امید جامعه در گروِ حضور مقتدرانه دولت

غلامرضا ظریفیان/ فعال سیاسی

امید یک امر دو وجهی است؛ یک بخش آن ذهنی است به‌طوری که ذهن امید را برای انسان پردازش، تصور و طراحی می‌کند. وجه دیگر امید، عینی است؛ این وجه از امید بر آنچه بیرون از ذهن انسان رخ می‌دهد، متکی است. مهم‌ترین مسئولیت دولت در شرایط کنونی و در راستای حفظ امید در جامعه، به حضور «مقتدرانه» دولت در تصمیم‌گیری‌ها بازمی‌گردد؛ اقتدار در جایی احساس می‌شود که شرایط جامعه درحال دگرگونی است. با توجه به شرایط اقتصادی و معیشتی مردم، جامعه امروز ایران این احساس را دارد که بخش محسوس و عینی زندگی به‌شدت در حال دگرگونی است. این دگرگونی‌ها، این نگرانی را برای مردم ایجاد کرده است که آیا می‌توانند درآمدهایشان را با هزینه‌هایشان منطبق کنند یا خیر؟ مهم‌ترین دستگاهی که می‌تواند مقتدرانه از امید جامعه و مردم مراقبت کند، دولت است. نقش‌آفرینی دولت در این شرایط بسیار حیاتی است. اهمیت نقش دولت به موقعیت ویژه این نهاد در عرصه اجرایی مربوط است. بنابراین، دولت با عملکرد و تصمیمات خود باید این احساس را نزد مردم ایجاد کند که در تصمیم‌گیری‌ها ، برنامه‌ریزی‌ها و مسئولیت نظارتی خود و نیز توزیع منابع، مقتدرانه عمل می‌کند. دولت باید این اطمینان را به مردم بدهد که با یک برنامه‌ریزی نه چندان پیچیده می‌توانند میان درآمدها و هزینه‌های خود توازن ایجاد کنند.

هرچند اگر دولت بتواند در عرصه‌های مختلف به مسئولیت خود عمل کند اما نتواند به عینی‌ترین و محسوس‌ترین مسائل زندگی مردم پاسخگو باشد، امید و نشاط جامعه دچار آسیب خواهد شد. باید توجه داشت که مردم درک منصفانه از شرایط سخت کشور دارند. وقوع بحران‌هایی مانند سیل نشان می‌دهد که مردم با وجود مشکلات و دشواری‌هایی که با آنها مواجه هستند، فداکارانه از جان و مال خود برای کمک به هموطنان خود می‌گذرند. رفتار مردم در ارتباط با سیل اخیر، بسیار امیدبخش بود. اما مردم انتظار دارند مجموعه حکومت و دولت در شرایط دشوار اقتصادی، به‌عنوان یک پناهگاه اطمینان‌بخش نقش اساسی خود را ایفا کند. درصورتی که دولت نتواند نقش‌های خود را به‌خوبی ایفا کند، ممکن است تعابیری مانند «جامعه بدون دولت» در اذهان مردم شکل بگیرد. زمانی که ذهنیت مردم با عینیت‌ها و واقعیت‌های بیرونی پیوند بخورد، مردم احساس بی‌پناهی و یأس خواهند کرد. عمومیت پیدا کردن یأس میان مردم به هم‌افزایی و یأس‌آفرینی آن منجر خواهد شد. بنابراین می‌توان گفت و تأکید کرد که مبرم‌ترین نیاز امروز مردم، احساس «اقتدار» دولت در تنظیم معیشت مردم است. مردم باید دولت را در کنار خود حس کنند و این اطمینان را داشته باشند که دولت درباره مسائل زندگی آنها تدبیر می‌کند. در این صورت است که مردم با امید بیشتری با برنامه‌های دولت برای عبور از شرایط فعلی همراهی خواهند کرد.