پرونده ویژه
سالم‌سازی ساحل بدون جذابیت و ایمنی
استان‌های شمالی به‌ویژه مازندران و گیلان از مهم‌ترین نقاط گردشگری کشور هستند. فصول گرم سال زمان پیک حضور مسافران و گردشگرانی است که این استان‌ها را برای تفریح و گشت و گذار انتخاب می‌کنند.
شهروندان هم استفاده از سواحل و شنا در دریا را در فهرست تفریحات و سرگرمی‌های تابستانی خود قرار می‌دهند. به همین دلیل در تابستان شاهد ازدحام جمعیت در سواحل به‌ویژه روزهای پایان هفته هستیم. هر سال از سوی مراکز رسمی آماری از حوادث دریایی و غرق‌شدگی در آب‌های خزر منتشر می‌شود.
متاسفانه آن‌چنان که باید تاکنون برنامه‌ها و آموزش‌ها نتوانسته میزان تلفات را به صورت چشمگیری کاهش دهد. بی‌مبالاتی و ناآگاهی برخی افراد محلی و مسافران هنگام شنا در دریا آن هم حتی در روزهایی که شرایط جوی پایدار نیست موجب می‌شود میزان تلفات افزایش یابد.
به هرحال باید توجه داشت، خزر همیشه آبی نیست و پشت ظاهر آرام و درخشانش، چهره‌ای تیره و خشمگین هم دارد.
گیلان
مرگ‌هایی که با موج خزر به ساحل می‌آیند
اغلب غرق‌شدگان به دلیل آشنایی نداشتن با فنون شنا جان خود را از دست می‌دهند
مهسا طالبی | رشت-خبرنگار
«یک گردشگر در منطقه شنا ممنوع اسالم تالش جان باخت» این تیتر آخرین خبر مربوط به غرق‌شدگی در سواحل گیلان است.
بنا به گفته «علی درمانی» بخشدار اسالم تالش، یک گردشگر 28ساله تهرانی در منطقه شنا ممنوع آب‌های ساحل «گتگسر» جان خود را از دست داد.
بخشدار توضیح داد: این جوان با قایق موتوری نیز برخورد کرده بود. به همین دلیل جسد وی برای تشخیص مرگ به علت غرق شدن در آب یا برخورد با قایق به پزشکی قانونی منتقل شد و نتیجه بررسی‌ها علت مرگ، برخورد با قایق اعلام شد.
درمانی افزود: همه ساله در تابستان گردشگران زیادی برای تفریح به اسالم و تالش می‌آیند و برای حفظ سلامت آنها علاوه بر استقرار ناجیان غریق، تابلوهای هشداردهنده در محدوده مناطق خطرآفرین نصب شده‌اند.
این در حالی است که هفته گذشته در رسانه‌های محلی خبر غرق شدن یک جوان ۱۸ساله هنگام شنا در رودخانه سپیدرود نیز منتشر شده بود.
دلیل مشترک غرق شدن جوان ۲۴ساله رشتی در رودخانه پلرود رودسر، غرق شدن جوان ۳۳ساله اهل زنجان در منطقه سفیدآب، غرق شدن نوعروس تبریزی در آستارا، غرق شدن نوجوان ۱۷ساله در تالش، غرق شدن جوان ۲۲ساله رشتی در سد سنگر آشنایی نداشتن به فنون شنا بوده است.
اینها نمونه‌هایی از آمار غرق‌شدگی در سال جاری است. باز هم دریا مهمانان نابلد خود را شکار می‌کند. باز هم افراد در نقاط خارج از طرح و بدون کمک شنا می‌کنند و عزمی هم برای ایمن‌سازی سواحل وجود ندارد.
البته بخشی از این حوادث هم می‌تواند به کمبود نیروهای نجات غریق و واکنش نه چندان سریع آنها در مواقع بحرانی مربوط باشد.گیلان ۴۲۸ ناجی غریق دارد که البته لازم است ضمن حمایت از آنها طرح‌های سالم‌سازی را افزایش داد.
کاهش آمار غریق و بهبود کیفیت گذران اوقات فراغت در تابستان یکی از دغدغه‌های ستاد تامین سلامت دریاست.
تامین نیروی متخصص نجات غریق و نظارت بر عملکرد این نیروها بر اساس دستور‌العمل و آیین‌نامه اجرایی فدراسیون نجات غریق بر عهده هیات آن است.
کم شدن تعداد ناجیان غریق به دلیل مسائل مالی
یک وکیل پایه یک دادگستری در این‌باره بیان کرد: هر سال از تعداد ناجیان غریق با سابقه کم و به تعداد ناجیان غریق کم‌سابقه اضافه می‌شود.
در برخی نقاط به لحاظ کمبود نیروی متخصص، افراد بی‌تخصص گمارده می‌شوند. «حامد آریانفر» با اشاره به این‌که زنگ خطر به صدا درآمده ولی کسی به آن توجهی ندارد، بیان کرد: کم شدن تعداد ناجیان غریق می‌تواند به علت حقوق بسیار ناچیز و تاخیر در پرداخت باشد.
تعداد ناجیان در رودسر کم است
یک ناجی غریق در رودسر هم گفت: تعداد ناجیان در رودسر کم است به همین علت بیشترین غرق‌شدگی را در این ساحل شاهدیم.«احمد.ب» بیان کرد: هیچ‌وقت حقوق ما سر موقع پرداخت نشده و اغلب ناجیان غریق از این موضوع گلایه دارند.
میزان حقوق ناجیان غریق همه ساله توسط فدراسیون نجات غریق جمهوری اسلامی ایران تهیه و در سایت این فدراسیون قرار می‌گیرد، اما کمتر نسبت به پرداخت حقوق ناجیان براساس جدول پرداختی فدراسیون اقدام می‌شود و این امر موجب دلسردی منجیان شده است.
وی ادامه داد: تعداد ناجیان غریق فعال و خبره در حال کاهش است. این موضوع باعث می‌شود هر سال برای آموزش افراد، وقت و انرژی بیشتری صرف شود.
ایجاد 190 ایستگاه در سواحل
مدیرکل ورزش و جوانان گیلان هم گفت: امسال ۱۹۰ ایستگاه در سواحل گیلان راه‌اندازی و ۳۸ طرح سالم‌سازی نیز اجرا می‌شود.
«مریم بخشی» بیان کرد: تاخیر در پرداخت مطالبات ناجیان به علت مشکلاتی از قبیل نداشتن کارت آمادگی است.
وی به برگزاری کلاس‌های آمادگی و آموزشی برای ناجیان غریق اشاره و تصریح کرد: افرادی که مایل هستند ناجی غریق باشند باید در کلاس‌ها شرکت و کارت آمادگی دریافت کنند.
پیش‌بینی 35 طرح سالم‌سازی و 68 شناگاه
دبیر ستاد ساماندهی سواحل استان و مدیر امور اجتماعی استانداری گیلان اظهار کرد: بر اساس جلسات برگزار شده در ستاد ساماندهی سواحل به ریاست استاندار و با حضور مدیران کل دستگاه‌های متولی امر سواحل و رئیسان کمیته‌های 9 گانه سواحل، تکلیف و شرح وظایف هر یک از دستگاه‌های اجرایی از جمله عوامل امنیتی، امداد و نجات، هلال احمر و اورژانس و سایر دستگاه‌های متولی مشخص شده است.
«مونا ابرو فراخ» گفت: از شهرستان رودسر تا بندر آستارا با 35 طرح سالم‌سازی و 68 شناگاه برای ارائه خدمات پیش‌بینی شده است. وی افزود: هرگونه شنا در خارج از طرح‌های سالم‌سازی ممنوع است.
مسافران ورودی به استان نیز به توصیه‌ها و اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌های خبری استان از جمله صدا و سیما، ناجیان غریق و عوامل اجرایی در سواحل توجه کنند و همکاری‌های لازم را در این خصوص داشته باشند تا خاطره‌ای خوش از ایام تعطیلات تابستان در گیلان داشته باشند.
مازندران
انتقاد مسافران از طرح‌های سالم‌سازی مازندران
طرح‌های سالم‌سازی دریا در استان برای بسیاری از مسافران و گردشگران جذابیت ندارند و در فرایندی سنتی و بدون نوآوری هر سال اجرا میشونداشکان جهان‌آرای | ساری-خبرنگار
طرح‌های سالم‌سازی دریا که از اول خرداد با حدود 60 درصد ظرفیت و از 15 خرداد به طور کامل اجرا شده‌اند، با فرا رسیدن تابستان افراد بیشتری را جذب می‌کنند. امسال در نقاط مختلف استان 97 طرح سالم‌سازی اجرا شده تا خانواده‌ها و مسافران بتوانند در مناطق امن و زیر نظر ناجیان غریق تن به آب بزنند.
افزایش نظارت بر طرح‌های دریا سبب شده که در سال‌های اخیر تعداد غریق‌های مازندران کاهش چشمگیری داشته باشد و به 47 نفر برسد. این موضوع نشان‌دهنده افزایش کیفیت نظارت بر طرح‌های سالم‌سازی دریا و جدیت مسئولان استان برای اجرای درست و اصولی این طرح‌هاست.
کاهش تلفات دریا در فصل شنا مهم‌ترین اولویت برای مسئولان است، اما در کنار این اولویت، نکات دیگری نیز مورد توجه قرار دارد؛ نکاتی که مسافران معتقدند در عمده طرح‌های سالم‌سازی دریا به آنها توجهی نمی‌شود.
گذری بر مناطق اجرای طرح‌های سالم‌سازی در شهرهای مختلف استان و جویا شدن نظر علاقه‌مندان به شنا در دریا و حضور در ساحل، به‌ویژه مسافران نشان می‌دهد کیفیت طرح‌های سالم‌سازی در مازندران به موازات افزایش امنیت این نقاط در 4 سال اخیر، رشد نداشته است.
عوارض بی‌نتیجه
برای بسیاری از مسافران، پس از ورود به محدوده طرح‌های سالم‌سازی و مواجه شدن با زیرساخت‌ها و امکانات، این پرسش پیش می‌آید که مبلغ ورودی دریافت شده از آنها بابت چه خدماتی است و صرف چه کارهایی می‌شود.
یکی از مسافران اهل کرمانشاه که به محدوده ساحلی در جاده پلاژ فرح‌آباد آمده بود، در این‌باره به همشهری گفت: بابت هر بار ورود به این محدوده ساحلی 4 هزار تومان دریافت می‌شود.
مشکلی بابت پرداخت این مبلغ ندارم و معتقدم که ورودی دادن برای استفاده از مکان‌های تفریحی عادی است، اما این پرسش برایم پیش آمده که این مبلغ در ازای چه خدماتی دریافت می‌شود؟
«کامران سمیع‌زاده» افزود: پارسال هم با خانواده به فرح‌آباد آمدیم و چند روز در همین نقطه ساحلی حضور داشتیم. تا پارسال عوارضی دریافت نمی‌شد و ساحل آزاد بود، اما امسال چند نرخ عوارض برای خودروهای مختلف بر اساس اندازه و تعداد سرنشین در نظر گرفته شده است؛ در حالی که جز چند لامپ، تغییری در محوطه ایجاد نشده است.
وی ادامه داد: نکته جالب برای ما و سایر مسافران این بود که از خودروهای پلاک بومی برای ورود به محدوده ساحلی 2 هزار تومان دریافت می‌شود، اما خودروهای پلاک غیربومی باید 4 هزار تومان بپردازند؛ در حالی که آنها نیز از ساحل مانند ما استفاده می‌کنند و امکانات بیشتری در اختیار مسافران قرار ندارد.
این موضوع تنها انتقاد مسافران به طرح‌های سالم‌سازی دریا نیست. در سایر نقاط استان نیز وقتی پای صحبت گردشگران و مسافران بنشینیم، در کنار نکات مثبتی مانند حضور مستمر و پررنگ ناجیان غریق یا نیروهای انتظامی، نقدهایی مانند ضعف زیرساخت‌ها، پاکیزه نبودن ساحل، تردد وسایل نقلیه مختلف مانند موتورهای چهارچرخ و موتورسیکلت در ساحل و میان جمعیت و حتی بلند شدن پاراگلایدر در میان جمعیت هم مطرح می‌شود که ماه گذشته در سلمانشهر سبب مصدوم شدن 11 نفر شد.
به همه این موارد مناسب نبودن محدوده‌های بسته شده برای شنای بانوان را نیز باید افزود که مورد انتقاد برخی بانوان حاضر در ساحل است.
راحت نیستیم
یکی از بانوان حاضر در ساحل فریدونکنار که از استان خراسان رضوی همراه با خانواده به مازندران سفر کرده، در این‌باره به همشهری گفت: برپایی چادرهای ویژه شنای بانوان طرح بسیار خوبی است که باعث می‌شود بانوان هم مانند آقایان بتوانند در دریا شنا کنند، اما برخی از این چادرها شرایط مناسبی ندارند.
«آ.رستگاری» افزود: مهار نشدن چادرها که نقش دیوار جداکننده محل شنای بانوان را از ساحل آزاد دارند، باعث می‌شود که هنگام وزش باد بخش‌هایی از این چادرها بالا برود و داخل محدوده شنای خانم‌ها دیده شود.
ضمن این‌که پاره بودن و وجود منفذهای متعدد در بعضی قسمت‌های چادر از امنیت آن می‌کاهد و این نگرانی را به وجود می‌آورد که مبادا فیلم و تصویری از این منفذها ثبت شود.
وی باز بودن قسمت شمالی چادرهای شنا در دریا را نیز از دیگر معایب این محدوده‌ها عنوان کرد و گفت: چادرها معمولا 3 سمت شرقی، غربی و جنوبی محدوده شنا را محصور می‌کنند و قسمت شمالی که در دریا قرار دارد، باز است.
تردد قایق‌ها و جت‌اسکی‌ها از این قسمت باعث می‌شود که بسیاری از بانوان احساس راحتی نکنند و قید حضور در آب را بزنند. انتظار داریم وقتی برای ورود به طرح‌های سالم‌سازی ورودی می‌پردازیم، این حداقل‌ها رعایت شود و مشکلی برای حضور در دریا نداشته باشیم.
نیاز به تغییر ساختار
گفته‌های مسافران حاضر در سواحل چالش‌ها و نقدهای دیگری را نیز نشان می‌دهد. از شلوغی طرح‌های سالم‌سازی به علت مساحت کم نسبت به استقبال مسافران و نامناسب بودن سرویس‌های بهداشتی و دوش‌های آب شیرین گرفته تا نیاز به ساماندهی کسبه حاضر در سواحل، گرانی و بی‌ضابطه بودن قیمت کالاها و خدمات در مناطق ساحلی و محدوده طرح‌ها و محسوس بودن جای خالی برخی امکانات رفاهی و تفریحی برای حاضران و به‌ویژه کودکان.
همه این مسائل سبب می‌شود طرح‌های سالم‌سازی دریا مناطق جذابی برای مسافران نباشند، به همین دلیل برخی مسافران یا بومیان قید حضور در طرح‌های سالم‌سازی را می‌زنند و در مناطق ممنوعه و خارج از طرح وارد آب می‌شوند.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری مازندران راه خروج از این وضعیت را بررسی برای رسیدن به الگوهای مناسب و اجرای این الگوها عنوان کرد و واگذاری طرح‌ها به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را راهی مناسب در این زمینه دانست.
«عیسی قاسمی طوسی» بیان کرد: تصمیم بر این است که با ایجاد ساز و کارهای نظارتی، این طرح‌ها را در بازه زمانی 5ساله به سرمایه‌گذاران واگذار کنیم. در این مسیر آماده دریافت پیشنهادها و حضور سرمایه‌گذاران هستیم و مشوق‌های مالیاتی، تسهیلاتی و اشتغال به متقاضیان ارائه خواهیم داد.
طرح‌های نامناسب و منسوخ
برخی کارشناسان معتقدند که راه درست مدیریت طرح‌های سالم‌سازی و جذاب کردن آنها در کنار افزایش امنیت و سودآوری بیشتر، اجرای طرح‌های پایدار به کار گرفته شده در کشورهای همسایه است.
شهردار شهر ساحلی رویان یکی از شهرداران مازندران است که نخستین گام برای بهینه‌سازی طرح‌های سالم‌سازی دریا را تعیین تکلیف مدیریت سواحل و پس از آن اجرای طرح‌های با کیفیت در محدوده‌های ساحلی می‌داند.
«احمد توکلی» طرح‌های سالم‌سازی اجرا شده با چادر و داربست را طرح‌هایی نامناسب و منسوخ عنوان کرد و گفت: در ماه‌های ابتدایی سال، سواحل مازندران می‌توانند محل مناسبی برای استراحت افراد به‌ویژه بانوان باشند، اما به دلیل اجرا نشدن طرح‌های سالم‌سازی این امکان فراهم نیست.
در حالی که با اجرای طرح‌های پایدار سالم‌سازی دریا به وسیله سازه‌های جدید و با کیفیت و تعبیه زیرساخت‌های مناسب در این سازه‌های ساحلی می‌توان جذب مسافر و همچنین کسب درآمد از مناطق ساحلی را افزایش داد.
وی افزود: در طرح‌های جدید ساحلی که می‌توان با سازه‌های فضایی سبک و مستحکم فلزی آنها را در مساحت‌های 1500 تا 2 هزار متر اجرا کرد، ساحل برای همیشه به صورت مناسبی محفوظ می‌ماند و امکانات مناسبی مانند بوفه، فضای استراحت، محل شنای کودکان، سرویس‌های بهداشتی مناسب و کابین‌های تعویض لباس می‌توان در نظر گرفت تا گردشگران و به‌ویژه بانوان با خیالی آسوده و بدون دغدغه از ساحل و دریا لذت ببرند.
ضمن این‌که به دلیل تغییر زاویه خورشید در 6 ماه نخست سال، امکان آفتاب گرفتن بانوان حتی با سرپوشیده کردن بخشی از سازه به منظور در دیدرس نبودن محدوده ساحلی بانوان از برج‌های ساحلی وجود دارد.
شهردار رویان بیان کرد: جلوگیری از تکرار هزینه‌های هر ساله برای برپایی چادرها و داربست یکی از مزایای این طرح است. در واقع یک بار هزینه‌ای برای اجرای طرح انجام می‌شود و پس از آن حداقل 20 سال می‌توان از آن استفاده کرد.
جذابیت و امنیت و کیفیت خدمات در این سازه‌های ساحلی می‌تواند به افزایش درآمد از سواحل، بیشتر شدن تعداد مسافران و همچنین کاهش تلفات کمک کند.
وی ادامه داد: این طرح را از 4 سال پیش آماده کردم، اما به دلیل حمایت نشدن برای اجرا، کمبود منابع اعتباری و همچنین تعیین تکلیف نشدن مالکیت سواحل به‌ویژه در شهرها و مناطق زیر نظر شهرداری‌ها به سرانجام نرسید.
اجرای این طرح هم رضایت مسافران از خدمات گردشگری در سواحل استان را بیشتر می‌کند و هم گردشگری دریایی اسلامی را در مازندران رونق می‌دهد که می‌تواند سبب افزایش حضور مسافران مسلمان در سواحل مازندران شود.
امروز گردشگری به ایجاد جذابیت نیاز دارد، در غیر این صورت نمی‌تواند سود واقعی‌اش را به جامعه محلی برساند.
در همینه زمینه :
