200 اتوبوس جدید به شهر اضافه می‌شود

سیدمحمد فخار | خبر‌نگار

امروز پنجمین وعده از سه‌شنبه‌های بدون خودرو در تهران است اما سایه سنگین دیزلی‌ها هنوز از شهر کم نشده. حضور 120هزار کامیون‌، 7هزار سرویس ادارات فرسوده و 2هزار اتوبوس دیزلی شهری هنوز نتوانسته‌ هوای سالم و پاک را برای تهران تضمین کند.

روز  یکشنبه شورای شهر تهران درمصوبه‌ای 3هزار میلیارد اوراق مشارکت را برای توسعه حمل‌و‌نقل عمومی اختصاص داد. افشین حبیب‌زاده، معاون نظارت شورای شهر تهران درخصوص مصوبه اخیر شورای شهر تهران به همشهری گفت: ما در جلسه روز یکشنبه از 3هزار میلیارد تومانی که از محل اوراق مشارکت به شهرداری تهران اختصاص یافته بود، 2500میلیارد را به مترو و 500 میلیارد را به اتوبوس اختصاص دادیم که قرار شد به‌جای تمرکز بر بحث فیلتر دوده، این رقم برای خرید اتوبوس‌های نو اختصاص یابد. او اضافه کرد: ما در واقع مخالفتی با الزام نصب فیلتر دوده نداشته و نداریم. آنچه واقع شد، تمرکز بر خرید اتوبوس جدید بود که باید برای ناوگان فرسوده تهران انجام شود.

وسایل حمل و نقل عمومی روی هم رفته نیمی از ذرات معلق را در شهر تهران تولید و منتشر می‌کنند که محصول اگزوزی سراسر آلوده است. از اگزوز آنها 207گاز خطرناک و سمی بیرون می‌آید که سرطان‌زا بودن بسیاری از آنها در علم پزشکی بدیهی محسوب می‌شود. کامیون‌ها آنقدر فرسوده هستند که باید شهر را ترک کنند. عمر سرویس ادارات نیز بیش از 15سال و حکم آنها اخراج است. اما طبق تکلیف قانون اتوبوس‌های شهری به لحاظ کارایی بالا، می‌توانند با تجهیز به فیلتر دوده تردد داشته باشند. شورا تصمیم گرفته جای فیلترهای 60میلیون تومانی، اتوبوس‌های 1.5میلیارد تومانی بخرد؛ در شرایطی که بحران جدی در مسائل مالی دارد و مصوبه روز یکشنبه هم در قالب اوراق مشارکت مطرح شد. حال 500میلیارد تومان به اتوبوسرانی اختصاص یافته که 200دستگاه اتوبوس قرار است از این محل خریده شود.با خرید اتوبوس‌های جدید، 1800اتوبوس آلاینده دیگر به دلیل تحریم‌ها و عدم امکان تهیه قطعه باید در شهر تردد کنند.

سند بالادستی الزام فیلتردوده

هیأت وزیران در جلسه 24فروردین93 با استناد به اصل138 قانون اساسی، مصوبه الزام دستگاه‌های اجرایی برای مقابله مؤثر با آلودگی هوا را تصویب می‌کند. در بند2 آن مصوبه اعلام می‌شود تا سال95، شهرداری‌ها خودروهای عمومی را به فیلتر دوده برای اتوبوس‌های شهری تجهیز کنند. ناظر این اقدام هم سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام می‌شود. این مصوبه چنان برای دولت اهمیت می‌یابد که اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور در دی95 طی نامه‌ای برای وزارت کشور و شهرداری‌ها ضرب‌الاجل یک‌ماهه می‌گذارد تا بسته اجرایی تجهیز خودروهای دیزلی به فیتلر دوده را تهیه و به هیأت وزیران برای عملیاتی کردن، تحویل دهد اما متاسفانه تحریم‌ها این کار را غیرممکن کرده است.


مسیر پرچالش فیلتر دوده

 
هیربد معصومی،معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌های کشور

دولت حساسیت ویژه‌ای برای کاهش آلودگی هوای کلانشهرهای کشور دارد ولی صرفا فیلتر دوده هدف ما نیست. کیفیت سوخت و تکنولوژی خودروها هم در کاهش آلودگی هوا مؤثر است. قیمت هر فیلتر دوده نزدیک به 6هزار دلار است که ارز نیمایی هم به آن اختصاص نمی‌یابد. قبلا طبق قانون، دولت 82.5 و شهرداری‌ها 17.5درصد مبلغ یک اتوبوس نو را می‌پرداختند و در این محاسبه فیلتر دوده 60میلیونی، صرف نداشت. البته ما موضوع اتوبوس‌های فرسوده را هم داریم. از 24هزار اتوبوس کل کشور، بالای 80درصد فرسوده هستند و راه‌حل فیلتر دوده برای آنها کارایی ندارد. در واقع الزام هیأت دولت به این است که فیلتر روی اتوبوس‌های یورو3 نصب شود. توجه کنید که از سال89 تا حالا نوسازی اتوبوس‌های شهری رخ نداده است. با همه این تفاسیر، نامه‌ای به شهرداری‌ها زدیم که در بودجه سنواتی اعتباری برای فیلتر دوده در نظر بگیرند. البته شهرداری‌ها هم وضعیت خوبی ندارند و حتی نگران پرداخت حقوقشان هستند. پس ما در بحث فیلتر تعلل نداشته‌ایم. هم‌اکنون برای نوسازی با وزارت صنعت وارد بحث جدی شده‌ایم تا کار را با حمایت دولت پیش ببریم.


تنها راه، نصب فیلتر دوده است


  وحیــد حســـینی، دبیر کمیتــه کاهـــش آلودگی هوای کشور

پس از 4سال با فشارهایی که به سمت سازمان محیط‌زیست وارد کردیم مسئولان را توجیه کردیم نصب فیلتر دوده مصوبه است و راه فرار ندارد و آنها هم در حال تدوین برنامه اجرایی هستند. روی خودروهای نو از ابتدای سال96 فیلتر دوده نصب و وارد بازار شده است. از طرفی خودروسازها هم آمار نصب فیلتر دوده را می‌دهند.

البته مسئولیت دیزلی‌هایی که در حال تردد هستند و فیلتر دوده هم ندارند با سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌هاست که بارها از آنها دعوت کرده‌ایم در کارگروه‌های آلودگی هوا و ذیل‌کمیته‌های تخصصی آن شرکت کنند اما هنوز اقدام جدی همه‌گیر صورت نگرفته است. البته برخی دنبال این هستند که به‌جای فیلتر دوده، اتوبوس نو وارد کنند اما با وضعیت تحریم‌ها و مباحث ارزی، نوسازی ناوگان دیزلی بسیار دور از ذهن است؛ چراکه پول نداریم 1.5میلیارد تومان برای اتوبوس‌های بی‌آر‌تی بدهیم، پس بهتر است همین وضعیت موجود را خوب نگهداری کرده، تعمیر و بازسازی کنیم، فیلتر دوده نصب کنیم و آلودگی را به صفر برسانیم.همچنین اگر این ایده مطرح شود که فیلتر دوده در شرایط تحریم نمی‌تواند وارد شود، قطعا اتوبوسی با ابعاد بالا نمی‌تواند از سد تحریم بگذرد.