بحران تولید به‌خودروی ملی سایپا رسید

علی ابراهیمی | روزنامه‌نگار

اپیدمی توقف تولید و مونتاژ خودرو با گذر از برخی خودروهای تولید مشترک فرانسوی و چینی به ‌خودروهای تولید داخل  رسیده و موجب شده تا تولید برخی خودروهای داخلی که نام خودروی ملی را یدک می‌کشند نیز متوقف شود. پس از ناتوانی سایپا و پارس‌خودرو در عمل به تعهدات معوق خود برای تحویل خودروهای پیش‌فروش شده خانواده تندر90 و ساندرو به دلیل  توقف همکاری رنوی فرانسه با خودروسازان ایرانی، خریداران این خودروها ناچار به جایگزینی آن با خودروی چینی برلیانس شدند.

در ادامه سایپا 10آبان‌ماه جاری طی بخشنامه‌ای به نمایندگی‌های فروش خود با انتشار جدولی اعلام کرد که مشتریان طرح‌های نقدی تحویل شهریور‌ماه‌۱۳۹۷ این شرکت با توجه به مشکلات تولید می‌توانند به جای خودروهای ثبت‌نامی کوئیک و تیبا دوگانه‌سوز به‌ترتیب خودروهای ساینای اتوماتیک و تیبای معمولی دریافت کنند. نکته قابل توجه در بخشنامه مذکور آن است که برای تحویل خودروهای کیاسراتو، ساینا دنده‌ای(نسخه پایه تولید کوئیک) و سایپا ۱۳۱ مشکلی وجود ندارد.

کوئیک در واقع همان نسخه هاچ‌بک ساینا و مدل فیس لیف شده تیبای هاچ‌بک است که تولید آن به‌عنوان نخستین خودروی اتوماتیک ملی روی پلتفرم X200 در دستور کار مدیران سایپا قرار دارد. سایپا تأمین جعبه دنده اتوماتیک این خودرو را طی قراردادی با کمپانی پانچ بلژیک هدفگذاری کرد و مقرر شد تا خط تولید مشترک این گیربکس در زنجان راه‌اندازی شود که با وجود این سایپا در تولید این خودرو همچنان از پیشرانه قدیمی با موتور ۱٫۵ لیتری ۸ سوپاپ استفاده کرد که همان پیشرانه تیبا و ساینا بود. با اجرای برجام، زمزمه‌های تولید مشترک خودروی ارزان‌قیمت رنو کوئید در ایران‌خودرو و سپس سایپا بالا گرفت اما با امضای قرارداد سازمان گسترش و رنوی فرانسه، احتمال تولید این خودرو در سایپا و پارس‌خودرو منتفی شد، اما این شرکت با استفاده از تشابه اسمی این خودروی فرانسوی، خودرو اتوماتیک ملی و ارزان‌قیمت خود را کوئیک نامگذاری کرد. در ادامه با خداحافظی مهدی جمالی، محسن قاسم جهرودی به‌عنوان مدیرعامل جدید سکان هدایت سایپا را به‌دست گرفت و 5آذر‌ماه 96یعنی 2 روز پیش از فرارسیدن موعد پیش‌فروش رسمی این خودرو، دستور توقف پیش‌فروش کوئیک را برای رفع برخی مشکلات فنی صادر کرد.

رکود آن دوران بازار خودرو به‌دلیل عرضه برخی خودروهای تولید مشترک، بهبود روابط با خودروسازان خارجی و انتظار مشتریان برای کاهش قیمت و عرضه‌ خودروهای باکیفیت موجب شد تا جهرودی در نشست هم‌اندیشی با اصحاب رسانه با اشاره به هزینه بالای طراحی پلتفرم و تولید این خودرو، در مورد چگونگی قیمت‌گذاری و عرضه این خودرو یا حتی توقف تولید و عرضه آن به مشورت بپردازد، اما با روی کارآمدن ترامپ و زمزمه‌های بازگشت تحریم‌ها و قطع همکاری با خودروسازان خارجی،کوئیک اتوماتیک با قیمت حدود 46میلیون تومان روانه بازار شد و قیمت حاشیه بازار این خودرو از مرز 65میلیون تومان نیز عبور کرد. با وجود این به بازار نیامدن رنو کوئید موجب شد تا کوئیک، لقب ارزان‌ترین خودروی اتوماتیک صفر کیلومتردر بازار ایران را بدون ارائه قابلیت‌های فنی و کیفی به مشتریان از آن خود کند.

جایگزینی خودرو به خواست مشتریان

سرپرست اداره بازاریابی و پیشبرد فروش محصولات سایپا در گفت‌وگو با همشهری در مورد دلایل جایگزینی کوئیک، گفت: تحریم‌های ظالمانه و عدم ‌ایفای تعهدات توسط برخی شرکت‌های خارجی تأمین‌کننده قطعات باعث شده تا تحویل خودروهای کوئیک و تیبا دوگانه‌سوز با تأخیر مواجه شود؛ لذا بنا به درخواست برخی از مشتریان در مورد تحویل خودروی ثبت‌نامی، گروه سایپا اقدام به ارسال دعوتنامه‌های خودروی ساینا اتوماتیک و تیبا کرده است. به گفته محسن کریمی علویجه، در این بخشنامه مشتریانی که اقدام به ثبت‌نام خودروی کوئیک کرده‌اند می توانند درصورت تمایل مدل خودروی ثبت‌نامی خود را به ساینا اتوماتیک و مشتریان خودروی تیبا دوگانه‌سوز به تیبا بنزینی تغییر دهند. به گفته او تکمیل وجه این دعوتنامه‌ها کاملاً به‌صورت اختیاری بوده و در جهت رفاه مشتریان برای تحویل زودتر خودرو صادر شده است. همچنین مشتریان خودروهای کوئیک و تیبا دوگانه‌سوز که اقدام به تکمیل وجه در این طرح نمی‌کنند، می‌توانند پس از رفع محدودیت‌های تأمین قطعات نسبت به دریافت خودروی ثبت‌نامی اقدام کنند.