
تکیه ایران

حمیدرضا محمدی
پایتختنشینان عصر قاجار، بهویژه زمانه ناصری، آیین سوگواری شهادت سرور و سالار شهیدان(ع) را با تکیه دولت تجربه کردند؛ جایی که عموما محل و مکانی برای برگزاری مجلس تعزیه بود. احداث آن که ٢٠هزار نفر گنجایش داشت و از ٣٠ کیلومتری نمایان بود، نزدیک به 6 سال زمان برد و ساختش که دوستعلیخان معیرالممالک بر آن نظارت داشت، ٣٠٠ تومان خرج برداشت و از سال ١٢٩٠ قمری، یعنی ٢٣ سال آخر سلطنت سلطان صاحبقران، میزبان عزاداران حسینی بود.
شاه قاجار در پی آن بود تا رویال آلبرت هال لندن را ایرانیزه کند و جایی بسازد برای روضهخوانی. تکیه دولت که در جنوبشرقی کاخ گلستان، جنوبغربی شمسالعماره، شمال سبزهمیدان، روبهروی مسجد شاه و در فاصله میان کاخ ابیض و عمارت الماس جای داشت، پس از مشروطه رو به افول نهاد و در دوره پهلوی اول و بهخصوص پس از حکم ممنوعیت عزاداری در سال ١٣١۴، جز ویرانهای از آن باقی نماند تا آن که در نیمه دهه 20، برای ساختن شعبه بانک ملی در بازار تهران بقایایش از میان برداشته شد. باشکوهترین نما از آن را کمالالملک به تصویر کشیده است؛ بنایی مدور با ایوانچه و طاق و سکو که در این عکس اواخر قاجار، پر است از چراغ و چلچراغ با دیوارهایی از پارچههای سیاه و مردانی در جلو و زنانی که پوشیهپوش در انتهای عکس ایستادهاند، اما عکاس آن هویدا نیست.