«جوانی، خلاقیت و تفکر برانگیزی» سه عامل کلیدی در انتخاب آثاری است که در بخش بین‌الملل سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر قرار است نمایش داده شوند. 20اثری که به گفته آروند دشت‌آرای، مدیر بخش بین‌الملل جشنواره از میان 167 اثر انتخاب شده و قرار است در فرم‌های مختلفی در طول روزهای برگزاری جشنواره نمایش داده شوند. صحنه‌ای، نمایش‌های خارج از صحنه، ویدئو اینستالیشن، پرفورمنس و نمایش‌های تعاملی محیطی، فرم‌های مختلفی را تشکیل می‌دهند که این 20اثر قرار است در قالب آنها نمایش داده شوند. هرچند تأکید دبیر بخش بین‌الملل این دوره بر جوان‌گرایی است اما در کنار هنرمندان جوان بین‌المللی از کارگردانان و کمپانی‌های مطرح هم دعوت شده است. به گفته دبیرخانه جشنواره سی و ششم، تمامی این اجراها پیش از این تورهای گسترده‌ای را در سطح بین‌الملل داشته‌اند.
بلژیک
دهن گنده
یکی از آثار مطرح جشنواره «دهن گنده» ؛ کاری از بلژیک است. نمایشی با یک بازیگر که نویسندگی و کارگردانی آن را هم به‌عهده دارد. «والنتاین دایننس» در این نمایش سراغ موضوعی جذاب و جنجالی رفته است. او با بهره‌گیری از سخنرانی‌های معروف و مؤثر در تاریخ قرار است از مفهوم دروغ برای دست‌یابی به قدرت بگوید. به‌نظر می‌رسد همین موضوع و نگاه جالب توجه دایننس بوده که «دهن گنده» او را نه‌تنها در جشنواره ادینبورگ سال 2014 جای داده بلکه در این سال‌هایی که از تولیدش می‌گذرد سر و صدای زیادی هم در جهان به پا کرده است. این نمایش بلژیکی قرار است در طول جشنواره سه روز اجرا داشته باشد. بنابراین برای دیدن آن باید از اول تا سوم بهمن سری به سالن ناظرزاده تماشاخانه ایرانشهر بزنید.
برزیل
سفر به یک فلات چین خورده
برای علاقه‌مندان به تئاتر مستند و همچنین دوستداران محیط زیست، نمایش «سفر به یک فلات چین خورده» از کشور برزیل انتخاب خوبی است. این نمایش که به کارگردانی «گوستاوو سیریاکو» در سی‌و‌ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور دارد، تحت‌تأثیر تحقیقات و پژوهش‌های «راشل کارلسون»، روزنامه‌نگار درباره اثرات مرگبار یک آفت‌کش در یک مکان پرورش پرندگان ساخته شده است. مخاطب قرار است با این نمایش برزیلی به سفری در نقشه جهان برود که روی زمین تماشاخانه شبیه‌سازی شده است. گوستاوو سیریاکو اهل ریودوژانیرو است و فعالیت‌های بین‌المللی زیادی در کشورهای مختلف اروپایی، آمریکای لاتین، خاورمیانه داشته است. بنابراین اگر می‌خواهید از یک پرسپکتیو هوایی، هولناک‌ترین فاجعه محیط‌زیستی را که بشر در 100سال اخیر رقم زده، ببینید روزهای 5و 6بهمن سری به پلاتو اجرای تئاتر شهر بزنید.
آلمان
پکیج
در همین سه روز ابتدایی بهمن یکی دیگر از آثار خارجی این دوره از جشنواره هم اجرا می‌شود؛ اما این یکی از آلمان. «شوساکو تاکئوچی» ژاپنی با نمایش «پکیج» از کشور آلمان به سی‌و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر آمده است. او و گروهش قبلا در جشنواره‌های فرایبورگ، جشنواره تابستانی کپنهاگ و جشنواره بین‌المللی تئاتر کمپنگل هامبورگ هم حضور پیدا کرده بودند.«پکیج» زندگی روزمره مردمی یک شکل را از طریق حرکات موزون نشان می‌دهد. این نمایش تاکئوچی هم مانند تجربه‌های پیشین او ترکیبی از تئاتر با دنیای کامپیوتر است. او برای بیان مفهوم مورد نظرش از عناصر گوناگون هنرهای تجسمی، پانتومیم، رقص و تئاتر بهره می‌گیرد تا نمایی از یک زندگی روزمره اداری بی‌رحمانه مابین یکنواختی، سلطه‌طلبی و کشمکش‌های حرفه‌ای را به مخاطب ایرانی‌اش نشان دهد. تاکئوچی هنرمندی ژاپنی است اما پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه به هلند رفت و در سال 1974 گروه خودش را راه انداخت. او تاکنون اجراهای بسیاری را در اروپا و به‌ویژه کشورهای اروپای شرقی مثل لهستان، روسیه داشته و این بار قرار است با «پکیج» در تالار وحدت روی صحنه برود.
عراق
سرداب
پس از برزیل و پلاتو اجرای تئاترشهر؛ خوب است سری هم به کشور همسایه یعنی عراق بزنیم. «سرداب» که به کارگردانی احمد نسیم در سی‌و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور دارد، قرار است روزهای سوم و چهارم بهمن به‌ترتیب در سالن‌های قشقایی و پلاتو اجرا روی صحنه برود. «سرداب» هم در شکل نگارش و هم در مفهوم حاصل تبادل روحی و فکرهای چهار نفر است. احمد نسیم که خودش هم در این نمایش بازی می‌کند همراه سه بازیگر دیگر؛ یعنی کرم جاسم، عمر ظربور و زینال عبدین این نمایشنامه را نوشته‌اند. این چهار نفر یک مطرب، یک فرد معلول، یک زن ستم دیده و یک فرد ناشنوا هستند که هر روز پنهانی در یک سرداب با یکدیگر دیدار می‌کنند تا در مورد تفکرات و احساسات‌شان و در مورد وضعیت زندگی خود در عراق صحبت کنند. دیدن این نمایش برای مخاطب ایرانی که با کشور عراق آشنایی‌هایی دارد می‌تواند جذاب باشد؛ چراکه این اجرا با استفاده از عناصر ملودرام، دیالوگ و مولتی مدیا افکار مردم عادی عراق را در درگیری با تجربیات تلخ جنگ بازتاب داده و از اشتیاق آنها برای تغییرات مثبت حرف می‌زند.
ترکیه
دوستت دارم ترکیه
هرچند ترکیه‌ای‌ها را بیشتر با سریال‌های‌شان می‌شناسیم، اما ترک‌های همسایه؛ دستی هم در آتش تئاتر دارند و قرار است یکی از همین آثار به نام «دوستت دارم ترکیه» روزهای 6و 7بهمن در تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه برود. «یلدا باسکین»کارگردان «دوستت دارم ترکیه» است. تئاتری که داستان آن در رختشوی‌خانه‌ای در ترکیه می‌گذرد که پنج نفر در آن هستند. این پنج نفر به‌دنبال یافتن مکان و دلیلی برای وجود خود در شرایط متغیر کشور هستند.
گرچستان
گردهمایی والدین
در کنار همه اینها، گرجی‌ها هم قرار است با نمایش «گردهمایی والدین» در بخش مسابقه خارج از صحنه (مکان‌های نامتعارف) به تهران بیایند و روزهای سوم تا هفتم بهمن ماه، در عمارت روبه‌رو کارشان را اجرا کنند. «میخل چارکویانی» و «داوید خوربالادزه» نویسنده و کارگردان «گردهمایی والدین» هستند که از کشور گرجستان در سی‌و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حاضر شده‌اند. این نمایش قرار است به این سؤال بپردازد که پدر یا مادر بودن یعنی چه؟ و اینکه چطور زندگی ما می‌تواند با جزئیات کوچکی تغییر کند که لازمه فضایی پر از کلیشه‌های جنسیتی هستند.اینکه چطور این فضا تلاش دارد تا طبیعت ما را تغییر دهد پرسش دیگری است که در «گردهمایی والدین» مطرح می‌شود. چارکویانی و خوربالادزه متن این نمایش را براساس قصه‌های شخصی بازیگران شکل داده‌اند اما در کنار آن از مصاحبه‌ها و رمان نویسنده کلاسیک گرجی؛ «نیکو لورتکیپانیزه» با نام «تراژدی بدون قهرمان» هم استفاده کرده‌اند. گردهمایی والدین دومین اجرای گروه Open Space است. این گروه در اجرای قبلی خود یعنی «خدای گرسنگی» هم به مسائل اجتماعی پرداخته بود؛ نمایشی مستند که فقر را دستمایه داستان خود قرار داده بود تا به مفاهیم دیگری همچون خشونت و ناامیدی بپردازد.
فرانسه
شرتولوژی
«شرتولوژی» فرانسوی هرچند در بخش مسابقه جشنواره حضور ندارد اما پیش از این یک‌بار دیگر کارگردانش؛ ژروم بل را به ایران کشانده بود. «شرتولوژی» فرمی مینیمال دارد و با اینکه بیش از 20سال از تولید آن می‌گذرد اما مفهومی جالب دارد که همین موضوع آن را در جشنواره‌های دیگری مانند ادینبورگ هم جای داده است. «شرتولوژی» درباره ساختارها در گذر زمان و تصاویر در فضاست که قرار است. او برای این منظور تی‌شرت‌هایی را که در تن انسان‌ها هستند، کنار یکدیگر قرار می‌دهد تا بتواند مفهوم خود را به مخاطب منتقل کند. روی این تی‌شرت‌ها شعارهایی نوشته شده که در کنار هم گفت‌و‌گویی تکه تکه را روایت می‌کنند؛ تی‌شرت‌هایی دست دوم که پر از شعارها، آرم‌ها، آیکون‌ها و تصاویری برای محصولات یا ایده‌هایی‌اند که خوب به یاد نمی‌آیند. ژروم بل علاقه خاصی به‌کار با زبان حرکت و تصویر دارد.
اگر فرصتی باقی بود....
خب! اگر این نمایش‌ها را تماشا کردید و باز هم فرصتی داشتید، می‌توانید سراغ این آثار خارجی هم بروید: «هملت» به کارگردانی کریستوفر روپینگ از آلمان (در تالار اصلی تئاترشهر)، «جزا» به نویسندگی تامارا والیاوا و کارگردانی مهربان علی اکبرزاده از آذربایجان (تالار سایه تئاترشهر)، «ملانکولی» به کارگردانی فیلیپ کن از فرانسه (تالار وحدت)، «شگ» به کارگردانی لوسی ایدنبنز از سوئیس (تالار چهارسوی تئاترشهر)، «تنهایی پرهیاهو» به کارگردانی افشین غفاریان از فرانسه (سمندریان-ایرانشهر)، «خط آبی» به کارگردانی آنتونیس کوتروپیس از یونان (تالار حافظ) و «کمدی شعر و بقا» به نویسندگی و کارگردانی کاترین ون بوردن از هلند (تماشاخانه مشایخی).
در بخش خارج از صحنه هم این آثار خارجی به تهران آمده‌اند: «منزل به منزل» به کارگردانی رامونا پونارو و گیل شالتوت از فرانسه (باغ کتاب)، «مرگ قطعی است» به کارگردانی اوا میرکلر از آلمان (عمارت روبه‌رو)، «ریموت تهران» به کارگردانی اشتفان کائگی و یورگ کارنبوئر از آلمان (پارک شفق)، «مناظر مجرم» به کارگردانی دریز ورهوفن از هلند (گالری ایرانشهر) و «شهرهای نامرئی» به کارگردانی ینو دیبودوا از ایتالیا (باغ موزه قصر).
