ناامیدمان کردید
سخنان خشمآلود بولتون و پمپئو در واکنش به تدابیر اروپا علیه تحریم ایران
جواد نصرتی/خبرنگار
ساعاتی بعد از سخنرانی دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل، مقامات ارشد کابینه او، در جایی خارج از سالنها و ساختمان سازمان ملل، زبان به تهدید ایران باز کردند و اروپا را هم بهخاطر همکاریهای نزدیک با کشورمان بینصیب نگذاشتند.
بخشی از خشم موجود در اظهار نظهار جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا و مایک پمپئو وزیر امورخارجه این کشور، بهخاطر توافق بسیار مهم ایران و کشورهای باقیمانده در برجام برای ایجاد یک سازوکار ویژه مالی برای حفظ کانالهای مالی بین ایران و کشورهای اروپایی و چین و روسیه بود. پمپئو، چنان از کشورهای اروپایی بهخاطر این توافق، یک شب قبل از صحبتهای ترامپ در سازمان ملل، عصبانی بود که اعتراف کرد این اقدام اروپاییها او را ناامید کرده است؛ «از اینکه شنیدم کشورهای باقیمانده در توافق هستهای ایران اعلام کردند سیستم پرداخت ویژهای را برای دور زدن تحریمهای آمریکا ایجاد میکنند ناراحت و عمیقا ناامید شدم.»
پمپئو در کنار بولتون و دیگر مقامات آمریکایی، در اتفاقی خارج از عرف، درحالیکه نیویورک میزبان رهبران و ردهبالاترین دیپلماتهای کشورهای سراسر جهان بود، به ساختمانی خارج از مجموعه سازمان ملل رفتند تا در کنفرانس «متحد علیه ایران» که مقامات سابق و فعلی چند کشور همسو با آمریکا در آن حاضر بودند سخنرانی کنند. صحبتهای پمپئو و بهخصوص بولتون در این کنفرانس، با خشمی بیسابقه همراه بود که میتوان آن را ناشی از توافق ایران و طرفهای باقیمانده در برجام دانست.
هشدار تند بولتون
مشاور امنیت ملی آمریکا بهخصوص با زبانی بسیار تند علیه ایران صحبت و تهدید کرد که رفتارهای ایران، پیامدهای ناگواری به همراه خواهد داشت. به گزارش بیبیسی، او در این نشست گفت: «روزهای مصونیت تهران و مشوقان آن تمام شده است. رژیم ایران و حامیان آن با پیامدهای جدی روبهرو خواهند شد اگر رفتارشان را عوض نکنند. بگذارید پیام امروز من روشن باشد؛ ما شما را زیرنظر داریم و سراغ شما خواهیم آمد.»
بولتون در بخش دیگری از صحبتهایش، در حالیکه سعی میکرد طوری حرف بزند که قدرتمند جلوه کند، رهبران کشورمان را خطاب قرار داد و گفت: «به گفته حاکمان در تهران، ما شیطان بزرگ هستیم. برای همین تصور میکنم که مرا جدی خواهند گرفت وقتی میگویم: اگر علیه ما، متحدان ما، یا شرکای ما اقدام کنید، اگر به شهروندان ما آسیب برسانید، اگر به دروغ گفتن، تقلب و فریب دادن ادامه دهید، بله، باید هزینه جهنمی آن را بپردازید.»
پمپئو هم در صحبتهایش، همچون بولتون با ادبیاتی غیردیپلماتیک و خارج از عرف مقامات کشورمان را خطاب قرار داد و بهشدت از اروپا بهخاطر پیشکشیدن سازوکار ویژه مالی انتقاد کرد. او این سازوکار مالی را «یکی از غیرسازندهترین مسائل برای صلح و امنیت جهانی» خواند که میتواند به موقعیت ایران بهعنوان «حامی اصلی تروریسم» کمک کند. پمپئو گفت: این اقدام اروپا ما را ناامید کرد. بولتون هم در صحبتهایش هشدار داد که آمریکا با هر کسی که دست به توانمندسازی ایران بزند، به سختی برخورد خواهد کرد.
حمله مشترک به اروپا
بخش مشترک دیگر صحبتهای پمپئو و بولتون، حمله به کشورهای اروپایی بود. علاوه بر اینکه پمپئو اتحادیه اروپا را به حمایت از تروریسم متهم کرد، بولتون کشورهای اروپایی را فاقد توانایی برای عبور از تحریمهای آمریکا خواند.
به گزارش سیانان، بولتون، اروپا را تهدید کرد که اجازه دورزدن تحریمهای آمریکا را پیدا نخواهد کرد. او گفت: «اتحادیه اروپا در حرف قوی است اما در عمل نه. ما پیشرفت این ساختار (ساز و کار ویژه مالی) را که هنوز البته وجود ندارد و هدفی هم برای شروع کار آن مشخص نشده زیرنظر داریم. ما به اروپا یا هیچکس دیگری اجازه نخواهیم داد که تحریمهای ما را دور بزنند.»
او فراتر از اروپا، به هر کشور دیگری که بعد از اعمال دور تازه تحریمهای آمریکا از روز 4نوامبر (13آبان) بخواهد با ایران تجارت داشته باشد هشدار داد که درصورت تجارت با ایران، با «پیامدهای ناگواری» مواجه خواهند شد.
حمله به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
همچون وزیر امورخارجه آمریکا، بولتون هم در صحبتهایش به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران حمله کرد و مشخصا با اسم بردن از قاسم سلیمانی، گفت که دولت آمریکا اقداماتی را درنظر دارد تا مشخصا سردار قاسم سلیمانی را هدف قرار دهد. بولتون در اینباره گفت: «دولت ترامپ حداکثر فشار را وارد خواهد کرد تا با اقدامات قاسم سلیمانی مقابله کند.»
او همچنین درباره برنامههای موشکی ایران صحبت کرد و گفت که آمریکا مطمئن است که ایران، سیستمهای موشکی دقیقتر و تواناتری را توسعه میدهد.
طرح سنا برای جلوگیری از جنگ با ایران
صحبتهای تند بولتون، بهخصوص بخشی از آنکه توافق هستهای ایران را بدترین سقوط دیپلماتیک تاریخ خوانده است، با واکنشهای زیادی در داخل آمریکا مواجه شد. برخی کاربران بهصورت ویژه نقش او را در حمله آمریکا به عراق در دوران ریاستجمهوری برجسته و این سؤال را مطرح کردند که کدام تصمیم بدتر بوده است. واکنشها اما فراتر از این نیش و کنایهزدنها و انتقادهای در شبکههای اجتماعی بود و تام اودال سناتور ایالت نیومکزیکو در توییتر از مقابله با هرگونه طرح دولت آمریکا برای جنگ با ایران خبر داد. او با انتشار صحبتهای بولتون درباره هزینه جهنمی تقابل ایران با آمریکا نوشت: «این سخنرانی متخاصمانه و ملتهبانه از سوی مشاور امنیت ملی ترامپ دلیل دیگری است تا من فردا لایحهای را ارائه دهم که براساس آن، رئیسجمهور آمریکا نمیتواند بدون اجازه کنگره به جنگ با ایران برود.» در چنین فضای خصمانهای که مقامات ارشد دولت ترامپ به آن دامن زدهاند، برخی صداها درباره بازگشت به برجام هم شنیده میشود. به گزارش بیبیسی، سناتور دمکرات دایان فاینستاین از کالیفرنیا در توییتر نوشت: «تکروی ترامپ علیه ایران درحال شکست خوردن است. متحدان ما معتقدند که توافق اتمی ایران موفق است و بدون ما به حرکت خود ادامه میدهند. وقت آن است ما هم به توافق اتمی بازگردیم و برای رسیدگی به رفتار ایران با متحدان خود کار کنیم.»