جنگ، تحریم و تاراج منابع ملی

سیاوش فلاح‌پور ـ خبرنگار

بار دیگر زمزمه‌های تکرار درگیری نظامی در استان ادلب سوریه بالا گرفته است؛ استانی که ظاهرا قرار نیست حتی پس از پایان جنگ داخلی هم رنگ ثبات و آرامش را به‌خود ببیند! به گزارش شبکه الجزیره، طی 3روز گذشته بمباران روستاهای واقع در جنوب و جنوب غربی استان ادلب از سر گرفته شده؛ مناطقی که پس از پایان درگیری‌های شدید نظامی در زمستان سال گذشته، مشمول آتش‌بس روسیه و ترکیه شده بودند. گروه‌های مسلح حاضر در ادلب این حملات را «نشانه‌ای از اراده نظام سوریه و روسیه برای تحریک تحریرالشام و همچنین ارتش ترکیه به پاسخ و در نتیجه، ازسرگیری درگیری‌های زمستان2019» به‌شمار آورده‌اند. در جریان آن درگیری‌ها ارتش سوریه موفق شد تا بزرگراه دمشق-حلب پیشروی کرده و حلقه محاصره گروه‌های مخالف خود در ادلب را تنگ‌تر کند. با این حال، همچنان بزرگراه مشهور به M4 (حلب-لاذقیه) خارج از کنترل دمشق قرار دارد؛ امری که می‌تواند به هدف دور جدید درگیری‌های نظامی در این منطقه تبدیل شود.
همزمان با این تحولات، فشار رسانه‌های نزدیک به دولت سوریه برای آغاز مجدد حملات علیه مواضع گروه‌های تروریستی در استان ادلب نیز بار دیگر شدت گرفته؛ موجی که فرضیه تمایل دمشق و مسکو به از‌سرگیری درگیری‌ها را تقویت می‌کند. در سوی دیگر معادله اما دولت سوریه از نقض مکرر مفاد آتش‌بس توسط گروه‌های مسلح حاضر در ادلب سخن می‌گوید. ولید المعلم، وزیر خارجه سوریه در این‌باره به خبرگزاری سانا گفت: تروریست‌ها براساس توافقی که با وساطت روسیه به‌دست آمد، موظف بودند ضمن عقب‌نشینی از مواضع تعیین‌شده، امنیت بزرگراه لاذقیه را نیز تامین کنند. اما آنچه در عمل رخ داده، عدم‌اجرای تعهدات و نقض مفاد توافق از طریق ایجاد نا‌امنی برای کاروان‌های دولتی و تجاری در بزرگراه است. ادامه این روند، مشروعیت ادامه آتش‌بس را زیر سؤال خواهد برد. روسیه و ترکیه سال گذشته و پس از مجموعه درگیری‌های شدید نظامی بر سر ادلب، ازجمله حمله توپخانه‌ای به کاروان ارتش ترکیه در جنوب این استان و در مقابل، حملات هوایی به مواضع گروه‌های حامی دولت سوریه در حاشیه حلب و حماه، به توافقی جدید برای برقراری آتش‌بس در این استان دست یافتند؛ توافقی که براساس آن، پیشروی زمینی ارتش سوریه در ازای عقب‌نشینی تروریست‌ها تا 4کیلومتری بزرگراه‌حلب-لاذقیه متوقف شد. هم‌اکنون تامین امنیت این منطقه بر عهده نیروی مشترک روسی-ترکی است که در قالب گشت‌های نظامی مشترک، بخش‌های مختلف این بزرگراه تا عمق 4کیلومتری در محورهای شمالی و جنوبی را زیرنظر دارند.

تداوم فشارهای اقتصادی؛ پسر اسد هم تحریم شد!
همزمان با تشدید تنش‌های نظامی در جبهه ادلب، لیست تازه‌ای از شرکت‌ها و شخصیت‌های مرتبط با دولت سوریه براساس قانون سزار تحریم شدند. به گفته استفان منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، مجموعه تلاش‌های جدیدی در حوزه مبادلات اقتصادی از سوی دولت سوریه ردیابی شده که شرکت‌ها و شخصیت‌های تحریمی جدید در آن نقش کلیدی داشته‌اند. جالب آنکه به گفته منابع سوری، تلاش‌های مورد نظر وزارت خزانه‌داری آمریکا هیچ بعد نظامی نداشته و به واردات تجهیزات و امکانات لازم برای بازسازی بخش‌هایی از استان‌های حلب و ریف دمشق مرتبط بوده است. در میان اسامی شخصیت‌های جدید تحریم‌شده، نام زهیر توفیق‌الاسد (پسر عموی بشار اسد)، کرم الاسد (فرزند زهیر) و همچنین حافظ الاسد (فرزند رئیس‌جمهور سوریه) دیده می‌شود. از زمان آغاز اجرای تحریم سزار علیه دولت سوریه، موج بی‌سابقه‌ای از گرانی در بازارهای این کشور ایجاد شده؛ آن‌هم در شرایطی که وضعیت واردات کالا به سوریه حتی بدون درنظر‌گرفتن تحریم‌ها به‌دلیل بحران کرونا و محدودیت‌های مرزی با مشکلات مضاعفی روبه‌رو‌ست. روزنامه الاخبار در گزارش مفصلی با اشاره به این مشکلات می‌نویسد: تلاش برای محدود‌کردن تعامل تهران و مسکو با دمشق را می‌توان آخرین حلقه از سلسله حملات ویرانگر واشنگتن علیه ثبات و امنیت در سوریه به شمار آورد؛ حملاتی که با حمایت از گروه‌های مسلح تروریستی آغاز شد، با چراغ سبز به اسرائیل برای حملات هوایی به سوریه ادامه یافت و حالا هم با اعمال شدیدترین تحریم‌ها علیه این کشور تکمیل شده است.


مکث
تاراج نفت سوریه

درحالی‌که فشارهای تحریمی آمریکا علیه اقتصاد سوریه روزبه‌روز شدیدتر می‌شود، منابع رسانه‌ای از عقد قرارداد غیرقانونی یک شرکت آمریکایی با گروه‌های مسلح کرد برای خرید نفت سوریه خبر داده‌اند. به نوشته المانیتور، این قرارداد پس از سفر لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه آمریکایی به شمال سوریه و مذاکره مستقیم وی با مظلوم کوبانی، فرمانده نیروهای دمکراتیک سوریه (مهم‌ترین گروه کردی مسلح) منعقد شده است. جالب اینکه براساس همین گزارش، این قرارداد غیرقانونی با اطلاع کاخ سفید صورت گرفته است.
هم‌اکنون کنترل بخش عمده مناطق نفتی سوریه در اختیار شبه‌نظامیان کردی مورد حمایت آمریکا قرار دارد. پیش از این گزارش‌هایی مبنی بر قاچاق نفت شمال سوریه توسط گروه‌های کردی، زیرنظر کمپانی‌های بزرگ آمریکایی منتشر شده بود، اما این اولین‌بار است که یک رسانه معتبر، از عقد قراردادی رسمی میان نیروهای دمکراتیک سوریه با شرکتی خارجی خبر می‌دهد. تاراج منابع ملی سوریه در حالی صورت می‌گیرد که این کشور در زمستان گذشته برای تامین سوخت مورد نیاز خود با مشکلات متعددی روبه‌رو بود؛ چرا‌که براساس تحریم‌های آمریکا، حتی ایران و عراق هم حق فروش نفت و بنزین را به این کشور ندارند!