کشاورزی
کم‌آبی؛ چالش 40 ساله جهرم
معاون وزیر کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کشور گفت: باید در مسیر کاهش مصرف آب حرکت کنیم که این موضوع نیازمند بالا بردن دانش کشاورزان در زمینه بهره‌وری است. به گزارش ایرنا، «کاظم خاوازی» در همایش «آب، کشاورزی و زندگی» در جهرم افزود: آنچه می‌تواند بخش کشاورزی را متحول کند اعتلای دانش در این حوزه است. دانش فقط مربوط به دانشگاه و مراکز پژوهشی نیست، بلکه بخش مهمی از آن مربوط به کشاورزی و کشاورزان است.
وی با بیان این‌که بخش مهمی از دانش کشاورزی در اختیار بهره‌برداران است ابراز کرد: به عنوان نمونه، در سیستان و بلوچستان برای تشخیص آفت سرخرطومی، کشاورزان از روشی بومی استفاده کرده بودند که حتی کارشناسان فائو را به تحسین و اعجاب واداشت. معاون وزیر کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کشور ابراز کرد: برای حل مشکل آب نیازمندیم الگوهای کشت را تغییر دهیم و ارقام مشخصی را بکاریم.
استفاده از ارقام کم آبخواه
به گفته خاوازی، امسال ۸۰ رقم جدید در اختیار کشاورزان قرار گرفته است. برخی ارقام مثل گندم رخشان یک تا دو نوبت مصرف آب را کم می‌کند و متوسط برداشت محصول آن زیر ۱۲ تن نیست.
معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اشاره به زوال مرکبات در شهرستان جهرم گفت: با پیگیری‌های صورت‌گرفته به دستور وزیر جهاد کشاورزی یک تیم از متخصصان داخلی و خارجی در این عرصه در جهرم گرد هم آوردیم و نسخه مشخصی ارائه شد.
چالش آب در جهرم
رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی نیز در این همایش گفت: از گذشته تاکنون مشکل آب برای جهرم مطرح بوده و یک چالش برای این منطقه بوده است.
«احمدعلی کیخا» افزود: مدیران و مسئولان به بخش کشاورزی توجه و دقت بیشتری داشته باشند. دولت ۴۰ سال است که به صورت تصنعی نرخ ارز را برای کمک به بخش صنعت و ماشین‌سازی پایین نگه داشته است تا فلان دستگاه و صنعت وسیله خوب بسازد و پیشرفت کند، در حالی که این سیاست ظلم پنهان به بخش کشاورزی است.
وی بیان کرد: این همه ارزی که در بخش خودرو گذاشتیم که هنوز هم به کیفیت و قیمت مطلوب و مناسب نرسیده‌ایم اگر در بخش کشاورزی گذاشته بودیم، اکنون وضعیت اقتصاد کشور خیلی بهتر بود.
کیخا اظهار کرد: نباید حرف کشاورز را پس زد، بلکه باید با جان و دل حرف کشاورزان را شنید و برای حل مشکلات آنان تلاش جدی کرد.
نماینده مردم زابل، زهک و هیرمند در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: برخی افراد مانع کار قانونی کشاورز می‌شوند، در حالی که دولت به کارمندان برای حل مشکلات کشاورزان از بیت‌المال حقوق می‌دهد.
کیخا گفت: استان فارس در زمینه کشاورزی پیشرو است و می‌تواند با دانش و امکانات به‌روز علاوه بر برطرف کردن مشکلات آب و منابع طبیعی استان، چراغی برای کل کشور باشد.
وی اضافه کرد: از ۳۰ سال پیش کشاورزان جهرمی پیشرو و ممتاز بودند. زمانی که در دانشکده کشاورزی شیراز تحصیل می‌کردم، از جهرم نمونه خاک برای آزمایش می‌آوردند و می‌گفتند جهرم در کشاورزی بسیار ممتاز است. این آغاز شناخت من از این شهرستان بود.
کاهش سطح آب‌های زیرزمینی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس نیز گفت: چالش آب بر کسی پوشیده نیست و از 40 سال پیش جهرم دشت ممنوعه‌ای بوده است. از این رو اولین سامانه‌های آبیاری تحت فشار و ایستگاه‌های کشاورزی در جهرم ایجاد شده است.
«محمدمهدی قاسمی» اظهار کرد: بخش کشاورزی همیشه به 2 دلیل تأمین امنیت مواد غذایی کشور و اشتغال‌زایی برای جوانان توسعه یافته و مورد توجه بوده است. وی ابراز کرد: این توسعه افقی بوده و چون راهکار دیگری به مردم داده نشده، توسعه عمودی کشاورزی رخ نداده است.
قاسمی اضافه کرد: هرجا می‌خواهیم مثالی از وضعیت وخیم آب کشاورزی و منابع آبی بزنیم، وضعیت جهرم را مثال می‌زنیم و ما 40 سال است که می‌دانیم در جهرم چالش آب وجود دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس بیان کرد: متوسط عمق چاه‌های آب زیرزمینی در جهرم به ۳۰۰متر رسیده و چاه 500 متری در این شهرستان حفر شده است.
قاسمی گفت: بهره بیشتر از میزان بارندگی‌هایی که در این منطقه وجود دارد و منجر به سیل می‌شود با استفاده از ظرفیت بندهای تغذیه مصنوعی و آبخوان‌ها و آبخیزها و بالا بردن بهره‌وری آب از طریق سخت‌افزاری و نرم‌افزاری راهکارهای عمده برای حل بحران آب است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس با اشاره به لزوم بهره‌وری آب که در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی هم قرار گرفته است، بیان کرد: یکی از موارد به وجود آمدن زوال نوع آبیاری بوده و عواملی مانند نوع آبیاری و کوددهی باعث زوال می‌شود.
قاسمی با بیان این‌که به روش‌های هوشمند آبیاری نپرداخته‌ایم گفت: گاهی بیش از نیاز گیاهان و درختان به آنان آب می‌دهیم و یا حتی به‌موقع و در زمان مناسب آبیاری صورت نمی‌گیرد.
وی گلخانه را یکی از روش‌های بالا بردن راندمان فیزیکی در امر کشاورزی عنوان کرد و گفت: گلخانه ۷۰درصد از هرزروی آب و تبخیر آن جلوگیری می‌کند و بهره‌وری آب تا ۱۵ درصد افزایش پیدا می‌کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس یکی دیگر از روش‌های بالا بردن راندمان آب را پوشش سایه‌بان دانست و گفت: این امر هم باعث بهره‌وری ۳۰ تا ۴۰ درصدی می‌شود و جهرم در این زمینه پیشرو و پیشتاز بوده است. در جهرم، داراب و قیر که پوشش سایه‌بان بیشتر است زوال کمتری داشتیم.
