انفجار قیمت مسکن در اردیبهشت

احمد میرخدائی ـ روزنامه‌نگار

در شرایطی که متولیان بازار مسکن معتقد بودند قیمت مسکن در سال 98جهش نمی‌کند و رشد آن به نهایت هم‌سطح نرخ تورم عمومی خواهد بود، میانگین قیمت کشف شده در معاملات این بازار در اردیبهشت‌ماه 98، معادل 3.5برابر نرخ تورم این‌ماه افزایش پیدا کرد و با رشد 12.5درصدی نسبت به‌ماه قبل، آب پاکی را روی دست همه ریخت. حالا مسکن به سرکش‌ترین بازار در اقتصاد ایران تبدیل شده که از ابتدای امسال تاکنون 14.8درصد رشد کرده و وعده‌های وزارت راه و شهرسازی برای ساماندهی آن نیز اثرگذار نبوده است.
به گزارش همشهری، براساس اطلاعاتی که اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن تهران در اردیبهشت‌ماه 1398منتشر کرده است، در این میان تعداد معاملات این بازار به 12هزار و 128فقره رسیده که نسبت به میانگین تعداد معاملات در 12‌ماه اخیر، 23درصد رشد کرده است. همچنین طبق آمارها، میانگین قیمت هر متر زیربنای مسکونی شهر تهران در اردیبهشت‌ماه امسال به 12میلیون و 672هزار و 500تومان رسیده که نسبت به فروردین امسال 12.5درصد و نسبت به اردیبهشت پارسال 112درصد رشد کرده است.

در بازار مسکن چه می‌گذرد؟
از یک‌ونیم سال پیش که در سایه تنش ارزی، بازار کالاهای سرمایه‌ای وارد روند صعودی پرقدرت شد، بازار مسکن نیز با شتاب کمتر پیرو این تغییرات قیمتی شد و در اردیبهشت 97، از نظر تعداد معاملات به بالاترین میزان در 6سال اخیر رسید. در ادامه باوجود اینکه روند قیمتی در این بازار همچنان صعودی مانده بود، تعداد معاملات رو به کاهش نهاد و بازار وارد دوره رکود تورمی شد اما عاقبت از اواسط زمستان پارسال، روند معاملات دوباره وارد روند صعودی به نسبت پایدار شد و همزمان تغییرات قیمتی نیز در این بازار شتاب بیشتری گرفت. کارشناسان معتقدند تحولات بازار مسکن تابعی از تغییرات اقتصاد کلان است که به‌واسطه کاهش شدید ارزش پول ملی رقم خورده است، اما فرمان‌پذیر‌نبودن این بازار، نتیجه بی‌توجهی محض به مسائل بازار مسکن از سال 92تاکنون بوده که از یک‌سو به کسری مسکن دامن زده و از سوی دیگر با درنظر نگرفتن فرایندی برای برخورد با سوداگری و تخلف در بازار مسکن، سکان هدایت آن را از دست متولی حوزه مسکن، یعنی وزارت راه و شهرسازی خارج کرده است. به همین دلیل، در ماه‌های اخیر این وزارتخانه تلاش کرده مجموعه سیاست‌هایی را که در سال‌های گذشته بر عهده داشته و در انجام آنها کوتاهی شده، یکباره اجرایی کند و ثبات و فرمان‌پذیری را به بازار مسکن بازگرداند. 
در این وضعیت، تسهیل تولید و کمک به کاهش قیمت تمام‌شده ساخت‌وساز در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته و حتی موضوع پرحاشیه‌ای مانند مالیات‌ستانی از خانه‌های خالی نیز پس از 4سال فرصت‌سوزی این وزارتخانه در ایجاد سامانه شناسایی این واحدها نیز دوباره داغ شده است تا از این مسیر، عرضه در بازار اجاره افزایش پیدا کند.

معاملات مسکن در آینه آمار
در اردیبهشت‌ماه امسال، جمعاً 12هزار و 128فقره معامله خریدوفروش مسکن در بازار مسکن تهران انجام شده که میانگین قیمت کشف شده در آن 12میلیون و 672هزار و 500تومان بوده است.
 بررسی‌ها نشان می‌دهد در این‌ماه 54.1درصد از کل واحدهای مسکونی مورد معامله در تهران با قیمتی کمتر از قیمت میانگین بازار دادوستد شده‌اند و 53.3درصد از کل واحدهای مسکونی مورد معامله نیز کمتر از 80مترمربع زیربنا داشته‌اند. نکته دیگر اینکه در اردیبهشت‌ماه امسال ارزش نهایی 50.4درصد از کل معاملات انجام شده در بازار مسکن تهران کمتر از 900میلیون تومان بوده و 7.8درصد از معاملات نیز به خریدوفروش واحدهای مسکونی با ارزش بالای 3میلیارد تومان اختصاص داشته است.


رشد آرام اجاره‌بها در گزارش بانک مرکزی

بانک مرکزی در گزارش خود از تحولات بازار مسکن تهران در اردیبهشت 98، رشد قیمت در بازار اجاره‌بهای تهران را 22.6درصد نسبت به سال قبل و رشد اجاره‌بها در سایر نقاط شهری را 19.7درصد برآورد کرده که البته با نرخ‌های اعلام شده در بازار اجاره تهران مناسبتی ندارد. وزارت راه و شهرسازی مجموعه اقداماتی را برای ساماندهی وضعیت بازار اجاره‌بها در دستور کار قرار داده که استفاده از ابزار مالیاتی برای عرضه خانه‌های خالی به بازار، فعال‌سازی کمیته تعیین شاخص اجاره‌بها و تشویق موجران با ابزارهای مالیاتی برای رعایت این شاخص، کمک به تولید مسکن و کاهش قیمت تمام‌شده آن با استفاده از ابزارهای تأمین مالی و حذف واسطه‌ها ازجمله آنهاست.