جدال نابرابر

مریم سرخوش_خبرنگار

   کمبود تجهیزات، خدمات و فضای بیمارستانی در کشور موضوع دردناکی است که پس از شیوع ویروس کرونا به چشم آمد. همین مساله در شرایط بحران بسیاری را به کام مرگ کشاند و عده‌ای دیگر از مبتلایان را مجبور به قرنطینه خانگی کرد. اما موضوع نگران کننده‌تر شیوع این بیماری در استان‌های محروم کشور است زیرا نابسامانی حوزه درمان در این استان‌ها فراتر از تصور است. شهرهایی که سال‌هاست چشم انتظار اجرای طرح‌های بیمارستانی چند ده ساله هستند. هر چند این روزها محرومیت مراکز درمانی در مقابل کمبود ملزومات ابتدایی بهداشتی از جمله ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی‌کننده چندان به چشم نمی‌آید. از سوی دیگر مردم بسیاری از شهرهای این مناطق آنقدر بضاعت مالی ندارند که به راحتی اقدام به خرید مکرر لوازم و مواد شوینده کنند. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که بیشترین ضدعفونی‌های انجام شده در شهرهای محروم استان‌های ایلام، کردستان و لرستان به صورت خودجوش از سوی خود مردم و به روش سنتی با آب و وایتکس انجام می‌شود که خود صدماتی را برای ریه و پوست دارد. اما چاره چیست؟ این روزها دیگر با مرگ حتی یک نفر در هر شهری، مردم کرونا را جدی‌تر می‌گیرند و مجبور به خودمراقبتی و قرنطینه‌های خانگی می‌شوند. 

لرستان نگران شهرهای سیل‌زده 
کرونا در لرستان ناگهان روی دیگری را به مردم نشان داد و الشتر را به شهر قرمز این منطقه تبدیل کرد. هر چند که مردم در شهرهای سیل‌زده لرستان به دلیل محدودیت امکانات و مشکلات جاری، نگرانی بیشتری از شیوع کرونا دارند. بر اساس آخرین آمار (ظهر دیروز) ۸۹۰ نمونه از بیماران مشکوک به کرونا در استان به آزمایشگاه مرجع ارسال که از این تعداد ۲۳۷ مورد مثبت و ۲۰ مورد فوت قطعی ثبت شده است. محمدرضا نیکبخت، رئیس دانشگاه علوم پزشکی لرستان در این باره به همشهری می‌گوید: سلسله (الشتر)، خرم‌آباد و بروجرد سه شهر اول استان در ابتلا به ویروس کرونا هستند و با وجود تمام تلاش‌های مسئولان و هشدارهای بهداشتی، مردم در برخی شهرستان‌ها هنوز هشدارها را جدی نمی‌گیرند.
شاید بتوان افزایش شیوع بیماری کرونا در لرستان را به مشکلات اقتصادی مردم ربط داد. مردمی که به گفته یکی از شهروندان خرم‌آبادی بضاعت مالی کمی برای خرید ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده دارند. مجتبی بیرانوند می‌افزاید: شغل بخش قابل توجهی از مردم استان دستفروشی است که خود عاملی برای شیوع ویروس کروناست. خرم‌آباد و الشتر هم آمار چندان متفاوتی با هم ندارد. الشتر در شمال خرم‌آباد قرار دارد و به همین دلیل در آن مناطق مردم درگیری بیشتری با کرونا پیدا کرده‌اند. بیکاری در لرستان، مختص خرم‌آباد و الشتر نیست و بیشتر مردم استان درگیر آن هستند. وی بیان می‌کند: شیوع کرونا در لرستان روند صعودی دارد و این مساله از سوی رئیس دانشگاه علوم پزشکی لرستان هم تایید شده است. هر روز غروب دکتر نیکبخت از طریق شبکه افلاک با مردم گفت‌وگو می‌کند. او از مردم می‌خواهد که اوضاع را درک کنند و از خانه خارج نشوند اما مگر می‌شود، مشکلات اقتصادی اجازه نمی‌دهد که مردم کار و کاسبی‌شان را تعطیل کنند. هر چند شهرداری دیگر اجازه حضور دستفروشان در شهر را نمی‌دهد، اما بازار تا همین دیروز هم باز بود.
امید وابسته هم ساکن الشتر است و به توصیه پزشک به بیمارستان عشایر مراجعه کرده است. او می‌گوید: تنها بیمارستان استان که به کرونایی‌ها خدمات ارائه می‌کند همین جاست. اما با این روند صعودی شاید تا هفته آینده دیگر جایی برای بیماران نباشد. او به مشکلات مردم اشاره می‌کند و می‌گوید: می‌دانید چرا مردم ما بیشتر از همه مریض می‌شوند چون بیشتر آنها کارگر و دستفروش هستند و با ماندن در خانه حتی پول خرید مایع دستشویی را هم ندارند. همین الان هم اگر به میدان شقایق خرم‌آباد مراجعه کنید کارگرانی را می‌بینید که دور هم ایستاده‌اند و منتظر کارند. 

ورود به شهرها به شرط سلامت 
هر چند بازار خرم‌آباد، بروجرد، دورود، دلفان و سلسله تعطیل شده و نظارت بر راه‌ها و تردد به شهرها افزایش بیشتری پیدا کرده است اما بیشترین نگرانی از شیوع کرونا در مناطق سیل زده استان است که بسیاری از امکانات محدودشان را همین چند وقت از دست داده‌اند. مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای لرستان درباره محدودیت‌های تردد در شهرهای استان به ویژه پلدختر به همشهری می‌گوید: ورودی و خروجی‌های شهرها خصوصا در حوزه ناوگان عمومی به شدت تحت کنترل و نظارت است و برای تداوم یا حذف این محدودیت‌ها تابع تصمیمات کشوری و ستاد کرونا هستیم. عباس شرفی درباره بازگشت افراد بومی به شهرهای استان هم بیان می‌کند: این افراد در صورت داشتن علائم ابتلا به کرونا قرنطینه می‌شوند و تنها در صورت سلامت کامل اجازه ورود خواهند داشت.

نظارت‌ها به سختی چند روز قبل نیست 
ویروس کرونا هفته گذشته ایلام را درگیر کرد و همه مسائل استان تحت تاثیر کووید ۱۹ قرار گرفت. ایجاد بیمارستان صحرایی و نقاهتگاه بیماران مداوا شده، تعطیلی بازار مرکزی شهر و رکود اقتصادی، تعیین نماینده تام الاختیار برای شهرستان ایوان (بحرانی‌ترین شهر ایلام در ابتلا به کرونا)، ممنوعیت تجمع‌‌های مردمی و پیگیری سختگیرانه‌ برای تعطیلی مرز مهران هم به همین دلیل رقم خورد. میلاد یاسمی یکی از ساکنان ایلام است می‌گوید: ای‌کاش مردم به اینجا سفر نکنند چون امکانات فقط کفاف خودمان را می‌دهد. البته بیماران دیگر شهرهای ایلام هم به بیمارستان مصطفی خمینی ارجاع داده می‌شوند که کمبود خدمات‌رسانی را رقم زده است. دیگر شهروند ایلامی هم نبود ماسک و محلول‌های ضدعفونی کننده را تنها دغدغه مردم می‌داند و می‌گوید: البته در خود ایلام شرایط چندان بد نیست اما در ایوان، شهر همسایه ما شرایط اصلا خوب نیست و ایوان شهر قرمز استان نام گرفته است. ایوان در حالت عادی هم امکانات درمانی چندانی نداشت. افزایش شیوع کرونا می‌تواند مردم شهرها و استان‌های محروم را با مشکلات زیادی مواجه کند، هر چند که چشم مردم ترسیده و به شدت رعایت می‌کنند. ایمان نوری ادامه بیان می‌کند: با توجه به محرومیت‌هایی که ایلام در حوزه درمان دارد تا همین چند وقت پیش نظارت سختی بر ورود و خروج انجام می‌شد. مسئولان اعلام کردند 25 هزار تب‌سنجی در ورودی‌های ایلام انجام شده و تنها 13 نفر مشکوک بوده‌اند. اما اکنون اخباری بین مردم پخش شده که نظارت‌ها به مانند هفته گذشته سختگیرانه نیست و تنها به یک توصیه به شهروندان مشکوک برای مراجعه به مراکز درمانی ختم می‌شود. این خبر اگر واقعیت داشته باشد اصلا خوب نیست و ممکن است آن شخص اصلا بیمارستان نرود. 
محمد حاتمی از ساکنان ایوان به جمعیت 50 هزار نفری این شهرستان اشاره می‌کند و می‌گوید: طی چند روز اخیر ناگهان با شیوع قابل توجه کرونا مواجه شدیم. اما کسی نمی‌داند دلیل این آمار افزایشی چیست. وی ادامه می‌دهد: در ایوان امکانات کم است اما مردم معتقدند که مسئولان تلاش‌شان را برای کاهش روند صعودی این بیماری انجام می‌دهند. البته تا همین چند روز پیش کرونا جدی گرفته نمی‌شد اما ناگهان با مرگ 4 نفر ترس عجیبی بین مردم افتاد و از آن به بعد بود که همه کرونا را جدی گرفتند. اما بیمارستان امام رضا(ع) ایوان هم خدمات خاصی برای بیماران کرونایی انجام نمی‌دهند و مردم باید به ایلام مراجعه کنند. 

تردد پلاک‌های غیربومی در مهران 
در شهر مرزی مهران هم آن چیزی که مردم را بیشتر از نبود ماسک و محلول ناراحت می‌کند، تردد پلاک‌های غیربومی است. یکی از ساکنان این منطقه می‌گوید: برخی شهروندان از شهرهای دیگر در مهران ساکن شده‌اند. هر چند که اجاره منزل به افراد غیربومی ممنوع است اما باز هم در خیابان‌ها ماشین‌های غیر بومی دیده می‌شود. نادر عسگری ادامه می‌دهد: شاید بتوان گفت مرز مهران از هفته گذشته با سخت‌گیری بیشتری بسته شده و تردد تنها برای ایرانیانی که از عراق برمی‌گردند میسر است. اما مردم خواهان جلوگیری از ورود غیربومی‌ها هستند. وی به شرکت‌های نفتی هم اشاره می‌کند و می‌گوید: این شرکت‌ها کارمندان غیربومی دارند که مدام بین شهرها تردد می‌کنند. البته با توصیه فرمانداری نظارت‌ و کنترل درمان برای این افراد هم انجام می‌شود اما بهتر نیست که مسافرت این افراد هم محدود شود. بیمارستان امام حسین(ع) تنها مرکز درمانی مهران است اما کمبودهای زیادی دارد و مردم در صورت ابتلا باید به مرکز استان مراجعه کنند.
وضعیت در بدره ایلام هم خوب نیست. این شهرستان امکانات چندانی ندارد و جمعیتی زیادی از آن برای کار به شهرهای دیگر از جمله تهران مهاجرت کرده‌اند و اکنون با بازگشت دوباره همان مهاجران که به نوعی بومی منطقه بشمار می‌روند ممکن است ویروس کرونا شیوع پیدا کند. هر چند که گفته می‌شود موردی از ابتلا به کرونا در شهرستان بدره (تا ظهر دیروز) گزارش نشده اما مردم بومی این منطقه نگران شیوع بیماری هستند. 
  
برای پیگیری شنیده‌هایی مبنی بر رها کردن مسافران مشکوک به ویروس کرونا در ورودی شهر، بدون انجام اقدامات قرنطینه‌ای با دانشگاه علوم پزشکی ایلام تماس گرفتیم و طبق معمول با ارجاع به روابط عمومی این مرکز به هیچ پاسخی نرسیدیم. مسئول روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، چندی پیش هم در پیگیری گزارش چشم انتظاری مردم ایلام برای ساخت مرکز درمانی 376 تختخوابی حاضر به هماهنگی با مسئول برای گفت‌وگو نشد. در پیگیری مشکلات مطرح شده از سوی مردم درباره کمبود ملزومات پزشکی و سختی تردد به مرکز استان برای درمان کرونا، باز هم جواب روابط عمومی و ریاست دانشگاه همین بود «فقط به مراجعات حضوری پاسخ داده می‌شود.» اما مسئولان کادر درمان باید توجه داشته باشند در این روزهای بحرانی بیماری کرونا باید با رفتاری حرفه‌ای پاسخگوی مردم و رسانه‌ها باشند. 

   ضرورت توجه بیشتر به اصول بهداشتی در کردستان 
آمار شیوع کرونا در کردستان تا اینجا نسبت به استان‌های دیگر بهتر است و این استان شرایط حادی ندارد. اما محدودیت امکانات در حوزه بهداشت و کمبود مراکز درمانی می‌تواند آنها را در صورت روند افزایشی ابتلا با مشکلاتی مواجه کند. یکی از شهروندان سنندجی با اشاره به اینکه مردم باید با توجه به محرومیت‌های استان اصول بهداشتی را جدی‌تر بگیرند، می‌گوید: تردد در شهر کاهش یافته و آن‌ عده هم که بیرون تردد می‌کنند به دلیل آگاهی پایین و اطلاع‌رسانی نادرست است. اخبار ضد و نقیض زیاد است و به همین دلیل مردم سردرگم هستند و نمی‌دانند باید به کدام داده استناد کنند. مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی سنندج هم در گفت‌وگو با همشهری به کنترل بهداشتی در 4 ورودی استان از سمت آذربایجان‌غربی، زنجان، همدان و کرمانشاه اشاره می‌کند و می‌گوید: هدایت افراد مشکوک به مراکز درمانی، اطلاع‌رسانی در سطح شهر بابلندگو به ویژه در حاشیه شهرها، فعالیت 16 ساعته 11 مرکز خدمات جامع سلامت در استان برای ارائه خدمات به افراد مشکوک و فعالیت سامانه تلفنی برای پاسخگویی به مردم از جمله اقدامات انجام شده در کردستان است. آرزو فلاحی می‌افزاید: در حال حاضر کمبود امکانات در بیمارستان‌ها وجود ندارد و بیمارستان‌های معین هم در شهرهای مختلف استان تعیین شده‌اند. 

بدره ایلام امکانات درمانی چندانی ندارد و اکنون با بازگشت دوباره مهاجران که به نوعی بومی منطقه بشمار می‌روند احتمال  شیوع  کرونا مردم منطقه را تهدید می‌کند