پرونده
ولی افتاد مشکل‌ها
نداشتن شغل مناسب و شرایط نامطلوب اقتصادی عامل مهمی است که مانع ازدواج بسیاری از جوانان شده است
پرونده
مشکلات ازدواج در روزگار سخت
فرحناز چراغی| کرمانشاه- خبرنگار:
تورم و گرانی بر کاهش میزان ازدواج و شروع زندگی مشترک هم تاثیر مستقیم داشته است. افزایش چند برابری قیمت جهیزیه و لوازم زندگی، افزایش اجاره‌بها و قیمت مسکن، گران شدن هزینه‌های شروع زندگی و تالار و برگزاری مراسم و... موانعی است که ازدواج را برای جوانان دشوار کرده. از مسائل اقتصادی که بگذریم، باید به تغییر دیدگاه جوانان و خواسته‌های آنان از ازدواج نیز اشاره کرد.
همه این سختگیری‌ها بالا رفتن سن ازدواج را به دنبال داشته است. بر اساس آمارهایی که مسئولان استان از ازدواج سال گذشته و 3 ماه اول سال ارائه می‌دهند، از هر هزار زوج کرمانشاهی ۳۸ خانواده تشکیل شده است. لذا تورم و گرانی نتوانسته بر کمیت ازدواج‌ها تاثیر منفی بگذارد، اما در کیفیت برگزاری مراسم و... موثر بوده است.
ازدواج برای بسیاری به آرزو تبدیل شده است
یک جوان ۳۶ ساله کرمانشاهی که به دنبال شریک مناسب برای زندگی است، می‌گوید: من با داشتن حقوق خوب، خانه و خودرو هنوز نتوانسته‌ام شریک زندگی‌ام را پیدا کنم. وی که کارمند یکی از بانک‌های استان است، می‌گوید: ازدواج تعهد و مسئولیت می‌آورد و هر کس که ازدواج می‌کند باید مسئولیت بزرگی را بپذیرد.
این جوان می‌افزاید: شرایط اقتصادی سخت این روزها کمر بسیاری از جوانان را خم کرده است و باعث شده که جوانان نتوانند برای تشکیل زندگی تصمیم بگیرند. ازدواج برای بسیاری از دختران و پسران به آرزو تبدیل شده است. سختگیری خانواده‌ها هم به جای همراهی مزید بر علت شده است.محمد ادامه می‌دهد: از طرفی چشم و هم‌چشمی‌ها در گرفتن مراسم عروسی، خرید‌های آن‌چنانی و... نیز برخی از مشکلاتی است که خود جوانان ایجاد می‌کنند.
موانع ازدواج جوانان
یکی دیگر از همشهریان می‌گوید: ازدواج کردن این روزها سخت است. نداشتن شغل مناسب و شرایط نامطلوب اقتصادی عامل مهمی است که مانع ازدواج بسیاری از جوانان شده. بسیاری از جوانان نیز تنها به دنبال انتخاب زن کارمند هستند، چراکه نمی‌توانند از عهده مخارج زندگی برآیند.
این دختر ۳۴ ساله که لیسانس دارد و بیکار است، می‌افزاید: هر فردی شایسته ازدواج نیست و نمی‌توان به‌راحتی به کسی اعتماد کرد و تن به ازدواج داد.
وی ادامه می‌دهد: این روزها اگر مرد خانه و خودرو نداشته باشد، نمی‌تواند زندگی موفقی تشکیل دهد، زیرا تنش و درگیری‌های حاصل از کمبودها، زندگی را سخت می‌کند.
تورم اجازه ازدواج را از جوانان گرفته است
یکی دیگر از جوانان همشهری با بیان این‌که گرانی و تورم اجازه ازدواج را از جوانان گرفته است، می‌گوید: این روزها دختر و پسر اگر به‌تنهایی از عهده زندگی خود برآیند، شاهکار کرده‌اند. وی می‌گوید: من امسال ازدواج کردم. با توافق خانواده‌ها سعی کردیم مراسم ساده‌ای بگیریم تا در عوض بتوانیم وسایل زندگی را تهیه کنیم. محسن می‌افزاید: تهیه وسایل و جهیزیه نزد فامیل ما بر عهده پسر است و خانواده عروس تنها چند تکه جهاز می‌آورند. وی ادامه می‌دهد: حدود ۸۰ میلیون تومان برای عروسی‌مان هزینه کردیم.
ازدواج آسان
مدیرکل امور اجتماعی استانداری با اشاره به لزوم توجه به ازدواج آسان می‌گوید: در مورد ازدواج آسان 2 تعبیر می‌توان داشت؛ اول این‌که زوج‌های جوان قبل از ازدواج، تشکیل زندگی را آسان نگیرند؛ یعنی این‌که بدون شناخت از هم و خانواده همدیگر تصمیم به ازدواج نگیرند.
«علیرضا گودرزی» در گفت‌و‌گو با همشهری می‌افزاید: مبحث دوم در ازدواج آسان، آسان گرفتن خانواده‌هاست. خانواده‌ها با سختگیری‌های نابجای خود سنگ پیش پای جوانان نیندازند و با گذاشتن شرایطی چون داشتن خانه و ماشین و شغل پردرآمد و... موانع ازدواج جوانان را فراهم نکنند. خانواده‌ها با این موانع ازدواج آسان را زیر سوال نبرند.
وی با تاکید بر انتخاب آگاهانه جوانان اضافه می‌کند: جوانان طرف مقابل خود را با آگاهی بیشتر انتخاب کنند که به بن‌بست برنخورند.
بالا رفتن سن ازدواج
مدیرکل امور اجتماعی استانداری کرمانشاه در ادامه به بالا رفتن سن ازدواج جوانان اشاره می‌کند و می‌گوید: میانگین سن ازدواج جوانان کرمانشاهی نیز مانند جوانان دیگر نقاط کشور بالا رفته است. وی میانگین سن ازدواج دختران کرمانشاهی را ۲۳ سال و پسران را ۲۷ سال عنوان می‌کند.
گودرزی مشکلات اقتصادی، تغییر سبک زندگی از جمله ادامه تحصیل و... را از عوامل تاخیر جوانان می‌داند و می‌گوید: تغییر سلیقه مردم در ازدواج نیز باعث شده که برخی به این راحتی ازدواج نکنند. وی در ادامه به ارائه آماری درباره تعداد خانوارها و جمعیت جوانان استان می‌پردازد و می‌گوید: ۵۵۰ هزار جوان بین ۱۸ تا ۳۵ سال در استان داریم. ۵۰۰ هزار خانوار نیز، یعنی زن و مرد و فرزندانی که زیر یک سقف زندگی می‌کنند، در استان وجود دارد.
هر هزار ازدواج، 10 طلاق
وی درباره آمار طلاق نیز می‌گوید: از هر هزار ازدواج در کشور ۸ مورد به طلاق منجر می‌شود که در استان از هر هزار ازدواج ۱۰ مورد به جدایی می‌انجامد. مدیرکل امور اجتماعی استانداری کرمانشاه اضافه می‌کند: به ازای هر هزار زوج در کشور ۳۲ مورد ازدواج و به ازای هر هزار مورد زوج کرمانشاهی، ۳۸ مورد ازدواج به وقوع می‌پیوندد. وی با ابراز خرسندی از کاهش 4/8 درصد کاهش طلاق در استان در سال ۹۷ می‌افزاید: در سال گذشته کرمانشاه در کاهش طلاق رکورد خوبی زد و در میزان کاهش طلاق در صدر کشور قرار گرفت.
همچنین استان کرمانشاه در ازدواج سال ۹۷، با ۲۹۰ مورد ازدواج افزایش 7/1 درصدی داشته است. این یعنی گرانی و تورم در ازدواج استان تاثیر چندانی نداشته است. در 3 ماه اول سال ۹۸ نیز 5/8 درصد افزایش ازدواج داشته‌ایم.وی در پاسخ به این پرسش که چند درصد طلاق‌ها در استان در ۵ سال اول زندگی است، می‌گوید: بر اساس آماری که ثبت احوال ارائه کرده است، ۴۸ درصد طلاق‌ها در کرمانشاه در ۵ سال اول و ۲۸ درصد نیز در سال‌های اول و دوم زندگی است. گودرزی اضافه می‌کند: وضعیت طلاق در کرمانشاه در مقایسه با دیگر نقاط کشور بد نیست.
طرح آموزش‌های ۶ ساعته
مدیرکل امور اجتماعی استانداری کرمانشاه با اشاره به طرح آموزش‌های ۶ ساعته ازدواج می‌گوید: ما در مباحث زندگی پایدار، آموزش‌های پیش، پس و هنگام ازدواج را در طرح زندگی پایدار در قالب ۶ ساعت اجرا می‌کنیم. در ارگان‌هایی چون آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، مراکز نظامی، ورزش و جوانان و... در حال اجرای این طرح هستیم.
وی به خانواده‌ها توصیه می‌کند: جوانان را با راهنمایی‌های بجا و درست در پایداری زندگی تشویق کنند. بسیاری از جوانان به دلیل نداشتن آگاهی کافی و ندیدن آموزش‌های لازم سبک زندگی با کوچک‌ترین ناراحتی انگشت خود را روی گزینه طلاق می‌گذارند و ضروری است که خانواده‌ها در راهنمایی درست در زندگی جوانان تلاش کنند.
فرهنگ
گرانی و دشواری‌های ازدواج
شیما صادقی| سنندج- خبرنگار:
در حال حاضر با توجه به افزایش قیمت وسایل منزل و پایین آمدن قدرت خرید و کم شدن توانایی اقتصادی مردم، بیشتر اقشار جامعه با مشکلات زیادی برای تامین نیازهای اولیه زندگی خودشان دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و تشکیل خانواده مستقیما در گرو تورم و شرایط اقتصادی است.
در کنار بیکاری و معضل کار، وقتی که هزینه‌های کمرشکن ازدواج با مهریه‌های سنگین ادغام شود، این سنت حسنه در تصور جوانان اغلب بیکاری که آهی در بساط ندارند، تبدیل به رویا می‌شود و ترس از ازدواج را در میان جوانان به وجود می‌آورد، به طوری که در 4 ماه اول سال جاری نسبت به سال گذشته، شاهد کاهش آمار ازدواج در مقابل افزایش طلاق بودیم و این مساله با توجه به آمار ثبت احوال استان کردستان کاملا عیان است.
با این حال، وجود آمار ارائه شده زنگ خطری برای ازدواج جوانان کردستانی همانند بیشتر استان‌های کشور محسوب می‌شود و امروزه جوانان تجرد را بر شروع زندگی پرهزینه با شکست احتمالی آن ترجیح می‌دهند.
ترس از طلاق مانعی بر سر راه ازدواج جوانان
یک جوان مجرد سنندجی با 32 سال سن در این باره می‌گوید: با گرانیهای موجود نمی‌توان ازدواج کرد، چراکه حقوق و درآمد ماهانهام کفاف هزینه‌های ازدواج و تشکیل زندگی را نمیدهد. «ایوب امجدی» می‌افزاید: علاوه بر هزینه سنگین ازدواج، با افزایش توقع خانمها و آقایان، روزانه شاهد افزایش طلاق و دریافت مهریه‌های سرسام‌آور هستیم. من ترجیح میدهم به جای تشکیل زندگی که ممکن است منجر به طلاق و زندان رفتن من بابت مهریه شود، ازدواج نکنم.
تورم اقتصادی موثر در کاهش ازدواج
یک کارشناس ارشد خانواده می‌گوید: تورم در تمام ابعاد زندگی علی‌الخصوص ازدواج تاثیرگذار است و اخیرا با توجه به روند صعودی تورم، لطعه زیادی به زندگی وارد شده و توانایی مالی و ازدواج را تحت تاثیر قرار داده و سن ازدواج افزایش یافته است.
«شیوا ابراهیمی» می‌افزاید: با وجود این‌که بارها اعلام شده تمام جنبه‌های زندگی مادیات نیست اما با ریشه‌یابی چالش‌ها، نقش شرایط اقتصادی در این زمینه به‌خوبی نمایان خواهد شد. وی ادامه می‌دهد: افزایش نرخ تورم امنیت روانی را از افراد سلب کرده و در نتیجه امید به تشکیل زندگی و ازدواج را در جوانان کاهش داده و سلامتی این افراد در خطر قرار خواهد گرفت، بنابراین تورم در کنار افزایش طلاق و دریافت مهریه از طرف زوجه، ترس از ازدواج و کاهش آمار آن را به دنبال داشته است. همچنین نیازها و خواسته‌های جوانان افزایش پیدا کرده، در نتیجه زمینه بروز انحرافات اخلاقی فراهم می‌شود، بنابراین تورم نه‌تنها در ازدواج بلکه در افزایش طلاق و انحرافات اخلاقی نقش دارد.
این مشاور خانواده اظهار می‌کند: بنابراین در چنین شرایط اقتصادی، ازدواج عقلانی و انتخاب شریک زندگی که دیدی اقتصادی و معامله‌گر به ازدواج نداشته باشد و علاوه بر آن صرف حداقل هزینه برای مراسم عروسی، تعیین مهریه بر اساس توانایی و درک شرایط اقتصادی از طرف خانواده‌های دخترها میتواند ترس پیش آمده در میان جوانان را کاهش دهد و به سمت زندگی مشترک حرکت کنند.
افزایش برنامه‌های مختلف متناسب با هفته ازدواج
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان کردستان نیز به مناسبت هفته ازدواج می‌گوید: طی این هفته 160 برنامه مرتبط با مقوله ازدواج در کردستان اجرا می‌شود. «گلاویژ فتاحی» با اشاره به جشنواره و نمایشگاه ازدواج طی این هفته می‌گوید: برگزاری نشست‌های تخصصی در زمینه ازدواج آسان، برگزاری 20 کارگاه ازدواج در شهرستان‌های سطح استان، اجرای تئاتر خیابانی با محوریت ازدواج آسان، اکران 2 فیلم کوتاه در رابطه با ازدواج و رونمایی از 3 طرح موشنگرافی از جمله برنامه‌های هفته ازدواج است.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان کردستان با بیان این‌که در راستای کیفی‌سازی برنامه‌ها کارگاه‌هایی در خصوص توانمندسازی مهارت‌های زندگی نیز برگزار می‌شود، اظهار می‌کند: برگزاری همایش ازدواج بهنگام، آسان، آگاهانه و پایدار از دیگر برنامه‌هایی است که طی این ایاماجرایی می‌شود.
وی با ذکر این‌که 3 مرکز مشاوره جدید ازدواج نیز افتتاح خواهد شد، تصریح می‌کند: به مناسبت این هفته مشاوره رایگان در مراکز مشاوره ازدواج به زوجین جوان و افراد در شرف ازدواج ارائه می‌شود.فتاحی با اشاره این‌که یکی دیگر از برنامه‌های ویژه این هفته برپایی کارگاه‌های سه‌گانه قبل، حین و بعد از ازدواج است، می‌گوید: این کارگاه‌ها در طول سال نیز فعال می‌ماند و زوج‌های جوان یا جوانان در شرف ازدواج می‌توانند از مشاوره‌های تخصصی این مراکز بهره‌مند شوند.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان کردستان می‌افزاید: 11 هزار و 273 زوج برای دریافت تسهیلات ازدواج ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد حدود 8 هزار و 310 فقره تسهیلات پرداخت شده و 2 هزار و 963 زوج نیز منتظر دریافت تسهیلات ازدواج هستند.
ثبت داده‌ای آمار ازدواج
مدیرکل ثبت احوال استان کردستان با ارائه آمار 4 ماه نخست سال جاری در مورد ازدواج و طلاق می‌گوید: در 4 ماه نخست سال جاری تاکنون 4 هزار و 178 واقعه ازدواج ثبت شده که نرخ خام حاصل از ثبت ازدواج در استان 6/7 در هزار
بوده است. «حسن صومی» ادامه می‌دهد: قروه با 4/11 در هزار بیشترین و بانه با 9/5 در هزار کمترین نرخ خام ثبت ازدواج را داشته‌اند. مدیرکل ثبت احوال استان کردستان می‌افزاید: میانگین سن ازدواج بار اول مردان را 27 سال و میانگین سن ازدواج بار اول در خانمها 23 سال است.صومی تصریح می‌کند: بیشترین ازدواج ثبت شده در مردان مربوط به گروه سنی ۲۹-۲۵ سال و بیشترین ازدواج ثبت شده در زنان مربوط به گروه سنی 20-24 سال بوده و علاوه بر آن در 7/15 درصد از ازدواج های ثبت شده سن زوجه کمتر از 18 سال بوده است.
مدیرکل ثبت احوال کردستان با بیان این‌که در 4 ماه سال جاری هزار و 213 واقعه طلاق در استان ثبت شده است، اظهار می‌کند: بیشترین طلاق ثبت شده در مردان مربوط به گروه سنی 30-34 سال و بیشترین طلاق ثبت شده در زنان مربوط به گروه سنی ۲۹-۲۵ سال بوده است.
وی ضمن اشاره به این‌که نرخ خام حاصل از ثبت طلاق در استان 2/2 در هزار بوده، اظهار می‌کند: کامیاران با 1/3 در هزار بیشترین و سروآباد با یک در هزار کمترین نرخ خام ثبت طلاق را داشته اند.
کردستان جزو 10 استان اول کشور در طلاق است
استاندار کردستان می‌گوید: آمار طلاق در کردستان نگران‌کننده و جزو 10 استان اول در کشور است. «بهمن مرادنیا» اظهار می‌کند: آمارهای زیادی در خصوص طلاق ارائه می‌شود ولی ما باید این مساله را به صورت ریشه‌ای بررسی کنیم و عامل آن را دریابیم. وی ضمن اشاره به این‌که بانک‌ها نیز باید در زمینه پرداخت تسهیلات به جوانان بیشتر از آنها حمایت کنند، عنوان می‌کند: جوانانی که قصد ازدواج دارند باید از طرف دولت و بانک‌ها حمایت شوند و این مهم را باید جدی بگیرند.
استاندار کردستان در ادامه با بیان این‌که کردستان استان فرهنگی است، می‌افزاید: همه باید تلاش و بررسی کنند که چرا کردستان که ازدواج‌هایش نیز به صورت سنتی انجام می‌شود، جزو 10 استان اول در بحث طلاق است. وی با اشاره به این‌که آسیب‌های اجتماعی بیشتر در حاشیه‌ها اتفاق می‌افتد، ذکر می‌کند: ما از دستگاه‌های فرهنگی می‌خواهیم در حاشیه‌ها و مناطق منفصل شهری برنامه‌های شاد برگزار کنند.
استاندار کردستان توجه به حواشی شهر را یک اولویت می‌داند و خاطرنشان می‌کند: کارهای فرهنگی در این مناطق کم است، پس باید بیشتر به آنها توجه شود. مرادنیا در ادامه یادآور شد: بحث ازدواج جوانان در جامعه بسیار مهم است و بر همین اساس باید هرچه در توان داریم برای این مساله استفاده کنیم.
دیدگاه
خطر حرکت به سمت خانواده‌های تک‌نفره
دبیر کارگروه ملی ترویج ازدواج و کاهش طلاق شورای عالی انقلاب فرهنگی با ابراز نگرانی از کاهش ازدواج در جامعه، آن را یک بحران خواند و گفت: جامعه ما از خانواده‌های گسترده به سمت خانواده‌های هسته‌ای و در شرایط فعلی به سمت خانواده تک‌نفره در حال حرکت است.
به گزارش ایسنا «ناهید اعظم رام پناهی» در همایش آموزش‌های 6 ساعته قبل از ازدواج در کرمانشاه، با بیان این‌که بر اساس آخرین آمارها نمودار طلاق در کشور رو به کاهش است، اظهار کرد: دلایل مختلفی برای طلاق زوجین ذکر می‌شود، اما بیشترین موضوعی که در حال حاضر روان‌شناسان، جامعه‌شناسان و حقوقدانان بر آن تاکید می‌کنند، نوع و سبک زندگی‌های امروزی است که از شهرهای بزرگ به مراکز استان‌ها سرایت کرده.
وی اضافه کرد: این نوع سبک زندگی که مدلی وارداتی است، یکی از دلایل اصلی طلاق در کشور محسوب می‌شود.
دبیرکارگروه ملی ترویج ازدواج و کاهش طلاق شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین با اشاره به کاهش آمار ازدواج در کشور گفت: در شرایط کنونی دیگر طلاق بحران نیست، بلکه کاهش ازدواج به یک بحران تبدیل شده است.
وی به کوچک شدن خانواده‌های ایرانی هم اشاره و عنوان کرد: با مقایسه آمارهای سرشماری سال‌های 95 و 90 متوجه می‌شویم که خانواده‌های ایرانی از خانواده گسترده به سمت خانواده هسته‌ای پیش رفته‌اند و اکنون نیز در حال عبور از خانواده‌های هسته‌ای هستیم و خانواده‌های تک‌نفره در حال افزایش هستند.
این مسئول تاکید کرد: خودمحوری و خودخواهی فردی در میان جوانان در حال رشد است. البته باید فضای مجازی را هم به این مسائل اضافه کنیم که جوانان ما به سمت خودِمجازی پیش می‌روند، به این معنی که در عالم مجازی زندگی می‌کنند و نه در واقعیت‌ها. اعظم رام پناهی در ادامه با اشاره به آغاز طرح آموزش‌هایی 6 ساعته قبل از ازدواج در کرمانشاه گفت: این طرح از سال گذشته در کشور آغاز شد و کرمانشاه دهمین استانی است که به صورت رسمی این طرح را در آن شروع خواهیم کرد.
وی با بیان این‌که امیدواریم تا پایان سال با مشارکت دستگاه‌های عضو بتوانیم این طرح را در همه استان‌های کشور اجرایی کنیم، عنوان کرد: در کارگاه‌های این طرح مربیانی در حوزه‌های بهداشت سلامت، اخلاق و احکام، حقوق و روان‌شناسی آموزش‌هایی را به زوج‌های جوان خواهند داد. دبیرکارگروه ملی ترویج ازدواج و کاهش طلاق با تاکید بر این‌که باید روی به‌روزرسانی اطلاعات و سطح آگاهی مربیان نیز کار شود، گفت: دنیای امروز دنیا پرشتاب و پرمساله‌ای است و روزی نیست که مشکلی به مشکلات حوزه جوانان اضافه نشود، لذا باید سطح اطلاعات مربیان این کارگاه‌ها بالا باشد تا اثرگذاری طرح را افزایش دهیم.
وی یادآور شد: همچنین باید تکنیک‌ها و نحوه ارائه مطالب در مدت کوتاه 6 ساعته به گونه‌ای باشد که حق مطلب ادا شود و تاثیرگذاری خوبی داشته باشد. این مسئول در ادامه با بیان این‌که آموزش‌ها را نباید منحصر به مرحله حین ازدواج کرد، گفت: یکی از دلایل بروز طلاق در جامعه انتخاب‌های نابجا و ناصحیح جوانان است که در این زمینه آموزش‌هایی را برای دبیرستان‌ها، مراکز آموزش عالی و سربازخانه‌ها در نظر گرفته‌ایم و در حال اجراست.
اعظم رام پناهی همچنین با حساس خواندن مقطع بعد از ازدواج اظهار کرد: بعد از ازدواج، مرحله نمایان شدن تفاوت‌ها و بروز چالش‌ها بین زوجین فرا می‌رسد، لذا زوجین باید پشتیبانی داشته باشند تا این تفاوت‌ها آنها را به سمت طلاق سوق ندهد، برای همین نباید آنها را به حال خود رها کنیم.
