خاورمیانه
سفارت سعودی در واشنگتن؛ از پدر تا دختر
دختر بندر بن‌سلطان به‌عنوان نخستین سفیر زن در تاریخ عربستان انتخاب شد
«اولین سفیر زن در تاریخ عربستان سعودی»؛ این لقبی است که بدون شک تا پایان حیات سیاسی ریما بنت‌بندر بن‌سلطان همراه او خواهد بود. اگرچه اهمیت این تصمیم پادشاه عربستان تنها محدود به انتخاب یک زن برای سفارت نیست؛ چرا که شاهزاده ریما، سفارت عربستان در آمریکا، یعنی مهم‌ترین پایگاه دیپلماسی سعودی‌ها در خارج از مرزهای این کشور را در اختیار گرفته است، آن هم در شرایطی که روابط ریاض و واشنگتن بحران بی‌سابقه‌ای را پشت سر می‌گذارد. این در حالی است که خالد بن‌سلمان، سفیر سابق عربستان در واشنگتن و برادر کوچک ولیعهد سعودی همزمان با این تصمیم به‌عنوان جانشین وزیر دفاع منصوب شده است. خالد که به‌نظر می‌رسید برنامه‌های بلند پروازانه‌ای برای دوران سفارتش در واشنگتن داشت بعد از آغاز پرونده جمال خاشقجی ناچار به ترک آمریکا شد و عربستان از آن زمان به‌مدت بیش از 3ماه سفیری در واشنگتن نداشت. اما ریما بنت‌بندر که در ساعات گذشته توجه بخش قابل توجهی از رسانه‌های جهان را به‌خود جلب کرده کیست و انتخاب او به‌عنوان سفیر جدید عربستان در واشنگتن چه پیامی دارد؟
سفارت در واشنگتن؛ از پدر تا دختر
دیپلماسی بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی شاهزاده ریما بوده، اگرچه نه به شکل مستقیم بلکه به واسطه پدرش، بندر بن‌سلطان، سیاستمداری امنیتی که از 1983تا 2005 به مدت 22سال سفیر عربستان در واشنگتن بود و از او با عنوان مهندس روابط معاصر عربستان و آمریکا یاد می‌شود. به این ترتیب، ریمای 44ساله نیز از همان کودکی به همراه خانواده‌اش راهی واشنگتن شده و تحصیلات عالیه خود را، با اخذ مدرک فوق لیسانس در رشته بررسی موزه‌ها و مراقبت از آثار باستانی از دانشگاه جورج واشنگتن به پایان رساند.
ریما بنت‌بندر بعد از پایان دوران سفارت پدرش با شاهزاده فیصل بن‌ترکی، مالک باشگاه النصر عربستان و یکی از چهره‌های ورزشی شناخته شده در این کشور ازدواج کرد. نتیجه این ازدواج که در سال 2012با جدایی این 2شاهزاده سعودی به پایان رسید 2 فرزند به نام‌های امیر و ساراست. سفیر جدید عربستان در آمریکا آنطور که خود روایت کرده، بعد از جدایی و بازگشت به آمریکا قصد داشت صرفا بر تربیت فرزندان و مشارکت در نهادهای خیریه تمرکز کند اما سرنوشت پای او را به مسیر بی‌انتهای سرمایه‌گذاری و تجارت جهانی باز کرد.
شبکه الجزیره با اشاره به فعالیت‌های اقتصادی سفیر جدید عربستان در واشنگتن نوشته است: شرکت آلفا که بخشی از سهام آن در اختیار خانواده شاهزاده ریما است و در حوزه مد و لباس فعالیت دارد به‌طور جدی دچار ضعف در مدیریت بود، اما شاهزاده جوان این شرایط را تغییر داده و تحولات مهم و سودآوری در این شرکت ایجاد کرد، ازجمله این تحولات مهم، به کارگیری قابل توجه زنان سعودی در این شرکت بوده است، امری که موجب شد نسبت اشتغال زنان سعودی در مدت اندکی تا 10درصد افزایش یابد. ریما بنت بندر بن‌سلطان همچنین صاحب برند Baraboux برای کیف‌های فاخر است، کیف‌هایی که عمدتا با پوست سوسمار یا مار تهیه شده و قیمت بسیار بالایی دارد. تمام اینها در حالی است که ریما طی 2 سال گذشته نقش قابل توجهی در تبلیغ اصلاحات محمد بن‌سلمان در داخل عربستان برای رسانه‌های غربی داشته است، از کنفرانسهای متعدد گرفته تا مصاحبه‌های جنجالی با تلویزیون‌های مطرح آمریکایی و اروپایی. علاوه بر این، تنها در یک سال گذشته نام شاهزاده ریما در 2 لیست مهم 200زن قدرتمند مجله فوربس و 100متفکر برتر فارن‌پالیسی ذکر شده؛ امری که نشان می‌دهد دولت عربستان از مدت‌ها قبل برای طرح نام ریما بنت‌بندر در چنین سطحی آمادگی و برنامه داشته است.
مأموریت شاهزاده جوان برای حل بحرانی بزرگ
با عبور از تمام جزئیات قابل توجه درباره انتخاب سفیر جدید عربستان، این سؤال همچنان به قوت خود باقی است؛ آیا شاهزاده جوان قادر است گره پیچیده روابط ریاض و واشنگتن را باز کرده و یا دست‌کم آبی باشد بر آتش بحران‌های سیاسی میان 2 کشور که بعد از قتل جمال خاشقجی به نقطه اوج خود رسیده است؟ برای پاسخ به این سؤال باید به موضع ساختار سیاسی حاکم بر آمریکا نسبت به ولیعهد عربستان مراجعه کرد، ولیعهدی که به‌نظر می‌رسد مقبولیت خود را در آمریکا از دست داده است.
طی حدود یک سال گذشته حملات رسانه‌های قدرتمند در آمریکا، از واشنگتن‌پست و نیویورک‌تایمز گرفته تا سی‌ان‌ان علیه عملکرد عربستان به‌ویژه در حوزه حقوق بشر شدت گرفته، آن هم درحالی‌که ولیعهد جوان بعد از سال‌ها، تحولات قابل توجهی در این حوزه ایجاد کرده است. برخی از تحلیلگران ازجمله عبدالله الشایجی، استاد علوم سیاسی کویتی ریشه این بحران را در مخالفت سیاستمداران آمریکا با بن‌سلمان و حساسیت آنها نسبت به روابط ولیعهد با روسیه می‌دانند و بر این اساس معتقدند؛ «تا زمانی که بن‌سلمان در قدرت باشد بحران 3ساله ریاض و واشنگتن حل نخواهد شد». اگرچه در مقابل عبدالرحمن الراشد، مدیر مجموعه رسانه‌ای العربیه می‌گوید: «این انتخاب تأثیر مهمی بر افکار عمومی آمریکا و حتی سیاستمداران این کشور، به‌ویژه بعد از ماجرای قتل خاشقجی خواهد داشت». گذشت زمان فرصت بیشتری برای قضاوت درباره موفقیت شاهزاده ریما در اختیار ما قرار می‌دهد.
