گزارش
سینمای ایران فقط کمدی نیست
پاسخ وزیر ارشاد به پرسش خبرنگار همشهری
شقایق عرفی نژاد-روزنامه‌نگار
وزیر فرهنگ و ارشاد در نخستین نشست خبری خود به رویکردهای وزارتخانه متبوعش در دولت چهاردهم پرداخت.
سید‌عباس‌صالحی‌‌در جلسه‌ای که تقریبا تمام آن را به سؤالات خبرنگاران خبرگزاری‌ها و روزنامه‌های مختلف پاسخ داد، درباره 4کلان‌برنامه وزارت فرهنگ و ارشاد صحبت کرد. او در این جلسه که 23دی برگزار شد، گفت: «علاوه بر ادامه کارهای گذشته کارهای جدیدی را آغاز کرده‌ایم. یکی از کارها در این حوزه فرایند اصلاحات قانونی در حوزه نظارت و مجوزهاست که امیدوارم با برنامه‌ریزی‌هایی که در این زمینه صورت گرفته شاهد اتفاقات خوبی باشیم.»
شیشه‌ها ایمن‌تر از دیوارها هستند
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از راه‌اندازی کمیته شفاف‌سازی صحبت کرد و گفت: «در این زمینه تاکنون بیش از ۲۰۰سند به‌صورت شفاف در اختیار مردم قرار داده شده و سعی کرده‌ایم خودمان هم شفاف باشیم؛ شیشه‌ها ایمن‌تر از دیوارها هستند.»
او به مسئله عدالت هم اشاره کرد و گفت: «به‌دنبال این هستیم که نگاه عدالت گرایانه قومیتی، جنسیتی، مذهبی و... اجرا شود. همچنین معتقدیم سامانه دسترسی به اطلاعات آزاد بسیار مهم است و الان به شکل جدی‌تری پیگیری می‌شود.» موضوع دیگری که سیدعباس‌صالحی درباره آن صحبت کرد، اقتصاد فرهنگ بود و گفت ایجاد شهرهای خلاق فرهنگ را جدی دنبال می‌کند. سیدعباس‌صالحی از گذرهای فرهنگ و هنر در دولت دوازدهم هم گفت که در برخی شهرها کلید خورده بود و اعلام کرد به‌زودی در نیشابور تفاهمنامه‌ای در سفر استانی جدید به مشهد امضا خواهد شد. نکته دیگر دبیرخانه سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات بود که صالحی آن را قانون مهمی در حوزه عدالت فرهنگی و مردمی‌سازی دانست: «هر فردی حق دارد اطلاعات غیرمحرمانه را در اختیار داشته باشد. دبیرخانه انتشار اطلاعات در دولت دوازدهم راه افتاد و در دولت سیزدهم هم اتفاقاتی رقم خورد.»
فناوری‌های نوین
یکی از موضوعاتی که صالحی در گزارش 4ماهه‌اش درباره آن صحبت کرد، فناوری‌های نوین بود. او گفت: «21طرح پیشنهادی در حوزه هوش مصنوعی تدوین شده است و در حال ارائه سند توسعه محتوای مجازی هستیم.» او درباره نقشه فرهنگی استان‌ها هم صحبت کرد و گفت: «نقشه فرهنگی استان‌ها در شورای‌عالی انقلاب تهیه شده بود و آن را به شکل جدی دنبال می‌کنیم که نظام‌نامه و روش خاص خود را دارد تا بتوانیم هویت ایرانی اسلامی را در جغرافیای کشورمان پیش ببریم.»
سینمای ایران نباید تنها با یک ژانر معرفی شود
ادامه نشست طرح سؤالات خبرنگاران حاضر در جلسه بود. سیدعباس‌صالحی در پاسخ به سؤال خبرنگار همشهری مبنی بر اینکه رویکرد دولت سیزدهم برای بازگرداندن تماشاگر به سالن سینما، تولید فیلم‌های کمدی بود و به همین دلیل ژانرهای دیگر به حاشیه رانده شدند، درباره سیاست وزارت ارشاد دولت چهاردهم در تولید و اکران فیلم گفت: «این دغدغه قابل درکی است. سینمای ایران یک ویترین است که نباید تنها با یک ژانر معرفی شود. کاری به کیفیت کارها ندارم؛ حتی اگر بهترین کمدیها هم ساخته شود، نباید سینمای ایران را تنها با یک ژانر تعریف کرد. این مسئله حتما به افول سینمای ایران خواهد انجامید. نباید به این مفتخر باشیم که تعداد تماشاگر بالا رفته درحالی‌که معنای آن از دست دادن ژانرهای دیگر باشد. حتما در دوره جدید نگاه متنوعی به سینما خواهیم داشت: سینمای اجتماعی، سینمای خانوادگی و گونه‌های دیگر. ضمن اینکه اگر کمدی هم درست ساخته شود، ژانر بسیار محترمی‌است. با توجه به شرایط جامعه حتما نیازمند فیلم‌های کمدی هم هستیم. در مجموع اما برای من و همکارانم در وزارت فرهنگ و ارشاد دیگر ژانرهای سینمایی هم بسیار جدی است. البته در مجموع باید گفت تعداد فیلم‌ها در حوزه سینمای اجتماعی بیشتر شده که باید در این زمینه جدی‌تر قدم برداریم. با اطلاعات جدیدی که پیدا کرده‌ام کم‌وبیش دیگر مسیرهای سینما نیز مورد توجه قرار گرفته است.»
به دست آوردن همراهی اهالی هنر
وزیر فرهنگ و ارشاد در جواب یکی از خبرنگاران که از او درباره چالش‌های پیش‌روی این وزارتخانه در حوزه‌های مختلف هنر مثل ممنوع‌الکاری و توسعه هنر زیرزمینی پرسید، گفت: «اگر بخواهم به یک چالش مهم اشاره کنم موضوع چالش سرمایه اجتماعی است که به‌شدت کاهش پیدا کرده است. این موضوع در حوزه فرهنگ و هنر هم شتاب بیشتری پیدا کرده است. برای من هم این موضوع تلخ بود و شاهد قهر و دوری اهالی فرهنگ و هنر در این زمینه بودیم. ما نباید سرمان را مثل کبک زیر زمین ببریم و این موضوع را انکار کنیم. اگر اعتماد ذی‌نفعان را نداشته باشیم هیچ کاری پیش نمی‌رود و همه کارها براساس این دیوار بی‌اعتمادی فرومی‌ریزد. تلاش من هم این بوده که بتوانیم اصحاب فرهنگ و هنر را با فضای ایران و بحران‌های پیش‌رو، همراه کنیم تا بتوانیم حرف همدیگر را بهتر بفهمیم. ما باید پاره‌ای از سوءتفاهم‌ها را با تغییر منش‌ها و روش‌ها از میان برداریم.»
چرا نوجوانان ما به موسیقی کره‌ای علاقه‌مند شده‌اند؟
در ادامه نشست و در جواب سؤال یکی از خبرنگاران سیدعباس‌صالحی از رویکردهای مختلف در حوزه موسیقی در وزارت ارشاد ازجمله بازگشت هنرمندان خارج از کشور و صدور مجوز برای موسیقی رپ گفت: «من به‌عنوان یک ایرانی باید بگویم این مقدار علاقه‌ای که به موسیقی کره‌ای به‌وجود آمده باید برای ما معنای بسیار عمیقی داشته باشد. کجا اشتباه کرده‌ایم و می‌کنیم که اینطور ذائقه موسیقی ایران را تغییر داده‌ایم و کودک و نوجوان ما در مسیری قرار گرفته که شیفته موسیقی کره‌ای شده است؟ مسئله اصلی این است که وقتی مجال را برای موسیقی ایرانی، موسیقی جدید و موسیقی مدرن تنگ می‌کنیم چنین فضاهایی پدید می‌آید. پس به‌نظرم توسعه سند موسیقی یکی از مهم‌ترین رویکردهای ماست. همین که موسیقی دارای یک سند شده به‌نظرم مطلوب است؛ حتی همین هفته قبل در شورای هنر جلسه‌ای با اهالی خانه موسیقی برگزار کردیم. همه این مخاطرات بحث‌های جدیدی به‌وجود آورده که می‌تواند امیدوار‌کننده باشد؛ بنابراین فکر می‌کنم براساس سند موسیقی و اصلاحات آن می‌توانیم به حل مشکلات نزدیک شویم.»
کتاب کالای لوکس نیست
مسئله گرانی کتاب یکی دیگر از مسائلی بود که وزیر ارشاد درباره آن صحبت کرد. سیدعباس‌صالحی گفت: « این مشکل در سال‌های اخیر وجود داشته و مسئله اصلی در این زمینه کاغذ است. در نامه‌ای به آقای عارف پیشنهادهایی ارائه شده، ولی چون هنوز بررسی نشده مطرح نمی‌کنم. متغیرهای ارز کتاب را به کالای لوکس تبدیل کرده، ولی پس از بررسی آن پیشنهادها اظهارنظر می‌کنیم تا وعده‌ای که نتیجه آن مشخص نیست داده نشود. »
او درباره ممیزی در حوزه کتاب هم گفت: «مولف برای تولید اثر وقت می‌گذارد و این حق‌الناس است. در دوره قبل، قدم‌هایی برداشتیم که ناکافی بود. در دوره قبل با توجه به مباحثی که در شورای انقلاب فرهنگی مطرح است، کاربرگ‌هایی را به بررسی‌کننده‌ها می‌دادیم تا از سلیقه‌ها بکاهیم.»
بررسی‌ها نبایددر پستو باشد
بررسی بایددر فضای بیرونی باشد و در پستو نباشد تا گفت‌وگو انجام شود و اگر کسی نکته‌ای دارد بگوید؛ زیرا قرار است قانون اجرا شود. باید موضوع گفت‌وگو را بررسی‌کننده و مؤلف به رسمیت بشناسند و وقت بگذارند. این کار را در آن دوره شروع کرده بودیم و در ماه‌های اخیر هم ادامه داشته است تا آثاری به نتیجه برسد
ممنوع‌الکارها
بعضی مشکلات رفع شده و برخی پیش‌بینی‌ها هم صورت گرفته است. مصداقی صحبت نمی‌کنم؛ چون رسانه‌ای شدنش بر ضد آن خبر خواهد بود. تفاهم خوبی بین نهاد امنیتی و نهادهای قضایی صورت گرفت؛ بنابراین مشکل نصف آنها حل شد. البته این مورد را درباره کسانی می‌گوییم که محکومیت قضایی
نداشته‌اند
نباید به این مفتخر باشیم که تعداد تماشاگر بالا رفته
سینمای ایران یک ویترین است که نباید تنها با یک ژانر معرفی شود. کاری به کیفیت کارها ندارم؛ حتی اگر بهترین کمدیها هم ساخته شود، نباید سینمای ایران را تنها با یک ژانر تعریف کرد. این مسئله حتما به افول سینمای ایران خواهد انجامید.
نباید به این مفتخر باشیم که تعداد تماشاگر بالا رفته درحالی‌که معنای آن از دست دادن ژانرهای دیگر باشد
خروج از جاده طنز، استقبال از تنوع ژانر
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حالی در نخستین نشست خبری مقابل خبرنگاران نشست که اهالی رسانه با پرسش‌های فراوان و متنوعی پیگیر مسائل و موضوعات مختلف و متنوع حوزه فرهنگ و هنر بودند. پاسخ‌های وزیر در برخی موارد مانند بودجه وزارتخانه صریح و در مواردی هم با اما و اگر همراه بود. آنچه در این نشست مشهود به‌نظر می‌رسید تفاوت دیدگاه‌های فرهنگی سیدعباس صالحی با محمد مهدی اسماعیلی، وزیر سابق ارشاد بود. این اختلاف دیدگاه‌ها به‌خصوص در نگاه به سینمای ایران مشهود بود، وزیر ارشاد در پاسخ به پرسش خبرنگار همشهری بر این نکته تأکید کرد که سینمای ایران فقط کمدی نیست، درحالی‌که سیاست وزارت ارشاد در دولت سیزدهم توجه ویژه به ژانر کمدی بود که خروجی‌اش را می‌توان در گیشه پررونق سینماها در سال‌های اخیر مشاهده کرد. با توجه به صحبت‌های وزیر ارشاد، انتظار می‌رود سینمای ایران با سیاستگذاری‌های تازه‌ای مواجه شود و تغییر مسیر بدهد. استقبال از تنوع ژانر در سینمای ایران از موارد مورد تأکید وزیر ارشاد بود. البته موضوع به همین سادگی هم نیست و سیدعباس صالحی برای ساماندهی اکران فیلم‌های غیرکمدی کاری بسیار دشوارتر از سیاستگذاری برای تولید آثار متنوع در ژانرهای مختلف خواهد داشت. ایستادن مقابل خواست و سلیقه سینماداران که همه‌‌چیز را در اکران فیلم کمدی خلاصه کرده‌اند، تنها یک راه دارد و آن تولید و عرضه محصولات جذاب در ژانرهای دیگر است. برای قضاوت درباره آنچه دغدغه‌های وزیر ارشاد را تشکیل می‌دهد، باید فعلا صبوری پیشه کرد.
در همینه زمینه :
