمام این مدت منتظر واکنشی از سوی مسئولان دانشگاه بودند و یکصدا شده و می‌گفتند: «تا حق‌مان را نگیریم و مطالبات‌مان برآورده نشود، این وضعیت ادامه دارد.»
یکی از دانشجویان دانشگاه علوم انسانی واحد علوم و تحقیقات مستقیما به حادثه ناگواری که هفته گذشته این دانشگاه را به سر زبان‌ها انداخت اشاره می‌کند و فریاد می‌زند: «خدا می‌داند که بارها در همین میدان دانش تجمع کردیم و فریاد زدیم که این ناوگان حمل‌ونقل فرسوده است. بارها گفتیم جان دانشجویان در خطر است. همه تصور می‌کنند که اتوبوس دانشگاه تنها یک‌بار ترمز بریده که نتیجه‌اش آن حادثه وحشتناک بود. اما اینطور نیست قبل از این سانحه نیز چندبار اتوبوس‌های فرسوده دانشگاه دچار نقص فنی شدند. در سانحه‌ای که خودم شاهد آن بودم و همین2ماه پیش رخ داد، یکی از اتوبوس‌ها دچار نقص فنی شد. راننده فریاد زد و گفت اتوبوس ترمز بریده. بخت با ما یار بود چون شیب تند را رد کرده بودیم، در نهایت راننده، اتوبوس را هدایت کرد سمت جوب تا اینکه بالاخره ایستاد. بعد از این اتفاق و اتفاقات مشابه بارها موضوع را با مسئولان دانشگاه در میان گذاشتیم اما افاقه نکرد. اعتراض کردیم باز هم فایده نداشت. حتی الان که قربانی دادیم هم هنوز مسئولان از خواب خوش زمستانی‌شان بیدار نشده‌اند.»
تخلفات زیر پوستی
دانشجوی دیگری می‌گوید: «دیروز خبری در سایت‌ها و فضای مجازی منتشر شد حاکی از اینکه دانشگاه علوم و تحقیقات در پی سانحه اتوبوس، 50دستگاه اتوبوس نو را جایگزین فرسوده‌ها کرده و این دانشگاه قرارداد خود را با پیمانکار ناوگان حمل‌ونقل ملغی کرده است. امروز ما در دانشگاه هستیم، همانطور که می‌بینید همان شرکت پیمانکاری هنوز مشغول فعالیت است و اتوبوس‌ها هم همان اتوبوس‌های قدیمی هستند. آخر مگر می‌شود به این راحتی خبر کذب منتشر کرد؟ انتشار این خبرکذب مانند آتشی بود که به خرمن خشک افتاد. یکی از دلایل اعتراض‌ها و عصبانیت دانشجویان این دروغ‌هاست.»
دانشجوی معترض دیگری از مسئولان این دانشگاه انتقاد دارد: «واقعا برای مسئولان این دانشگاه متأسفیم. آنها آنقدر متکبر هستند که به‌خاطر این سهل‌انگاری حتی یک عذرخواهی ساده هم نکردند.»
برکناری ولایتی و طهرانچی؛ مطالبه دانشجویان
در بین شعارهای دانشجویان این دانشگاه نام علی اکبر ولایتی، محمد مهدی طهرانچی و حتی فرهاد رهبر رئیس پیشین دانشگاه آزاد بر زبان‌ها جاری است. دانشجویان این افراد را مسبب حادثه اخیر و مشکلات این دانشگاه می‌دانند. یکی از دانشجویان دکتری علوم ارتباطات این دانشگاه می‌گوید: «تجمع ما به‌خاطر شهدای علم و دانش است که هفته گذشته از میان جمع ما رفتند. این تجمع مطالبات مشخص صنفی دارد و کاملا غیرسیاسی است. در این تجمع حتی یک شعار سیاسی هم سر داده نشده؛ هرچند که مطمئنا مسئولان این دانشگاه علاقه‌مندند این تجمع مسالمت‌آمیز را با سیاست گره برنند تا از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند.»
یکی از نمایندگان دانشجویان در این تجمع اعتراضی، مطالبات دانشجویان را اینطور شرح می‌دهد: «مطالبه اول ما عذرخواهی و استعفای رئیس هیأت امنای دانشگاه آزاد و رئیس واحد علوم و تحقیقات است، در واقع عذرخواهی و استعفای ولایتی، طهرانچی و رضا مسعودی (سرپرست واحد علوم و تحقیقات) نخستین مطالبه این دانشجویان است. این مسئولان حتی حاضر به یک عذرخواهی ساده در جمع دانشجویان نشدند. دانشگاه علوم و تحقیقات برخلاف دیگر دانشگاه‌های کشور فاقد واحد‌های صنفی است. مطالبه بعدی ما تشکیل یک شورای صنفی در این دانشگاه در اسرع وقت است. همچنین از دولت و مجلس درخواست می‌کنیم که بر قراردادهایی که در این دانشگاه منعقد می‌شود نظارت کنند. در قراردادهای این دانشگاه با مؤسسات و شرکت‌های مختلف بسیار رانت‌خواری و ویژه‌خواری به چشم می‌خورد که مدارک مستند آن نیز موجود است. از جمله قرارداد ناوگان حمل‌ونقل، رستوران، بوفه دانشگاه و... .
مطالبه بعدی به تراز علمی این دانشگاه مربوط است؛ این دانشگاه در تولید علم مولد که رهبر معظم انقلاب بارها به آن اشاره کرده‌اند، هیچ‌گونه عملکرد قابل‌قبولی تا به حال نداشته است. واقعا نمی‌دانم چرا کسی مقابل این آمارسازی‌های کذب مسئولان این دانشگاه که با تراز واقعی علمی چند فرسنگ فاصله دارد، نمی‌ایستد. محصول این دانشگاه یک علم ترویجی است که از طریق مقالات کپی‌برداری شده، حاصل می‌شود. درخواست ما از مسئولان این است که از کنار این فجایع بزرگ که در یکی از بزرگ‌ترین مراکز علمی کشور با چندین هزار دانشجو در حال وقوع است، با بی‌اعتنایی عبور نکنند.»
نماینده دیگری که در جمع دانشجویان حضور دارد به زوایای دیگر مطالبات دانشجویان اشاره می‌کند و می‌گوید: «در واقع یکی از مطالبات ما در رابطه با شهریه‌های هنگفتی است که بابت واحد‌های عملی اخذ می‌شود؛ با وجود دریافت این مبالغ از دانشجویان هیچ‌گونه خدمات آموزشی خاصی به دانشجو ارائه نمی‌شود. تخلفات مالی بسیاری درخصوص شهریه‌ها انجام می‌پذیرد که نیاز به بررسی دستگاه‌های نظارتی دارد. حتی در برگزاری کلاس‌ها هم قصور بسیاری وجود دارد. کلاس‌ها 3هفته بعد از شروع سال تحصیلی آغاز و 3هفته قبل از امتحانات پایان می‌یابد. در واقع چندین جلسه دانشجویان را از حضور در کلاس محروم می‌کنند. درحالی‌که شهریه آموزش حضوری از دانشجویان اخذ می‌شود.»
ما فرزندان این سرزمینیم
دانشجویان همچنین به حضور نیروهای لباس شخصی در دانشگاه معترض هستند: «روز حادثه عده‌ای از لباس شخصی‌ها گوشی‌های تلفن همراه را از دست دانشجویان گرفتند. هر اتفاقی در دانشگاه را امنیتی و سیاسی قلمداد می‌کنند. هرگونه مطالبه‌گری از مسئولان برچسب می‌خورد. مطالبات دانشگاه صنفی است و ارتباطی با مسائل سیاسی ندارد. سوءمدیریت مسئولان این دانشگاه باعث شده حادثه تلخ و وحشتناکی رخ دهد. این سوءمدیریت از قبل بوده و حال تشدید شده است.»
دانشجوی معترضی در گفت‌وگو با همشهری از اهانت مسئولان این دانشگاه به دانشجویان می‌گوید: «از صبح4 - 3 هزار دانشجو اینجا در این سرما ایستاده‌اند اما رئیس علوم و تحقیقات به هیچ عنوان حاضر نشده در جمع دانشجویان قرار گیرد و حرف دل آنها را بشنود. تنها آقای مجید مشکینی که به‌عنوان مسئول تحقیق و تفحص سانحه اتوبوس تعیین شده امروز در جمع دانشجویان حضور یافت و گفت: «همیشه حق با مشتری است!» واقعا طرز برخوردها را ملاحظه کنید، اینجا دانشجو را یک مشتری یا یک عابربانک فرض می‌کنند. با برخی خانواده‌های دانشجویان تماس گرفته شده و خانواده را در جریان این تجمع قرار داده‌اند، خانواده‌های‌مان را به وحشت انداخته و به آنها خبر رسانده‌اند که فرزندتان در حال اغتشاش است! تجمع ما در دفاع از خون عزیزان از دست رفته کاملا به حق است. ما اغتشاش‌گر و ضد‌نظام نیستیم، بچه‌های این سرزمینیم، ما از نسل انقلابیم، ما همان پیروان خط امام هستیم، آمده‌ایم تا از حق‌مان دفاع کنیم. از دولت، از مجلس و همه مسئولانی که می‌توانند کمک کنند تا فرزندان این خاک به حق قانونی و مطالبات قانونی‌شان برسند، تقاضای یاری داریم.»
دانشگاه آزاد و مسائل حل نشده
دانشگاه آزاد روزهای پرتلاطم و پر‌حاشیه‌ای را سپری می‌کند. اگر نگاهی به کارنامه یک سال اخیر این دانشگاه بیندازیم، حواشی‌ای چون لغو قرارداد تعدادی از اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات به‌صورت ناگهانی توسط فرهاد رهبر، رئیس سابق دانشگاه آزاد اسلامی، دوم برکناری غیرمنتظره فرهاد رهبر رئیس دانشگاه آزاد و انتخاب طهرانچی به‌عنوان سرپرست، سوم ماجرای حضور مبهم گشت ارشاد در دانشگاه آزاد اسلامی سوهانک، چهارم اشتباه تاریخی و بی‌سابقه در پذیرش گروه پزشکی و بلاتکلیفی تعداد بی‌شماری از دانشجویان ورودی امسال، پنجم تنظیم و ابلاغ دستورالعملی برای نحوه پوشش دانشجویان و البته حادثه تلخ واژگونی اتوبوس دانشگاه علوم و تحقیقات به چشم می‌خورد. این حواشی و حوادث که البته هنوز اغلب آنها بی‌پاسخ و مبهم باقی مانده، باعث شده این مرکز علمی - دانشگاهی همچنان خبرساز باشد.
