کارت ملی، ساخت ایران

محمد سرابی | روزنامه‌نگار 

به تاریخ روی کارت ملی خود دقت کرده‌اید؟ باطل شده است؟ کارت‌ بانکی و گواهینامه‌‌ به محض گذشتن تاریخ، باید تعویض شوند اما کارت‌های ملی که اصلی‌ترین مدرک هویتی ایرانی‌ها به‌حساب می‌آیند همچنان استفاده می‌شوند و کسی به تاریخ انقضای آنها نگاه نمی‌کند. آیا کارت خام کم داریم یا همچنان درگیر انبوه کاغذ‌بازی‌های اداری قدیمی هستیم؟ به‌گفته مسئولان ثبت احوال، طرح جدید کارت ملی در مرحله تصویب قرار دارد و 2 ویژگی فیزیکی آن تغییر کرده است تا صدور کارت‌های جدید سرعت پیدا کند.

صدور کارت از راه دور
قبلا هموطنان ایرانی خارج از کشور برای دریافت کارت ملی باید به ایران می‌آمدند و درخواست می‌دادند. برای همین ‌ تعداد زیادی از آنها کارت ملی نداشتند. حالا این گروه از ایرانیان می‌توانند با مراجعه به نمایندگی‌ها و سفارتخانه‌های ایران درخواست خود را ارائه کنند. ثبت احوال هم به‌صورت الکترونیکی به این درخواست‌ها پاسخ می‌دهد و کارت افراد برای سفارت ایران ارسال می‌شود. اکنون 51سفارتخانه و نمایندگی ایران برای این روند فعال شده‌اند.

3 وزارتخانه‌ درگیر تولید کارت ملی
کارت ملی مانند کارت هدیه نیست که با مراجعه چند دقیقه‌ای به شعبه بانک بتوان آن را چاپ کرد و تحویل گرفت. 3 وزارتخانه در تولید این مدرک هویتی نقش دارند. بدنه کارت ملی را شرکت چاپخانه دولتی در وزارت اقتصاد می‌سازد؛تراشه روی آن نیز توسط وزارت اطلاعات نصب می‌شود وسازمان ثبت‌احوال زیر مجموعه وزارت کشور هم مشخصات هر شهروند را روی آن بارگذاری می‌کند. در این میان ماده پلاستیکی بدنه کارت ملی از خارج وارد می‌شود و وابسته به تحریم‌ها و نوسانات ارز است.


بدون تراشه
روند صدور کارت ملی در حال بازنگری است. رئیس سازمان ثبت احوال در‌باره طراحی‌ کارت‌های جدید می‌گوید: با توجه به خدماتی که در وزارت کشور ارائه و مجوز و موافقت‌های نهادهای بالادستی را کسب کردیم به این نتیجه رسیده‌ایم که حذف قسمت تراشه، آسیب زیادی ندارد و به سرعت صدور کارت ملی کمک می‌کند. 
هاشم کارگر با اشاره به جنس کارت‌های جدید، تأکید می‌کند: بدنه کارت ملی کنونی از ماده پلی‌کربنات تهیه می‌شود اما برای کاهش وابستگی به خارج برای تامین این ماده بنا شده که کارت‌های بعدی از پی‌وی‌سی تهیه شود تا نیاز به واردات نداشته باشد. معاون وزیر کشور می‌گوید که در سال 1401با تامین بودجه کافی کارت‌های زیادی صادر و 10میلیون نفر از صف کسانی که در انتظار کارت ملی بودند کاسته شد.