حیات اصفهان در یک قدمی بحران

نفیسه زمانی‌نژاد| اصفهان- خبرنگار:

این روزها کمبود آب یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مسائل اصفهان است، به طوری که نه‌تنها تأمین آب آشامیدنی 5 میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت استان در فصل گرم امسال به مرحله نگران‌کننده‌ای رسید و همچنان ادامه دارد، بلکه در مورد تامین آب آشامیدنی در پاییز نیز اخبار نگران‌کننده‌ای شنیده می‌شود.


معضل کم‌آبی ماه‌های آینده را جدی بگیرید

کم‌آبی در اصفهان از موضوعاتی است که به حیات مردم این استان گره خورده است. روزگاری از کم‌آبی که سخن به میان می‌آمد کشاورزی و صنعت مورد توجه قرار می‌گرفت، اما امروز شرایط به میزانی بحرانی شده است که دغدغه مسئولان تامین آب آشامیدنی مردم این استان است و دلیل اصلی آن هم به گام‌های کند   در برخورد جدی با برداشت‌های غیرمجاز آب مرتبط می‌شود. از طرفی، حفر چاه‌های غیرمجاز و از سوی دیگر، نشست زمین از پیامدهای جدی نگرفتن این برداشت‌های غیرقانونی است و نتیجه آن چنین شده است که خبر از امکان نبود آب شرب برای پاییز می‌رسد.

در این میان، نبود بسترهای مناسب برای جمع‌آوری آب‌های روان ناشی از باران در استان نیز باعث شده است مسئله کم‌آبی در اصفهان به مشکلی حادتر از قبل تبدیل شود و نکته قابل تامل دیگر آن است که هشدارها و اطلاع‌رسانی‌ها برای صرفه‌جویی ۳۰ درصدی آب در بین اقشار مختلف مردمی و صرفه‌جویی نسبتا مناسب مردم در مقایسه با سال‌های گذشته باز هم نتوانست اصفهان را از معضل کم‌آبی نجات دهد و همچنان نگرانی از تامین آب در ماه‌های آینده 
وجود دارد. 

البته معضل کم‌آبی فقط مربوط به اصفهان نیست، بلکه بر اساس گفته مسئولان، آب موجود در سد‌های کشور با کاهش قابل توجهی نسبت به سال قبل مواجه است، ولی چنین معضلی دراستان بی‌آبی چون اصفهان بیشتر خود را نشان می‌دهد.


وضعیت سدها

دراین باره «محمد حاج‌رسولی‌ها» مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، در مورد میزان ذخیره آب در سدها برای مصرف پاییز بیان می‌کند: تا پایان پاییز میزان خروجی آب از سد‌ها نسبت به ورودی آب بیشتر است. 
به گفته این مسئول، سال آبی از اول مهر تا پایان شهریور سال آینده است و تأمین آب شرب از طریق سد‌ها در فصل پاییز بر اساس موجودی آب سد‌ها خواهد بود.

وی تصریح می‌کند: کل ورودی آب به سد‌های کشور در سال آبی جاری حدود ۲۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب است که ۳۳ درصد نسبت به سال گذشته کاهش نشان می‌دهد و در حال حاضر حجم آب موجود در سد‌ها ۲۱ میلیارد متر مکعب است و ۱۵ درصد نسبت به پارسال کمتر ذخیره آب داریم. حاج‌رسولی‌ها خاطرنشان می‌کند: سد کوچری و گلپایگان که آب شرب استان‌های قم، مرکزی و اصفهان را تأمین می‌کنند، امسال ۱۱۵ میلیون متر مکعب ورودی آب داشتند و این رقم پارسال ۲۶۴ میلیون متر مکعب بوده 
است.


نگرانی از تامین آب شرب در پاییز

«حسن ساسانی» معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با ابراز نگرانی از تامین آب شرب مردم اصفهان در پاییز می‌گوید: هم‌اکنون حجم سد زاینده‌رود 224 میلیون متر مکعب است که نشان‌دهنده وضعیت بحرانی آب در استان است. به گفته این مسئول، میزان بارش در سال آبی جاری 753 میلی‌متر و در سال گذشته یک هزار و 400 میلی‌متر بود. حال در صورت کمبود بارش‌ در پاییز و زمستان و آغاز نشدن بارش‌های پاییزی در زمان مناسب حتی برای تامین آب آشامیدنی هم با مشکل مواجه خواهیم شد.
وی توضیح می‌دهد: هر ثانیه 24 متر مکعب از میزان ذخیره آب کاسته می‌شود و به زاینده‌رود می‌ریزد، در حالی که آب دریافتی در تصفیه‌خانه اصفهان و یزد حدود 14 متر مکعب در ثانیه است.
واضح است با این حجم از آب، نگران تامین آب شرب مردم در ماه‌های آینده هستیم. البته با صرفه‌جویی 20 درصدی در مصرف آب، از بحران عبور خواهیم کرد.


برداشت‌های غیرقانونی

ساسانی در ادامه بیان می‌کند: یکی از دلایل اصلی که منجر به بروز مشکلات در حوضه آبریز زاینده‌رود شده است، بی‌انضباطی در برداشت آب است، به طوری که تقریبا 10 متر مکعب آب از سد زاینده‌رود تا تصفیه‌خانه کاسته می‌شود و این مقدار همان برداشت‌های بالادست است که بخشی به صورت مجاز و بیشتر آن به صورت غیرمجاز برداشت می‌شود. 
وی درباره برخورد با برداشت‌های غیرمجاز تصریح می‌کند: وزارت نیرو پیگیر ممانعت از برداشت‌های غیرمجاز آب در استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری است.
این مسئول با تاکید بر بحران آب و استفاده از چاه‌های اضطراری در چنین شرایطی می‌گوید: این چاه‌ها برای مدت محدود فعال خواهد بود و بعد از عبور از بحران، از مدار استفاده خارج می‌شود.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان اظهار می‌کند: ۱۷ هزار و ۱۳۰ چاه غیرمجاز در استان وجود دارد که در 12 سال گذشته 4 هزار و ۸۷۴ چاه غیر‌مجاز در اصفهان مسدود شد و مسدود کردن این میزان از چاه غیرمجاز در استان، باعث صرفه‌جویی 5/194 میلیون متر مکعب در مصارف آب زیرزمینی استان شده است.


بحران کم‌آبی

اصفهان حداقل 6 سال است با خشکسالی درگیر شده و اگر هر اصفهانی روزانه فقط 1/5 لیتر در آب صرفه‌جویی کند، با در نظر گرفتن سرانه 150 لیتری، می‌توان برای 38 هزار نفر دیگر آب تامین کرد. بحران آب دیگر پنهان‌کردنی نیست.