گزارش
مسافر به زمین می‌خورد
کاسموس۴۸۲ که در مسیر زهره ناکام و در مدار زمین باقی‌مانده بود هفته آتی به زمین برخورد می‌كند
ساسان شادمان منفرد-روزنامه‌نگار
در روزهای پرتنش جنگ‌سرد، زمانی‌که رقابت فضایی میان ایالات‌متحده و اتحاد جماهیر شوروی اوج گرفته بود، مأموریتی بلندپروازانه در سکوت شکست خورد. «کاسموس۴۸۲»، فضاپیمایی که برای سفر به سیاره زهره طراحی شده بود، به‌دلیل نقص فنی در مدار زمین به دام افتاد و تا به امروز، پس از نیم‌قرن، قطعات آن همچنان به دور زمین می‌چرخند. اما خبر رسیده که این فضاپیما ممکن است هفته آینده به زمین سقوط کند.
رؤیای زهره
شوروی هرگز مأموریت کاسموس۴۸۲ را دوباره تکرار نکرد، اما برنامه ونرا را در سال‌های بعد ادامه داد و داده‌های بی‌سابقه‌ای از جو و سطح زهره گردآورد. موضوع سقوط فضاپیمای سرگردان کاسموس۴۸۲ به زمین یادآوری دیگری است به ما نه به‌عنوان نمادی از شکست، بلکه به‌عنوان گامی لازم در مسیر کشف ناشناخته‌ترین سیاره همسایه ما.
مأموریتی به‌سوی جهنم آسمانی
در ۳۱مارس۱۹۷۲، اتحاد جماهیر شوروی فضاپیمای کاسموس۴۸۲ را با راکت «مولنیا-ام» به فضا پرتاب کرد. هدف، رساندن یک کاوشگر به زهره، دومین سیاره منظومه شمسی بود؛ جایی که دمای سطح آن به بیش از ۴۶۰درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این مأموریت بخشی از برنامه زهره شوروی بود که پیش‌تر موفقیت‌هایی نظیر «ونرا۷» را تجربه کرده بود؛ نخستین فضاپیمایی که موفق شد از سطح زهره داده ارسال کند. اما در این مأموریت، همه‌چیز طبق برنامه پیش نرفت. مرحله بالایی راکت که قرار بود کاوشگر را از مدار زمین به سمت زهره هدایت کند، دچار نقص فنی شد. در نتیجه، کاسموس۴۸۲ از زمین جدا نشد و در مدار پایین به دام افتاد.
سکوت رسمی
مقامات شوروی در آن زمان به‌طور رسمی شکست مأموریت را اعلام نکردند. نامگذاری آن به «کاسموس» (واژه‌ای عمومی برای مأموریت‌های ناموفق یا سری) بخشی از سیاستگذاری اطلاعاتی اتحاد جماهیر شوروی بود. اما سکوت همیشگی نبود. در سال‌های بعد، بقایای این فضاپیما بارها توسط رادارها و ناظران آماتور فضایی شناسایی شد.
سرگردان در مدار
تا به امروز، بخش‌هایی از کاسموس۴۸۲ همچنان در مدار زمین باقی مانده‌اند و در فهرست اشیاي فضایی تحت نظر آژانس‌های فضایی بین‌المللی قرار دارند. از منظر فنی، کاسموس۴۸۲ یادآوری تلخی از مخاطرات فنی سفرهای فضایی و محدودیت‌های فناوری دهه۱۹۷۰ است.
قطعاتی که به زمین برگشتند
در آوریل۱۹۷۲، تنها چند روز پس از پرتاب، قطعه‌ای از کاسموس۴۸۲ در نیوزیلند سقوط کرد. این شیء فلزی با ساختار پیچیده و نشانه‌هایی از مقاوم‌سازی برای دمای بالا که در مأموریت‌های زهره رایج بود، باعث گمانه‌زنی‌هایی شد. مقامات شوروی هرگونه اظهارنظری را رد کردند و رسانه‌ها بیشتر با حدس و گمان درباره ماهیت این شیء نوشتند. بعدها، تحلیل‌های دقیق‌تری نشان داد که قطعه سقوط کرده احتمالا بخشی از سپر حرارتی کاوشگر بوده است.
کجا برخورد می‌کند؟
درحال‌حاضر مشخص نیست این فضاپیما در کدام ناحیه به زمین برخورد خواهد کرد. البته ممکن است، پیش از برخورد با زمین در جو بسوزد. فراموش نکنیم که این فضاپیما برای رسیدن به زهره طراحی شده بود؛ يعني قادر به تحمل دمای بالاست. بنابراین شاید هم در جو زمین نسوزد و برخوردی صورت بگیرد.
