
سخت و مفید
ارزیابیها حاکی از ابراز رضایت ایران و آمریکا از روند دور چهارم مذاکرات در عمان است

چهارمین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا عصر یکشنبه در حالی با حضور مذاکرهکنندگان ارشد دوطرف در مسقط برگزار گشت و روند آن «مثبت» ارزیابی شد که رویکردهای مشوش واشنگتن در قبال گفتوگوها، چشمانداز رایزنیها را در هالهای از ابهام قرار داده و تردیدها درباره اراده آمریکا در این زمینه را دوچندان کرده است.
در شرایطی که تهران همواره تأکید کرده «توقف غنیسازی» خط قرمز جمهوریاسلامی بهحساب میآید و قابل مذاکره نیست، اما طرف آمریکایی طی روزهای اخیر در حال ارسال سیگنالهای متفاوتی در این زمینه است که از یکسو حکایت از عدمانسجام داخلی در حوزه سیاستگذاری دارد و از سوی دیگر میتواند نشانهای از فشار لابیهای صهیونیستی و تلآویو برای تأثیرگذاری بر روند مذاکرات باشد.
درحالیکه تحلیلگران غربی بر این اعتقادند كه پذیرش غنیسازی در خاک ایران، کلید پیشرفت در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکاست، اما از کاخسفید در این زمینه صدای واحدی شنیده نمیشود و استمرار مبهمگوییها از سوی مقامهای آمریکایی، واکنش طرف ایرانی را نیز بهدنبال داشته است؛ تا جایی که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران پیش از آغاز دور چهارم گفتوگوها در عمان، تأکید کرد که حق غنیسازی ایران قابل معامله و مصالحه نیست.
مثبت، اما محتاط
با وجود اینکه موضعگیریهای اخیر مقامهای آمریکایی درباره حقوق هستهای، امیدواریها به اراده واشنگتن در پیشبرد مذاکرات را کمرنگتر کرده است، اما گمانهزنیهای مطرحشده از «مثبت»بودن این دور از گفتوگوها حکایت دارد.
در دور چهارم چه گذشت؟
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه كشورمان پس از دور چهارم مذاکرات به رسانهها اظهار كرد که میتوان گفت درباره موضوعهای اختلافی بیشتر بحث و مواضع بههم نزدیک شده و میشود این دور را رو بهجلو ارزیابی کرد. احتمالا دور بعدی مذاکرات با فاصله حدودا یکهفتهای برگزار خواهد شد. به طرف مقابل گفتیم كه اظهارات ضدونقیض به مذاکرات کمکی نمیکند و باید این روش را اصلاح کند. به آنها همچنين گفتیم اگر این موضوع را تکرار کنند، ما هم بهناچار همان کار را خواهیم کرد.
زمان دور بعدي مذاکرات چهموقع است؟
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از پایان دور چهارم طی پستی در فضای مجازی نوشت: «چهارمین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران-آمریکا دقایقی قبل پایان یافت؛ مذاکراتی دشوار، اما مفید برای درک بهتر از مواضع یکدیگر و یافتن راههایی معقول و واقعبینانه برای حل مسائل مورد اختلاف. زمان و مکان دور بعدی گفتوگوها توسط هماهنگکننده عمانی اعلام خواهد شد.»
نتیجه دلگرمکننده
رسانه آمریکایی «آکسیوس» نیز پس از مذاکرات دور چهارم، به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی، روند گفتوگوها را مثبت ارزیابی کرد و نوشت: «سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا توافق کردند كه مذاکرات برای ادامه کار روی عناصر فنی ادامه یابد. از نتیجه امروز دلگرم شدهایم و مشتاقانه منتظر جلسه بعدی هستیم که در آینده نزدیک برگزار خواهد شد.»
فضای سازنده مذاکرات
رسانه فرانسوی «لو فیگارو» نیز به نقل از مقامهای آمریکایی، نتایج چهارمین دور مذاکرات هستهای را در عمان دلگرمکننده ارزیابی کرد؛ مذاکراتی که بیش از ۳ ساعت طول کشید و فضای سازندهای داشت.
واکنش عمان
واکنش وزیر امور خارجه عمان نیز بازتاب وسیعی در رسانهها داشت. بدر البوسعیدی طی پستی در فضای مجازی نوشت که «این گفتوگوها شامل ایدههای مفید و بکر بود که نشاندهنده تمایل مشترک برای دستیابی به توافقی آبرومندانه است. دور پنجم مذاکرات پس از آن برگزار خواهد شد که دوطرف با پایتختهای خود مشورت کنند.»
خواب آشفته کاخسفید
ورود مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا به جزئیات فنی بغرنج در شرایطی است که تحلیلگران معتقدند در صورت ادامه چنین روندی از سوی طرف آمریکایی، نمیتوان چندان به نتیجه گفتوگوها امیدوار بود.
بازگشت ایران به اقتصاد جهانی
جیدی ونس، معاون رئیسجمهور آمریکا در جریان نشست مونیخ، در گفتوگو با رسانهها ادعا کرد که «فرصتی برای بازگرداندن ایران به اقتصاد جهانی وجود دارد.» این ادعا در شرایطی مطرح شد که از زمان آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، واشنگتن موج تحریمی تازهای را علیه جمهوریاسلامی به راه انداخته است. بر این اساس 18اردیبهشتماه بود که وزارت خزانهداری آمریکا ضمن اعلام اینکه فشار بر شرکتهای واردکننده نفت ایران را افزایش میدهد، چند شرکت چینی مرتبط به نفت ایران را تحریم کرد. این در حالی است که آمریکاییها در آخرین روزهای فروردینماه و همچنین 10اردیبهشتماه، تحریمهای دیگری را نیز علیه ایران اعمال کرده بودند.
باز هم گندهگویی علیه تهران
اگرچه مقامهای آمریکایی طی روزهای اخیر از ادامه مذاکرات و ورود بحثها به جزئیات فنی خبر دادهاند، اما لفاظیهای آنان علیه تهران همچنان ادامه داشته است. در یکی از تازهترین لفاظیها، استیو ویتکاف، مذاکرهکننده آمریکایی در عمان مدعی شد که «اگر ایران در میز مذاکرات با آمریکا دچار اشتباه شود، همانطور که رئیسجمهور آمریکا گفته، جایگزین بدی برایشان وجود خواهد داشت.» همراه کردن مذاکره با چاشنی تهدید ایران، بیش از هر چیز نشاندهنده عدمحسننیت طرف مقابل است.
حق غنیسازی
مقامهای آمریکایی در حالی طی روزهای اخیر مدعی شدهاند «ایران باید همه تاسیسات غنیسازی خود، ازجمله تاسیسات نطنز، فردو و اصفهان را برچیند» که پیش از این به حق داشتن غنیسازی ایران اذعان کرده بودند. این در شرایطی است که طرف آمریکایی به روشنی از موضع قاطع ایران در زمینه «حق غنیسازی» مطلع شده است.
امر بیسابقه
یکی از موضعگیریهای عجیب روزهای اخیر مقامهای آمریکایی ازجمله روبیو، وزیر امور خارجه این کشور، معطوف به این ادعا بود که «ایران تنها کشوری است که سلاح هستهای ندارد، اما از غنیسازی برخوردار است.» این ادعا در حالی مطرح شد که بررسیها نشان میدهد کشورهایی مانند بلژیک، هلند، کرهجنوبی، ژاپن، آرژانتین و آلمان با وجود اینکه سلاح هستهای ندارند، اما دارای برنامه غنیسازی هستند.