مدیریت شهری چه برنامه‌هایی برای رسیدن به یک شهر هوشمند دارد؟
10 گام برای تهران هوشمند
حامد فوقانی |
شاید اگر همین یک‌دهه پیش به کسی می‌گفتید نرم‌‌افزاری خواهد آمد که به‌راحتی می‌توانید با آن تاکسی بگیرید، بدون آنکه به جایی تلفن بزنید، درحالی‌که دقیقا بدانید خودرو کجاست و کی به نزدیکی شما خواهد رسید و دست آخر هم اینترنتی به او کرایه پرداخت کنید، حرفتان را چندان جدی نمی‌گرفت اما این اتفاق افتاد و یک‌تحول در اجاره تاکسی و خودرو رخ داد. امروزه نرم‌‌افزارهای بسیاری ساخته‌شده‌اند که کار ما را راحت می‌کنند. این قسمت ساده قضیه است و جوانان خلاق، حالا چه با ایده خودشان، چه با الگوگرفتن از دیگر کشورها، نرم‌افزارهایی را پیشنهاد می‌دهند که بسیاری از آنها می‌توانند سرآغاز یک تحول در شهر باشند؛ البته که آنها و شرکت‌های کوچک طراحی و ساخت استارت‌آپ‌ها نیازمند حمایت‌‌های مالی و معنوی بسیار هستند؛ صدالبته که برنامههای نجات‌بخش شهرها از معضل‌‌های بزرگ، اغلب از دل نهادهای بزرگ بیرون می‌آیند.
قسمت مهم و کلان قضیه هوشمندسازی شهرها به اقداماتی ارتباط پیدا می‌کنند که سبب می‌شوند تا از یک سو بسیاری از درآمدهای غیرلازم حذف شوند و از سوی دیگر، شفافیت در عملکرد، وارد ماجرا شود. به‌عبارت دیگر اداره شهرهای کشور کمتر متکی به روش‌های سنتی قبلی و درآمدهایی که از راه شهرفروشی و صدور تراکم و جریمه حاصل می‌شود، خواهد بود و آنگاه پول‌هایی که برای انجام کارها به خزانه‌داری مدیریت شهری واریز می‌شوند، پایدار هستند؛ پول‌هایی که حاصل‌شدن آنها نه‌تنها به ضرر شهر نیست بلکه به خاطر حفظ محیط‌زیست، منفعت هم دارد و همان‌طور که گفته شد بخش خوب و جالب ماجرا، شفافیت است. مطمئنا با هوشمند‌شدن، کنترل روی اقدامات و هزینه‌هایی که انجام می‌شود، راحت‌تر خواهد بود.
در این بین، از وقتی که مدیریت شهری جدید، اداره تهران را به دست گرفته، هوشمندسازی پایتخت بیش از پیش مورد توجه است. رویکرد نیز همان که گفته شد، اعلام شده است: رفع معضل‌‌هایی مثل آلودگی هوا و ترافیک، افزایش درآمدهای پایدار و شفافیت در عملکرد. حالا باید دید که مدیریت شهری فعلی چه برنامه‌هایی برای رسیدن به این هدف دارد.
اعتبارات برنامههای ایجاد و توسعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، توسعه خدمات شهرداری الکترونیک و توسعه خدمات شهر الکترونیک (شهر هوشمند) از رقم 2هزار و 59میلیارد ریال در سال1396 به رقم 2هزار و 403میلیارد ریال افزایش یافته است؛ یعنی افزایش 344میلیارد ریالی اعتبارات این حوزه را شاهد بوده‌ایم.
در بودجه سال97 شهرداری تهران، مجموعا مبلغی نزدیک به 7هزار میلیارد تومان (6992508043300ریال) در بخشهای مختلف برای توسعه مدیریت و هوشمندسازی شهری در نظر گرفته شده است.
در بودجه سال بعد شهرداری تهران، 75میلیارد و 400میلیون تومان به توسعه خدمات شهر الکترونیک در زمینه تملک دارایی سرمایهای اختصاص داده شده است. همچنین برای تعمیر، تجهیز و توسعه زیرساخت سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل و ترافیک 22میلیارد تومان در بخش تملک دارایی سرمایهای اعتبار تخصیص داده خواهد شد.
اعضای شورای شهر تهران به شهرداری اجازه داده‌اند که طبق تبصره20 بودجه سال آینده با بخشهای مختلف عمومی و خصوصی برای انجام پروژه‌های توسعه زیرساخت فیبر نوری، ایجاد و توسعه شبکه بی‌سیم شهرداری تهران، احداث و تجهیز دیتاسنتر جدید شهرداری، توسعه خدمات و سامانه‌های شهر هوشمند و توسعه سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل و ترافیک و عقد قرارداد وارد عمل شود.
برنامه پنج‌ساله دوم پایتخت آخر سال97 به پایان می‌رسد و در این میان، طبق گفته آقای شهردار، شهر هوشمند، یکی از اصلی‌ترین محورهای برنامه پنج‌ساله سوم مورد هدف شورای شهر و شهرداری است.
در ماه‌های ابتدای سال97 نقشه‌های سه‌بعدی پایتخت تکمیل می‌شود و اینگونه تهران تنها شهر ایران خواهد بود که نقشه‌های سه‌بعدی کاملی دارد. این اقدام، پلتفرم خوبی در اختیار مدیریت شهری می‌گذارد تا با قراردادن داده‌های دستگاه‌های مختلف روی آن بتواند بخشی از تجزیه و تحلیل‌‌های مورد نیاز برای ایجاد پروژه شهر هوشمند را انجام دهد.
نجفی پس از بازگشت از سفر خود به ورشو ـ پایتخت لهستان‌ـ (اوایل‌ماه جاری) گفت که رایزنی‌ها با همتای لهستانی برای هوشمندسازی صورت گرفته و وی از لهستانی‌ها دعوت کرده تا برای انتقال دستاوردها و تجربیات خود در زمینه استارتاپ‌ها و حمل‌ونقل عمومی هوشمند به تهران سفر کنند. او پارکینگ‌های طبقاتی هوشمند را یکی از پروژه‌هایی اعلام کرد که با همکاری لهستانی‌ها در تهران به انجام می‌رسد.
برنامه‌‌ای در شهرداری تهران با عنوان سند سیاست‌های شهر هوشند تنظیم شده که در اختیار متخصصان و صاحب‌نظران قرار گرفته است. در کنار آن نیز شورای راهبردی شهر هوشمند، برنامههای خود را با دبیرخانه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران آغاز کرده است.
یکی از تازه‌‌ترین برنامههای شهری را ـ در زمینه هوشمندسازی ـ می‌توان اپلیکیشن آنلاین تشییع و ترحیم در بهشت‌زهرا(س) دانست. در قالب این اپلیکیشن، افرادی که مایل به حضور در مراسم هستند، می‌توانند به شکل آنلاین در جریان مراسم قرار گیرند و همدردی خود را با خانواده‌‌های عزادار نشان دهند و در واقع از طریق ظاهرشدن عکس فرد روی صفحه نمایشگر، حضور مجازی وی در مراسم اعلام می‌شود. این اقدام در این راستا انجام شده که از بار ترافیکی مسیر بهشت‌زهرا(س) کاسته شود. از طرف دیگر، با بهره‌گیری از این اپلیکیشن، امکان همدردی افرادی که خارج از تهران یا ایران هستند، با خانواده فرد متوفی فراهم می‌شود.
اگرچه قبلا نیز خرید اینترنتی از فروشگاه شهروند امکان‌پذیر بود اما مدتی می‌شود که با راه‌اندازی اپلیکیشن شهروند، خرید آنلاین از این فروشگاه زنجیره‌ای وارد فاز تازه‌ای شده است. در اپلیکیشن شهروند به بیش از ۱۰هزار قلم کالا دسترسی خواهید داشت و می‌توانید با جست‌وجوی محصولات مورد علاقه خود، آنها را آنلاین سفارش دهید. یکی دیگر از امکانات منحصربه‌فرد اپلیکیشن شهروند، امکان اسکن بارکد محصولات است. با این امکان به‌راحتی می‌توانید بدون جست‌وجو، بارکد محصولات موجود در منزل یا محل کار خود را اسکن و نسبت به سفارش آنها اقدام کنید.
