گزارش
کابوس فردو برای ترامپ
محافل رسانه‌ای آمریکا در نابودی تأسیسات هسته‌ای فردو ابراز تردید کرده‌اند
رضا عمویی-روزنامه‌نگار
حتی بمباران فردو با بمب‌افکن بی-2به‌عنوان پیشرفتهترین بمب‌افکن سنگین راهبردی آمریکا نیز نتوانست تاسیسات هسته‌ای فردو را در مرکز ایران از بیخ و بن نابود کند. این را نه فقط مقامات و ناظران در ایران، بلکه حتی کارشناسان در آمریکا نیز مورد تأکید قرار داده‌اند که بمباران تاسیسات هسته‌ای فردو در مرکز ایران با بمب‌افکن‌های غول‌پیکر بی-2چندان نتیجه‌بخش نبوده است.
بخش اول: فردو با چه بمباران شد؟
نورثروپ بی-۲ اسپیریت (Northrop B-2Spirit) به‌عنوان یک بمب‌افکن سنگین راهبردی آمریکا
ویژگی‌های بی ـ2
فناوری پنهان‌کار با قابلیت نفوذ در سامانه‌های متراکم جنگ ضدهوایی
شناخته شده به‌عنوان نسل پیشرفته بمب‌افکن پنهان‌کار
تنها هواگرد عملیاتی شناخته‌شده با توانایی حمل موشک هوا به سطح دورایستا در پیکربندی جنگنده‌های خانواده پنهان‌کار
دارای برد عملیاتی بدون سوخت‌گیری بیش از ۶ هزار مایل دریایی (۱۱هزار کیلومتر)
دارای برد عملیاتی با یک‌بار سوخت‌گیری هوایی تا بیش از ۱۰هزار مایل دریایی (۱۹هزار کیلومتر)
استفاده آمریکا از این بمب‌افکن در جنگ‌های قبلی در افغانستان، عراق، لیبی و سوریه
بمب مورد استفاده بی-2برای بمباران فردو: بمب GBU-57
دارای کارکرد برای تخریب اهداف زیرزمینی
با وزنی حدود ۱۴تن و طولی نزدیک به ۶متر
توانایی شکافتن زمین با بتن مسلح تا ۶۰ متر
توانایی سوراخ کردن سنگ سخت طبیعی تا بیش از ۱۲متر
انفجار در عمق زیاد
بخش دوم: تردید آمریکایی‌ها از موفقیت بی ــــ2 در بمباران فردو
ا رزیابی محرمانه آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا: محدود بودن خسارت وارد شده به سانتریفیوژهای پیشرفته سایت فردو و فقط تأخیر چندماهه در برنامه هسته‌ای ایران
واکنش کاخ سفید: بمباران ما در فردو موفق بود و تردید در موفقیت این بمباران برای تضعیف ترامپ است.
گزارش رسانه آمریکایی ان.پی.آر: اگرچه در خاک رس لایه‌ای، بمب GBU-57می‌تواند تا 80متر نفوذ کند، اما در سنگ‌های با مقاومت متوسط، عمق نفوذ آن تنها حدود 7.9متر است. این رقم به‌مراتب کمتر از عمق ادعاشده در تبلیغات جنگ است و با عمق سایت فردو که حدود 90متر است، فاصله زیادی دارد.
ریچارد ژانلوز، استاد دانشگاه کالیفرنیا و کارشناس بمب‌های نفوذگرهای زمینی: تغییرات در ساختار زمین‌شناسی مانند شکستگی‌ها یا شکاف‌ها می‌تواند مسیر بمب را در زیر زمین منحرف کند و اثربخشی انفجار را کاهش دهد.
گزارش نیویورک‌تایمز: سایت فردو آسیب‌هایی دیده، اما «از کار نیفتاده است.» ارتش اسرائیل هم معتقد است که تأسیسات فردو دچار آسیب‌های جدی، اما غیرقاطع شده‌است.
واشنگتن‌پست: یک مقام ارشد آمریکایی اذعان کرد که فردو به‌طور کامل نابود نشده، اما به‌شدت آسیب دیده؛ حتی ۱۲ بمب سنگرشکن نیز نمی‌توانست این سایت را به‌طور کامل نابود کند.
سی.ان.ان: براساس ارزیابی سنتکام و آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا بر اثر حملات هوایی آمریکا به سایت فردو، نطنز و اصفهان اجزای اصلی برنامه هسته‌ای ایران آسیب ندیده و تنها چند‌ماه عقب افتاده است.
بخش سوم: دلایل عدم‌موفقیت در بمباران تأسیسات فردو
به‌طور کلی، رسانه‌ها و منابع آمریکایی دلایل مختلفی را درباره عدم‌موفقیت بمباران فردو توسط جنگنده‌های بی-2آمریکا مطرح کرده‌اند و این دلایل در یک نتیجه‌گیری کلی می‌تواند شامل موارد ذیل باشد:
موقعیت جغرافیایی : قرارگیری تأسیسات فردو در عمق زمین و درون صخره‌ها، هدف قرار دادن آن را حتی با بمب‌های سنگرشکن فوق سنگین توسط جنگنده‌های بی-2دشوار کرد.
تدابیر امنیتی: احتمالا تدابیر امنیتی و پدافندی ویژه‌ای در این تأسیسات وجود داشته است که کار بمباران را دشوارتر کرده است.
پیامدها: اقدام نظامی علیه تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای فردو با پیامدهای سیاسی و بین‌المللی گسترده‌ای همراه بود.
