متهمان واقعی تنش قیمت‌ها در بازار ارز و طلا

روند قیمت دلار آمریکا و یورو در صرافی‌های مجاز ایران پس از اجرای بسته جدید ارزی و آزادسازی معاملات در بازار دوم از بی‌تابی دلار آمریکا و آرامش قیمتی یورو حکایت دارد به‌ویژه اینکه در 2روز اخیر تقاضا برای خرید دلار آمریکا افزایش یافته و اختلاف قیمت خرید و فروش به 1277تومان می‌رسد. شکاف قیمت خرید و فروش هر یورو در صرافی‌ها براساس آمارهای منتشر شده روی سامانه سنا 109تومان برآورد می‌شود.

به گزارش همشهری، دیروز در شرایطی که قیمت هر دلار آمریکا در حوالی 12هزار تومان پرسه می‌زد و میانگین قیمت فروش آن در صرافی‌ها به 9هزار و 830تومان رسیده بود، متوسط قیمت خرید به بالای 11هزار تومان هم رفت که سبقت گرفتن قیمت خرید از فروش نشان از اوج‌گیری تقاضا نسبت به عرضه دارد. اما قیمت هر یورو در حالی روز گذشته به 14هزار و 800تومان در بازار ارز رسید که سامانه سنا میانگین قیمت هر یورو در صرافی‌های مجاز را اندکی بیش از 9هزار و 400تومان اعلام کرده است. همزمان با افزایش قیمت دلار آمریکا، قیمت طلا و انواع سکه هم در بازار آزاد رو به افزایش نهاد به‌گونه‌ای که ارزش هر گرم طلای 18عیار تا ساعت 16دیروز با 5.65درصد رشد به 349هزار و 760تومان و هر سکه بهار آزادی هم با 2.66درصد خیز قیمتی، 4میلیون و 580تومان دادوستد شد.

پالس معنادار رئیس‌کل

3روز پیش عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به اوضاع اسفناک رشد نقدینگی در اقتصاد ایران هشدار داده بود تا وضع به این منوال است و در به روی این پاشنه می‌چرخد، منحنی قیمت‌ها در بازارهای ارز و طلا همچنان صعودی ترسیم خواهد شد. روند قیمت‌ طلا، سکه و دلار در 2روز گذشته نشان می‌دهد نگرانی رئیس‌کل تا چه حد درست بوده است. رئیس‌کل بانک مرکزی گفت بر این باور است که آنچه در بازار ارز رخ داد، محصول ناترازی سیستم بانکی، رشد نقدینگی و اصرار بر تداوم رشد نقدینگی است. او به صراحت تأکید کرد: تا زمانی که این وضع ادامه داشته باشد، شرایط در بازار ارز و سایر دارایی‌های قابل وصول تغییر نخواهد کرد. به گفته همتی، اگر هدف حفظ منابع ارزی و کنترل نرخ تورم باشد، باید نخست ترازنامه بانک‌ها را اصلاح کرد و در ادامه جلوی رشد وحشتناک نقدینگی را گرفت تا بتوان مانع اتلاف منابع ارزی و رشد قیمت‌ها شد.

از ناموس بانک مرکزی تا واکنش بازار

چند روز پس از آنکه همتی از ذخایرارزی بانک مرکزی به‌عنوان ناموس این بانک یاد و تأکید کرد که باید به هر وسیله‌ای از آن صیانت شود، واکنش بازار به این موضع سرسختانه او، افزایش تقاضا برای ارزهای خارجی بود زیرا به‌نظر می‌رسد بازار دریافته رئیس جدید بانک مرکزی تصمیم ندارد برای پایین آوردن قیمت ارز از ذخایر خود خرج کند. هفته گذشته که حسن روحانی برای پاسخگویی به سؤال نمایندگان به مجلس رفته بود در نقل قولی طلایی مدعی شد همه‌‌چیز یعنی روند آشفتگی بازارها از 5دی 96آغاز شده اما حالا باید گفت این بار همه‌‌چیز، یعنی آغاز دوباره روند صعودی قیمت‌ها، درست پس از سخنرانی آقای رئیس‌جمهور شروع شده است. حسن روحانی در سخنرانی‌اش دربرابر پارلمان برخلاف رئیس‌کل واقع بین بانک مرکزی، بار دیگر اشتباهی تاکتیکی را مرتکب شد و وعده داد قیمت دلار بازهم کاهش خواهد یافت اما واقعیت‌های اقتصاد باردیگر خود را بر خواست سیاسی مسئولان تحمیل کرد. به‌نظر می‌رسد چاره‌ای جز این نداریم که بپذیریم رئیس‌کل جدید بانک مرکزی با واقع بینی و بدون بیان وعده‌های نشدنی از واقعیت‌های ماجرای اقتصاد ایران پرده برداشته به‌ویژه در آنجا که ضمن گلایه از بی‌توجهی‌ها به لزوم کنترل حجم و رشد نقدینگی گفت: در 4‌ماه نخست امسال 15هزار میلیارد تومان نقدینگی دراقتصاد تولید شده که با احتساب ضریب فزاینده 100هزارمیلیارد تومان پول پرقدرت را روانه بازارها کرده است. حالا واقعیت‌های موجود نشان می‌دهد پول‌های پرقدرت باردیگر پس از آشفته کردن بازار خودرو بر سر بازار ارز و طلا آوار شده‌اند.

از انتظارات روانی تا بی‌ثباتی بازارها

افزایش حجم نقدینگی و مشخص نبودن برنامه سیاستگذار برای جذب آن، انتظارات روانی برای افزایش قیمت‌ها دوباره تقویت شده و بی‌ثباتی قیمت در برخی بازارها به این انتظارات دامن زده است. خطرناک‌تر از بی‌ثباتی در بازارها، بی‌ثباتی در اعمال برخی سیاست‌ها هم این وضعیت را تشدید کرده به‌گونه‌ای که با توقف معاملات آتی سکه در بورس کالا، دوباره حجم سنگینی از پول‌های داغ، به بازار نقدی ارز و سکه مهاجرت کرده است. در 5‌ماه امسال 67هزار میلیارد تومان از پول‌های سرمایه‌گذاران ریسک پذیر در بازار آتی سکه جذب و مانع سرازیر شدن آن به بازار نقدی شده بود.  به‌نظر می‌رسد روزهای آینده باید تمرین جدید و البته جدی بانک مرکزی برای فرونهادن تنش قیمتی در بازارهای نقدشونده و پرریسک ارز و طلا را شاهد باشیم.

دنیا به کام پیش‌خریداران سکه

در روزی که بانک مرکزی اعلام کرد: 2میلیون و 200هزار قطعه سکه پیش‌فروش شده در ماه‌های مهر و آبان تحویل می‌شود، قیمت در بازار ارز بازهم بالا رفت تا دنیا به کام کسانی باشد که سکه پیش‌خرید کرده‌اند و حالا شاهد سود 3میلیون تومانی به ازای هر سکه هستند. بانک مرکزی اما می‌گوید: مجموع سکه‌های پیش فروش شده شش ماهه 2میلیون و 600هزار قطعه است که موعد سررسید 2میلیون و 200هزار قطعه از این سکه‌ها در مهر‌ماه و نیمه اول آبان‌ماه قرار دارد و پیش‌بینی می‌شود ورود این مقدار سکه به بازار، تعدیل قیمت سکه بهار آزادی را به‌دنبال داشته باشد. عضو اتحادیه طلا و جواهر ایران هم اعلام کرد: قیمت سکه در 3 روز گذشته ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. به گزارش ایبِنا، محمد کشتی آرای با اشاره به افزایش قیمت سکه و ارز گفت: افزایش قیمت‌ها در بازار سبب ایجاد هیجان و افزایش تقاضا در بازار شده و در این شرایط مردم بیشتر خرید می‌کنند چون می‌خواهند از بازار عقب نمانند.