زباله؛ وبال گردن شهر

حمید نصرتی‌قانعی| همدان- خبرنگار:

برای جمع‌آوری پسماندها در شهر همدان حدود 1200 تا 1500 مخزن نصب شده است. برخی شهروندان که بیشتر غیر‌بومی و مهاجرند، از راه جمع‌آوری زباله‌های این مخازن زندگی خود را تامین می‌کنند. همدان امسال میزبان رویداد بین‌المللی 2018 است و این موضوع وجهه شهر را از بین می‌برد و بهداشت عمومی را به خطر می‌اندازد. بنابراین اجرای طرح ساماندهی جمع‌آوری زباله در شهر ضروری است. 


طرح ساماندهی

رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل و نقل و ترافیک، محیط زیست و بهداشت شورای اسلامی شهر همدان با اشاره به فعالیت فعالیت 550 نفر زباله‌گرد در شهر همدان به همشهری می‌گوید: این آمار را روز‌‌های گذشته مسئولان سازمان پسماند شهرداری همدان به این کمیسیون ارائه دادند. این برای من قابل قبول نیست که بعد از چند سال پیگیری طرح جامع ساماندهی پسماند‌ها، شهرداری هنوز این طرح را ارائه و عملیاتی نکرده است.  کمیسیون و شورا پیگیر است که این طرح اجرا شود. 
کامران گردان می‌افزاید: در آماری که مسئولان سازمان پسماند شهرداری همدان ارائه دادند 300 یا 350 نفر از این افراد زیر نظر پیمانکاران وابسته به شهرداری این کار را انجام می‌دهند و شهرداری هم آنها را ساماندهی کرده است و بقیه هم با ضایعاتی‌های اطراف شهر همدان همکاری دارند. البته این روش جمع‌آوری زباله خشک و تفکیک آن را نمی‌پذیریم و از شهرداری خواسته‌ایم برای ساماندهی این وضعیت در شهر همدان اقدام لازم را انجام دهد. اما تاکنون طرحی برای ساماندهی فعالیت زباله‌گرد‌ها توسط شهرداری همدان به شورا ارائه نشده است و هر بار هم به دلیلی قابل اجرا نبودن آن را بیان می‌کند در حالی که ما انتظار داریم این طرح به سرعت در همدان اجرا و این لکه ناخوشایند از چهره شهر پاک شود. 

وی ادامه می‌دهد: از شهرداری خواسته‌ایم مخازن زباله را طوری نصب کند که امکان زباله‌گردی از بین برود یا پیمانکاران شهرداری طوری برنامه‌ریزی کنند که در طول روز این کار را انجام ندهند. همچنین اصرار داریم تفکیک زباله باید از درب منازل انجام شود نه از طریق مخازن. اما در حال حاضر در این حوزه شهر همدان وضعیت خوبی ندارد؛ شهری که در تابستان پذیرای گردشگران است. 


12 مرکز

مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری همدان می‌گوید: در 12 نقطه شهر همدان فضاهایی را برای تحویل زباله‌های خشک در نظر گرفته‌ایم تا شهروندان بتوانند به راحتی زباله‌‌های خشک خود را تحویل ماموران سازمان پسماند بدهند. حتی برخی از این باجه‌ها را با سازه‌های جدید تعویض کرده‌ایم. به ازای تحویل زباله‌های خشک هم پودر شوینده یا کیسه زباله به شهروندان می‌دهیم. در همه مدارس شهر همدان آموزش‌های شهروندی جداسازی پسماند خشک را ارائه کرده‌ایم و مسابقه‌هایی هم در این زمینه برگزار شده است. در بوستان بانوان هم مسابقه‌ای در این حوزه داریم و بر مبنای قرعه‌کشی، به بانوانی که زباله خشک را به خودروی مستقر این سازمان تحویل دهند، هدیه‌ای تقدیم می‌کنیم. 

حسین سیبی می‌افزاید: تلاش‌های خود را برای بهبود جمع‌آوری پسماند‌ و نهادینه شدن فرهنگ جدا‌سازی زباله خشک و کاهش آن در حوزه‌های مختلف پیگیری می‌کنیم. آمار 550 زباله‌گرد را خودمان به کمیسیون خدمات شهری شورا دادیم و در آن تاکید کردیم که 350 نفر در این حوزه تحت نظر سازمان پسماند با شهرداری همکاری دارند و بقیه هم همکار ضایعاتی‌های شهر همدان هستند. 


تولید زباله فراوان

مدیر خدمات شهری شهرداری همدان با بیان اینکه روزانه 550 تن زباله تر، خشک و حجیم از شهر جمع‌آوری می‌شود، می‌گوید: سرانه پسماند هر شهروند در همدان روزانه یک کیلو‌گرم است اما این سرانه در کشور حدود 600 تا 800 گرم است. کشور‌های توسعه‌یافته با تغییر شیوه تولید محصولات خود این سرانه را به کمتر از 300 گرم در روز رسانده‌اند. تا زمانی که مدیریت کلان در تولید کالا‌های کشور به سمت بسته‌بندی پلاستیکی است و از شیشه یا آلومینیوم برای این کار استفاده نمی‌شود، چطور می‌توان حجم زباله خشکی مانند نایلون را که شیوه غالب در همه بسته‌بندی‌هاست. کاهش داد؟ باید تولید‌کنندگان، محصولات پر مصرف را حداقل در بسته‌بندی قابل بازیافت و نه دور‌ریز ارائه کنند تا سرمایه‌های مملکت هدر نشود و در کنار آن باز‌چرخانی این ثروت ملی در حوزه بازیافت محقق شود. 

حسین خانجانی اضافه می‌کند: شهرداری همدان با پذیرش جمع‌آوری زباله‌های واحد‌های مسکونی مهر (گلستان، امام‌گل، بهشتی) و حصار حاج شمسعلی - به رغم آنکه این فضا‌ها به شهرداری تحویل داده نشده است - برای حفظ بهداشت شهر و ارتقای آن قدم برداشته است. برای تحقق این هدف هم باید 10 تا 12 نفر و 2 دستگاه پرس و جمع‌آوری زباله به مجموعه خدمات شهری همدان و پسماند افزوده شود. غیر از این باید به محدوده شهر همدان تا سه‌راهی سد اکباتان هم خدمات بدهیم. 


حفظ سلامت عمومی

مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی استان همدان می‌گوید: مسئولیت جمع‌آوری و ساماندهی پسماند با شهرداری‌هاست. در قانون جامع مدیریت پسماند هم این وظیفه قانونی به صراحت آمده است و نظارت و ساماندهی این حوزه هم به ما ارتباطی ندارد. اما موضوع مهم آن است که زباله‌ها حاوی انواع میکروب‌ها، ویروس‌ها، اشیای تیز و برنده و مواد شیمیایی خطرناک هستند که به دلیل نا‌آگاهی افراد معروف به زباله‌گرد به خود و خانواده آنها منتقل می‌شوند و بهداشت عمومی جامعه را به خطر می‌اندازند. شیرابه زباله هم بسیار خطر‌ناک است و نباید با لباس و دست انسان‌ها تماس داشته باشد اما متاسفانه زباله‌گرد‌ها به صورت محافظت نشده زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنند که به هیچ عنوان مورد تایید ما نیست. حسینعلی نوروزی ادامه می‌دهد: اگر شهرداری این کار را به صورت ساماندهی‌ شده انجام دهد، زباله‌ها به صورت حفاظت ‌شده جمع‌آوری خواهند شد و نظارت بر این کار هم وجود خواهد داشت. در کارگروه مدیریت پسماند درباره همه خطرات جمع‌آوری غیر‌محافظت شده پسماند‌ها بحث شده است. شهرداری نباید اجازه دهد این روش جمع‌آوری زباله در شهر ادامه یابد.