شرکت واحد چطور متولد شد؟
موضوع: نخستین شرکت اتوبوسرانی درونشهری
ویژگی: شروع فعالیت با 4 خط در مرکز شهر
دهه نخست قرن گذشته بود که اتوبوسرانی تهران با 4خط، رسما شروع بهکار کرد. این ۴خط عبارت بود از خطیک: میدان توپخانه - دروازه قزوین، خط2: میدان توپخانه - انتهای امیریه، خط3: میدان توپخانه - بازار و شاهپور و خط4: میدان توپخانه - گارماشین (ری جنوبی). همچنین خطی بین دروازه دولت و بازار کشیده شد که پس از یک سال و 2ماه بهرهبرداری، برچیده شد. تا سال1317 علاوه بر 4خط گذشته، خط5 از میدان شاه(قیام) تا میدان گمرک و خط معروف به تهران - شهرری هم به 4خط قبل اضافه شد. این خط آخری از جلوی انبارگندم خیابان ری، روبهروی خیابان صفاری (شهید حداد عادل) بهسوی حضرت عبدالعظیم(ع) حرکت میکرد. از سال 1317 تا 1320 بهعلت گسترش تهران و ازدیاد جمعیت، 4خط دیگر به خطوط اتوبوسرانی اضافه شد و برای نخستین بار خطوط جدید به دروازه دولت، میدان 24اسفند (انقلاب)، حشمتالدوله شرق و خیابان نادری راه پیدا کرد.
وزارت فواید عامه و تجارت، تحت مدیریت مهدیقلی هدایت، ملقب به مخبرالسلطنه، در دوره صدارت دکتر محمد مصدق لایحهای را در یک ماده واحده و ۱۲تبصره به مجلس برد و موفق شد رأی مثبت مجلس را در تاریخ ۱۶بهمن۱۳۳۱ جلب کند. براساس این قانون که امضای محمد ذوالفقاری، نایبرئیس هفدهمین دوره مجلس شورای ملی، پایش بود، امتیاز احداث خطوط اتوبوسرانی و نقل و انتقال مسافر بهطور دستهجمعی در داخل هر شهر و حومه به شهرداریها واگذار شد.
از ۱۵دی۱۳۳۲ روش کار در خطوط اتوبوسرانی تهران کمی تغییر کرد و بلیت ژتونی (پولک فلزی) و باجه بلیتفروشی راهاندازی شد و دولت وقت بهمنظور نوسازی ناوگان شهری تعدادی اتوبوس مرسدس بنز از آلمان وارد کرد. با تامینشدن بودجه و امکانات دولتی، نخستین شرکت سهامی اتوبوسرانی عمومی کشور در تهران با عنوان «شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه» با سرمایه 300میلیون ریالی در 25فروردین1335 به ثبت رسید.