امنیت به دمشق بازگشت

سیاوش فلاح‌پور|خبرنگار:

روز دوشنبه سرانجام با ورود ارتش سوریه به منطقه حجرالاسود، آخرین حلقه از آزادسازی حاشیه دمشق تکمیل شد و داعش نیز همچون سایر گروه‌های مسلح، ناچار به ترک این منطقه شد. براساس گزارش المیادین، در پی حملات مستمر ارتش سوریه و متحدانش به اردوگاه یرموک که قریب به یک‌ماه ادامه داشت، سرانجام نیروهای باقیمانده از گروه داعش در این منطقه حاضر به مذاکره برای ترک حومه دمشق شدند. این در حالی است که به گفته خبرنگار الجزیره، این نیروها صرفا روسیه را به‌عنوان طرف مذاکره به رسمیت شناخته‌اند. به این ترتیب با خروج تروریست‌ها از یرموک به سوی مناطق بیابانی در شرق سوریه (که همچنان شاهد حضور پراکنده داعش است)، آخرین نقطه ناامن در اطراف دمشق نیز بعد از 7سال پاکسازی شد.

پایتخت تاریخی سوریه از اوایل سال 2012در پی تنگ شدن حلقه محاصره این شهر از چندین جهت، بیشتر به پادگانی نظامی و بسته شبیه بود که هر لحظه امکان سقوط آن وجود داشت. سیطره گروه‌های مسلح بر اتوبان‌های منتهی به مرکز دمشق کار را به جایی رسانده بود که این گروه‌ها حتی برای مشاهده میدان امویین در جنوب پایتخت، دیگر نیازی به دوربین نداشتند.

اگرچه در آن سال‌ها خبر سقوط شهرهای سوریه، یکی بعد از دیگری به‌دست گروه‌های مسلح در صدر رسانه‌‌های عربی و بین‌المللی بود اما برافراشته بودن پرچم سوریه در داخل دمشق، این اطمینان را به مردم سوریه می‌داد که روزی امنیت به شهرهای این کشور باز خواهد گشت. از سوی مقابل، گروه‌های مسلحی که موج لاینقطعی از حمایت‌های مالی و تسلیحاتی را در اختیار داشتند به‌تدریج از همان سال برای حرکت به سوی مرکز دمشق آماده می‌شدند. پیشروی به سوی روستاهای مجاور جنوب و شرق دمشق، انفجار ساختمان شورای امنیت سوریه و در نهایت آغاز عملیات «آتشفشان دمشق»، بزرگ‌ترین گام‌هایی بود که طی این مدت برای سقوط پایتخت سوریه برداشته شد؛ عملیاتی که پای این نیروها را تا خیابان‌های جنوبی دمشق باز کرد، تا جایی که برخی رسانه‌ها، ازجمله العربیه و الجزیره مشتاقانه از سقوط دمشق سخن گفتند. با این حال دولت اسد و متحدانش طی این 7سال در دفاع از پایتخت سوریه موفق بودند.

 نبرد بعدی سوریه درکدام نقطه خواهد بود؟

پاسخ به این سؤال دشوار است چرا که هم‌اکنون به‌طور همزمان از ادلب و درعا به‌عنوان اهداف بعدی ارتش سوریه و متحدانش برای پاکسازی داخل سوریه سخن گفته می‌شود. بدون شک آزادی حومه دمشق راه را برای حرکت به سمت استان‌های جنوبی و به‌طور مشخص درعا فراهم کرده است، اما برای بررسی شرایط نظامی درعا نمی‌توان عوامل فراملی، ازجمله موقعیت رژیم اسرائیل، اردن و همچنین پایگاه التنف را نادیده گرفت. طی ماه‌های گذشته تنش‌های شدیدی میان اسرائیل، سوریه و متحدان این کشور در جنوب سوریه شکل گرفته است؛ تنش‌هایی که به گفته شبکه العربیه، به نوعی واکنش اسرائیل نسبت به حرکت نیروهای مقاومت به سمت مرزهای شمالی این رژیم و بلندی‌های اشغالی جولان به‌حساب می‌آید. در این صورت نمی‌توان به سادگی درعا را به‌عنوان هدف بعدی ارتش سوریه درنظر گرفت؛ این در حالی است که برخی منابع نزدیک به معارضین، ازجمله دیده‌بان حقوق بشر سوریه طی روزهای گذشته از انتقال تجهیزات نظامی ارتش به سمت جنوب خبر داده‌اند.

 از سوی دیگر، با نگاهی به وضعیت نیروهای مسلح مستقر در ادلب و آزادی تمام مناطق مجاور این شهر در شمال سوریه، طبیعی است که ارتش برای پاکسازی این منطقه نیز آماده شده باشد. اما در این مورد نیز نمی‌توان نفوذ ترکیه در میان گروه‌های تروریستی موجود در این شهر، ازجمله جبهه‌النصره و احرارالشام را نادیده گرفت. با وجود این، وقوع درگیری‌های متعدد میان نیروهای مسلح حاضر در ادلب نیز فرصت بسیار خوبی برای آزادسازی این شهر فراهم کرده است. پیش از این، علی‌اکبر ولایتی گفته بود هدف بعدی مقاومت در سوریه آزادی ادلب است.