قیمت بنزین و افزایش گرانی

نصرالله حدادی| نویسنده و تهران‌شناس:

اول، آمار و ارقام زیر را بخوانید تا برسم به اصل مطلب: 1ـ کم‌مصرف‌ترین خودروهای دنیا در هر 100کیلومتر 3/2 تا 35/2لیتر بنزین مصرف می‌کنند و حداقل 7 کمپانی بزرگ تولیدکننده خودرو در جهان درصدد هستند که این میزان را کاهش دهند و به 2لیتر برسانند.

 2ـ متوسط میزان مصرف سوخت در ایران در هر 100کیلومتر 7/10لیتر است و در بسیاری از نقاط جهان، حداکثر میزان مصرف در 100کیلومتر 5/5لیتر برآورد می‌شود.

3ـ دوبرابرشدن مصرف سوخت در جهان، نیم‌قرن زمان می‌برد اما ما 10ساله این راه را می‌رویم!

4ـ اگر به استاندارد‌های جهانی یورو4 و یورو5 در تولید اتومبیل مقید شویم، بیش از 90درصد خودروهای موجود در کشور، غیراستاندارد تلقی خواهند شد.

5ـ مصرف بنزین در سال1355 روزانه 10میلیون لیتر بوده و کشورهای فرانسه و ترکیه نیز همانند ما بوده‌اند. فرانسه 4سال پیش (2012) نصف ما مصرف سوخت بنزین داشته و طی 4سال گذشته، مصرف ما رو به افزایش و مصرف آنها رو به کاهش نهاده ‌است؛ طوری که مصرف روزانه بنزین در سراسر کشور ما 80میلیون و 900هزار لیتر است! و سرانجام! 6ـ مصرف سوخت در ایران که مردمش یک‌درصد کل جمعیت جهان را شکل داده‌اند، 9درصد مصرف سوخت جهان است و قبلا بیش از 40درصد بودجه سالانه ایران صرف یارانه سوخت می‌شد ولی با گران‌شدن تدریجی بنزین از 100تومان به 400تومان و پرواز به 700تومان و امروز به 1000تومان‌، بخشی از آن جبران شد و نمی‌دانم که گرانی احتمالی آینده، تاثیری خواهد داشت یا این شکاف، عمیق‌تر خواهد شد!

نگارنده، بنزین لیتری 4ریال را به‌خوبی به یاد دارم. بعدها هر لیتر بنزین را 6ریال می‌فروختند و تا سال1357 قیمت آن 10ریال بود. اگر نخستین کارخانه مونتاژ اتومبیل در ایران را «لیتل دیترویت» بدانیم که در اندیمشک از سال1321 شمسی خودروهای سبک نظامی مانند جیپ و سنگین، چون کامیون و کامانکار (کماندوکار) تولید می‌کرد و تنها 5سال دوام داشت، بعدها کمپانی‌های مشهوری چون فیات، سیتروئن، لیلاندموتور و بنز هم سروکله‌شان پیدا شد و در نهایت جنرال‌موتورز هم از راه رسید و اگر در روزگاری اسامی خودروهای وارداتی تاش، رعو، لافایت، فولکس، مرکوری، رنو، رامبلر، هودسن، آستین، بوزینگ، دولو، کرایسلر، وآزان، گراهام‌پیچ، استود وبیکر، آبورن، الوزمبیل، پاکارد، لندروور، هیلمن و امثالهم بود، نام‌های ایرانی آریا، شاهین، ژیان، پیکان، شهباز، آهو و... را یافت و کسی هم به فکر آن نبود که این صنعت وارداتی و صرفا مونتاژکارانه، چند سال عقب‌تر از صنعت روز دنیاست و همین شد که پیکان، انواع و اقسامی چون کار، دولوکس و جوانان یافت؛ آن هم با مصرف سوخت بالا و بعضا جاگیر و یک دهه تولید آن از 1347 تا 1357 همگان را آرزو به دل کرد اما نه به آن گونه‌ای که امروز شاهد و ناظر آن هستیم!

اگر انواع مدل‌های خارجی خودرو، حداکثر به 50 نمی‌رسید و در تولید داخلی‌اش به 10نوع بسنده شده بود، امروز چه؟ ما چند مدل ماشین در داخل تولید(فکر می‌کنم مونتاژ بگوییم بهتر است) می‌کنیم و چندصد نوع مدل از مرزهای کشورمان به داخل راه می‌یابند؟ و البته موضوع اصلی هم میزان مصرف سوخت آنهاست! قریب به 60سال پیش(1334)، آن‌وقت‌ها که بنزین لیتری 4ریال بود، یک واردکننده خودروی رنو750 به نام ایران‌شرق، چنین تبلیغی را در روزنامه‌ها به چاپ رساند: «اتومبیل‌های رنو750 در کلیه مسابقات 1955 برنده شناخته شد. اتومبیل‌های رنو750 دارای 4درب[کذا]‑ و ظرفیت 4نفر می‌باشد. رنو750 محکم، سریع و در کوچه‌های 6متری به‌راحتی دور می‌زند و در 100کیلومتر فقط 6لیتر بنزین مصرف دارد». امروز آیا شاهد چنین تبلیغاتی هستیم؟