بوم نقاشی در ایستگاه اتوبوس

محمد سرابی ؛ روزنامه‌نگار

ایستگاه‌های اتوبوس یک شهر همه شبیه هم هستند درحالی‌که در محله‌های متفاوت قرار دارند. با نقاشی‌کشیدن می‌توان به این سازه‌های کوچک هویت بخشید. شهرداری‌ها به‌سادگی می‌توانند روی بدنه هر ایستگاه تصویر متفاوتی را رسم کنند؛ اما برخی از مدیران شهری ترجیح می‌دهند از هنرمندان و ساکنان محلی برای نقاشی روی ایستگاه‌ها کمک بگیرند. مهم‌ترین تأثیر این رویکرد ایجاد هویت محلی و جلب‌توجه ساکنان شهر به زیبایی‌های آن است.

امارات - ابوظبی
رنگ‌آمیزی با اسپری

شهرداری ابوظبی از هنرمندان محلی دعوت کرد که طرح‌های رنگارنگی را روی ایستگاه‌های اتوبوس این شهر نقاشی کنند. این کار با استقبال نقاشان روبه‌رو شد و 13هنرمند کار را روی 40ایستگاه شروع کردند. ایستگاه‌های این شهر به شکلی ساخته شده‌اند که صفحه‌های مستطیل‌شکل فلزی بزرگ دارند و همین صفحه‌ها هم به‌صورت بوم نقاشی درآمده است. تکنیک اجرای نقاشی‌ها استفاده از اسپری‌های رنگی بود؛ اما ظرافت مورد نیاز نقاشی‌ها در آن حفظ شده‌است. نقاشی‌های دیواری در پناهگاه‌های اتوبوس در مناطق مختلف ازجمله آل نهیان، البطین، المنهل، المشرف، الدانا و المنتزه اجرا شده است.شهرداری اعلام کرده بود که می‌خواهد با این فراخوان به همه نشان دهد که محیط شهری خالی از خلاقیت نیست و زیبایی و هنر را می‌توان در آن نشان داد.

چهره شاهین
نقاشی از پرندگان شکاری و حیوانات دریایی بیشتر از همه روی ایستگاه‌ها کشیده شد و هنرمندان اماراتی به تصویر شاهین به‌عنوان پرنده بومی توجه زیادی نشان دادند. همزمان با نقاشی روی ایستگاه‌های اتوبوس، ساختمان بزرگ پایانه اتوبوس‌رانی ابوظبی هم رنگ‌آمیزی شد تا مبدا حرکت مسافران به رنگ سبز دربیاید. یک طبقه بی‌استفاده آن نیز تبدیل به سالن پخش فیلم، کافه و گالری شد.
نقاشی دیواری از مدتی قبل در شهر‌های امارات رایج شد و موضوع بیشتر نقاشی‌ها زندگی روزانه و سنت‌های مردم محلی مانند بازی‌های کودکان است. هنرمندان اغلب اهل امارات یا دیگر کشورهای عربی منطقه‌اند. رنگ‌آمیزی اتوبوس‌ها هم در سال‌های اخیر بیشتر شده است و براساس قانونی که در سال گذشته تصویب شد، می‌توان تا یک‌سوم پنجره‌های اتوبوس جز شیشه جلو و عقب را با رنگ پوشاند. سرویس اتوبوس‌رانی ابوظبی در سال2008 ایجاد شد و در برخی ایستگاه‌های آن اتاق‌های شیشه‌ای با تهویه مطبوع درنظر گرفته شده‌است.

انگلیس - استافورد‌شایر
حیوانات در خطر انقراض

شهرداری‌های برخی شهرهای انگلیس درخواست هنرمندان نقاش برای رنگ‌آمیزی ایستگاه‌های اتوبوس را می‌پذیرند. این کار به‌صورت یک پروژه بزرگ شهری تعریف نشده است و هر ایستگاه بنا به سلیقه و سبک یک هنرمند خاص تصویر‌سازی‌ می‌شود.
در منطقه استافوردشایر در مرکز انگلیس، نقاش‌ها تصاویر حیوانات در خطر انقراض را روی ایستگاه‌های اتوبوس نقاشی کردند. این کار با طراحی نیمرخ یک ببر شروع شد و در ادامه شهرداری اعلام کرد که قصد دارد نقاشی‌کشیدن روی بدنه ایستگاه‌های اتوبوس را با دعوت از عموم مردم مخصوصا دانش‌آموزان پیش ببرد.یک هنرمند شهری هدایت دانش‌آموزان کلاس‌های دوم تا پنجم را برعهده گرفت و به آنها کمک کرد تا بتوانند ایده‌های خود را روی 6ایستگاه پیاده کنند. در فاز بعدی 15ایستگاه انتخاب شدند و تصویر گل‌ها و چهره‌های انسانی هم به نقاشی‌ها اضافه شد.

نقاشی خانوادگی
در شهر یورکشایر شهرداری دلیل دیگری داشت که از مردم محلی برای رنگ‌آمیزی ایستگاه‌های اتوبوس دعوت کند. در برخی ایستگاه‌ها که اغلب در حاشیه شهر قرار می‌گرفتند، گرافیتی‌ها و شعار‌هایی نوشته می‌شد که مضمون نژادپرستانه یا علیه مهاجران داشت و مأموران شهرداری باید دائما این نوشته‌ها را پاک می‌کردند. پس از مدتی شهرداری از مردم خواست این ایستگاه‌ها را با هر تصویری که می‌پسندند، نقاشی کنند. برخی که هیچ تجربه‌ای از نقاشی نداشتند هم شروع به‌کار کردند.نقاشی‌ها بسیار ساده بود و گاهی اعضای یک خانواده شامل والدین و فرزندان با هم شروع به کشیدن تصاویر می‌کردند؛ اما نتیجه کار جالب به‌نظر آمد و ایستگاه‌ها از شکل یکنواخت قبلی خارج شدند. شهرداری یورکشایر امیدوار است که ساکنان هر محله با این کار به نگهداشت ایستگاه‌های اتوبوس علاقه‌مند شوند و تخریب و شعارنویسی در ایستگاه‌های حاشیه شهر کاهش یابد.