خاورمیانه
اولین نشانه‌های تغییر در ریاض
به فاصله کوتاهی از بازگشت احمد بن‌عبدالعزیز به عربستان، گزارش‌هایی از آزادی شاهزادگان زندانی در این کشور منتشر شده است
به فاصله کوتاهی بعد از بازگشت امیر احمد بن‌عبدالعزیز به عربستان، نخستین نشانه‌های تغییر در این کشور به چشم می‌خورد؛ نشانه‌هایی که ممکن است مقدمه‌ای برای تغییراتی بزرگ در ساختار سیاسی عربستان سعودی بعد از بحران قتل جمال خاشقجی در استانبول باشد.
روز جمعه، روزنامه القدس‌العربی با انتشار خبر آزادی شاهزاده خالد بن‌طلال از زندان نوشت: منابع متعددی در ریاض از شروع موج تازه‌ای از تغییرات خبر می‌دهند و بر این اساس می‌توان انتظار داشت آزادی شاهزادگان و تجار عالیرتبه سعودی ادامه داشته باشد. خالد بن طلال، فرزند امیر طلال بن‌عبدالعزیز و برادر ولید بن‌طلال شاهزاده ثروتمند و مشهور سعودی است که از ابتدای سال میلادی جاری، به‌دلیل مخالفت با موج گسترده بازداشت‌های ولیعهد دستگیر شد. به گفته شبکه الجزیره، این آزادی ناگهانی بیانگر خروج اوضاع از کنترل محمد‌بن‌سلمان و ورود بازیگران جدیدی برای تأثیرگذاری در معادلات داخلی عربستان سعودی است، بازیگرانی که در راس آنها بدون شک امیر احمد بن‌عبدالعزیز قرار دارد؛ شاهزاده‌ای که حاضر به بیعت با محمد بن‌سلمان نشد و تنها ساعاتی پیش از آغاز بازداشت شاهزادگان سعودی با کمک سفارت آمریکا در عربستان موفق به خروج از این کشور شد.
همزمان با افزایش نشانه‌های تغییر و کاهش قدرت محمد بن‌سلمان در ریاض، فشارهای خارجی بر او برای روشن شدن حقیقت در پرونده قتل جمال خاشقجی نیز بیشتر می‌شود. در این زمینه، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در اقدامی بی‌سابقه با انتشار مقاله‌ای در روزنامه واشنگتن‌پست، موج تازه‌ای از حملات علیه ولیعهد سعودی را آغاز کرد. در این مقاله آمده است: می‌دانیم که دستور قتل خاشقجی از بالاترین مقام‌های دولت سعودی صادر شده اما در عین حال معتقد نیستم ملک سلمان ارتباطی با این فرمان داشته باشد.
این بخش از مقاله اردوغان از سوی بسیاری از تحلیلگران و رسانه‌ها، به‌عنوان اشاره‌ای غیرمستقیم به محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان به‌عنوان مسئول قتل خاشقجی ارزیابی شده است.
از سوی دیگر، فرد رایان، ناشر واشنگتن‌پست هم به مناسبت گذشت یک‌ماه از این قتل وحشیانه در داخل کنسولگری عربستان در استانبول در مقاله‌ای نوشت: ارزش‌های ما از سوی عربستان تحقیر شده است و این امر باید باعث شود به منافع خود در خاورمیانه و سراسر جهان فکر کنیم، ماهیت واکنش ما به قتل خاشقجی پیامی برای دیکتاتورهای سعودی و سایر دیکتاتورهای جهان خواهد بود. در ادامه این مقاله همچنین با اشاره به فجایع انسانی جنگ یمن، محاصره بی‌نتیجه قطر و گروگانگیری سعد حریری در ریاض، نسبت به تبعات ادامه حضور محمد بن‌سلمان در قدرت برای خاورمیانه هشدار داده شده است.
یاسر الزعاتره، نویسنده فلسطینی با اشاره به مقاله اردوغان در واشنگتن‌پست نوشت: هدف اصلی از انتشار این مقاله، افزایش فشار بر دولت ترامپ برای ورود جدی‌تر به پرونده خاشقجی است، ترک‌ها بعد از خروج بی‌نتیجه سعود المعجب، دادستان کل سعودی از استانبول به‌دنبال افزایش فشارها بر حامیان بین‌المللی محمد بن‌سلمان هستند و این در تناقض با تحرکات نتانیاهو برای آرام کردن فضا به نفع ولیعهد سعودی است.
از سوی دیگر، گزارش‌های اولیه نشان می‌دهد سفر ترکی الفیصل، رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان که برای کنترل فضای سیاسی و رسانه‌ای به نفع ریاض به واشنگتن سفر کرده چندان موفق نبوده است.
به گزارش الجزیره، روز گذشته دانشگاه هاروارد حتی به فیصل اجازه سخنرانی در این دانشگاه را نداده است؛ اقدامی که بیانگر حجم فشارها علیه ولیعهد سعودی و پرهزینه بودن دفاع از وی در شرایط فعلی است. شاهزاده الفیصل در واکنش به این تصمیم دانشگاه هاروارد گفته است: باید بدانند اتفاقات داخل عربستان هیچ ارتباطی به من ندارد!
