نوسازی بافت فرسوده روی دور تند

فرخنده رفائی-روزنامه‌نگار

اتخاذ سیاست‌هایی غیرقابل دفاع از سوی مدیران دولتی و شهری در حوزه مسکن در دوره‌های گذشته، چرخ ساخت‌وساز را در پایتخت برای مدتی طولانی از چرخش انداخت و این توقف، جهش بی‌سابقه قیمت مسکن را طی یک‌دهه گذشته به‌دنبال داشت. اما مدیریت شهری دوره ششم با تغییری اساسی در رویکردها در این حوزه روی کار آمد و با مداخلاتی تعریف‌شده تلاش کرد تحرک دوباره‌ای را در صنعت ساختمان در تهران ایجاد کند؛ سیاست‌هایی که حالا با گذشت 3سال از آغاز اجرای آنها تأثیر خود را به شکل افزایش آمار صدور پروانه ساخت‌وساز به‌ویژه در بافت فرسوده و همچنین توقف روند رشد قیمت مسکن در بازار، نشان داده است.

 مداخله محدود با محوریت مسکن استطاعت‌پذیر
الگوی فعالیت‌ها و سیاست‌های مدیریت شهری دوره ششم در حوزه ساخت‌و‌ساز، «مسکن استطاعت‌پذیر» بود که به شکلی محدود و تعریف‌شده بیشتر مناطق کم‌برخوردار و نیمه‌برخوردار یعنی جمعیت متوسط و رو به پایین شهر تهران را دربرمی‌گرفت. سیاست شهرداری تهران این بود که فشار قیمت مسکن، فقرای شهری را از تهران بیرون نکند و این قشر بتوانند با قیمتی مناسب به مسکن مورد نیاز خود دست پیدا کنند. ایجاد قرارگاه جهادی مسکن در بهمن 1400یک‌روز پس از ابراز نارضایتی رهبر انقلاب نسبت به میزان تولید مسکن در کشور، نخستین اقدام شهرداری تهران برای ورود به این حوزه بود تا ضمن شناسایی گلوگاه‌های مشکل‌ساز، امکانات و ظرفیت‌های موجود برای خروج مسکن از رکود بحرانی، کلید بخورد.

 پروژه‌های شاخص در دست اجرا
شهرداری تهران در کنار رویه تسهیلگری در حوزه نوسازی، با رویکردی مسئله‌محور و اجرای طرح‌های موضعی تلاش کرده حل مشکلات شهروندان در مناطق دارای بافت‌های ناپایدار و فرسوده را در اولویت قرار دهد. در همین زمینه طرح توسعه نفرآباد در جوار آستان حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) برای نخستین‌بار طراحی و اجرا شد. در محله کن نیز بعد از دهه‌ها چالش‌، 9پروانه ساختمانی صادر و 90درخواست نوسازی ثبت شده؛ طرح توسعه محله اسلام‌آباد در انتهای بزرگراه چمران نیز به مراحل اجرایی رسیده است. به‌گفته حمیدرضا صارمی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران، پروژه‌هایی مشابه در محله‌های سیمین‌قلعه و سایر نقاط شهر نیز در حال اجراست و
 در مجموع حدود 70طرح موضعی و مسئله‌محور در سطح شهر توسط این معاونت اجرا شده است.

 ساخت‌وساز در تهران چه بود، چه شد؟
آمار صدور پروانه در حوزه شهرسازی اواخر دهه 90روندی به‌شدت کاهشی داشت و در سال1400به کمترین میزان خود در طول یک‌دهه رسید. آمارها نشان می‌دهند تعداد پروانه ‌نوسازی صادر شده در تهران در سال 1400به حدود نصف سال 1398یعنی رقم 5.900فقره کاهش یافته است، اما از سال 1401با تسهیلگری‌های شهرداری و ایجاد تحرک دوباره در صنعت ساختمان این روند برعکس شد. در این سال تعداد مجوزهای ساخت‌وساز در تهران نسبت به سال قبل از آن 50درصد رشد کرد و در 1402تقریبا به 2.5برابر سال 1400رسید. این روند صعودی امسال نیز ادامه داشته؛ به‌طوری‌که در 8‌ماه امسال بیش از کل سال 1400پروانه ساخت صادر شده است.