چهارباغ به تهران آمد

لیلا شریف-روزنامه‌نگار

حفظ فضای سبز شهر سال‌هاست که به مطالبه اصلی اهالی پایتخت تبدیل شده است. مدیران شهری تلاش می‌کنند تا فضای سبز شهر را از هر گزندی در امان نگه‌دارند و نگذارند از ذخایر سبز پایتخت کاسته شود.
همگام با اقدامات مهم دوره ششم مدیریت شهری برای حفظ تنفسگاه‌های تهران، قدم‌های مؤثری برای ایجاد فضاهای جدید برداشته شده است و احداث چهارباغ در حوالی مصلای تهران به وسعت 45هکتار را باید به‌عنوان نقطه‌ای روشن برای توسعه فضای سبز شهر تهران تلقی کرد.
باغ‌های ایمان، بهشت، آفرینش و دانش در کنار افزایش آمار فضای سبز تهران قرار است در حوزه فرهنگی و اجتماعی نیز خدماتی را به شهروندان ارائه کنند.

باغی به وسعت 45هکتار
علی‌محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران در گفت‌وگو با همشهری به تشریح روند پیشرفت پروژه چهارباغ پرداخت. او می‌گوید:«‌پروژه چهارباغ در مساحتی حدود 45هکتار و طرح اتصال به اراضی مصلای مرکزی حضرت امام خمینی (ره) در مساحتی حدود 7هکتار قرار گرفته است و محدوده از ضلع شمال به بزرگراه همت، از ضلع شرق به بزرگراه شهید حقانی، از ضلع جنوب به بزرگراه شهید سردار سلیمانی و از ضلع غرب به مجموعه حکمت صدرا منتهی می‌شود.»  مختاری افزود: «‌اراضی پروژه چهارباغ توسط یک سازه روگذر (پوسته اتصال) به طول 380متر و عرض متوسط 200متر روی بزرگراه شهید سلیمانی به اراضی مرکزی مصلای حضرت امام خمینی (ره) متصل می‌شود که علاوه بر اتصال اراضی، امکان اتصال صفوف نمازگزاران مصلی را روی این پوسته فراهم می‌کند. پروژه چهارباغ همانگونه که از نام آن مشخص است شامل چهارباغ با مبانی نظری خاص خود بوده که هدف آن نمایش و ارائه مفاهیم مذهبی در قالب فضایی تفرجی و تفریحی است که سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران به‌عنوان کارفرما، سازمان مهندسی شهرداری تهران به‌عنوان مدیر طرح، شرکت مهندسان مشاور ایمن راه به ‌عنوان طراح و مشاور و مجموعه ویژه شهید رجایی و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا به‌عنوان پیمانکار مسئولیت احداث این پروژه را بر عهده دارند.» مختاری در رابطه با بخش‌های مختلف این پروژه توضیح داد: «‌این پروژه شامل چهارباغ به نام‌های ایمان (به مساحت 15هکتار)، دانش (به مساحت 7هکتار)، آفرینش (به مساحت 13هکتار) و بهشت (به مساحت 10هکتار) بوده که به وسیله محور عبودیت که مسیری در راستای قبله است که به یکدیگر و مصلای مرکزی متصل می‌شود.»

جزئیاتی از چهارباغ مصلای تهران
مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران در رابطه با جزئیات هر یک از باغ‌هایی که قرار است در مصلی ایجاد شوند، گفت: «باغ ایمان به‌عنوان نخستین مرحله تعالی و کمال در ضلع جنوبی پروژه قرار گرفته است که شامل 5 بوستان منتسب به 5 تن بوده که هر یک دارای المان‌های مخصوص به‌ خود هستند. بوستان پیامبر اعظم(ص) در قسمت میانی باغ با یک سالن آمفی‌تئاتر زیر المان مربوطه برای برگزاری مسابقات قرآنی احداث خواهد شد و در چهار طرف آن بوستان‌ها و المان‌های منتسب به امام علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) سایر اجزای باغ را تشکیل خواهند داد.» پس از طی مراحل ایمان، باغ دانش در ضلع شرقی پروژه و محور عبودیت ایجاد خواهد شد: «این باغ دارای 3 ساختمان اصلی بوده که هر کدام کاربری فرهنگی مخصوص به‌خود مانند کتابخانه و مراکز فرهنگی را داشته و ارائه خدمات خواهند کرد. این باغ با توجه به توپوگرافی وضع موجود در مرتفع‌ترین بخش پروژه قرار گرفته و به ‌عنوان رکنی در تعالی، مبانی فرهنگی و علوم قرآنی را در خود جای خواهد داد.» او افزود: «باغ آفرینش نیز در ضلع شمال غربی پروژه با هدف بررسی و نمایش راز خلقت و اسرار آفرینش انسان و کره زمین و ریزذرات، دارای ساختمان‌ها و فضاهای نمایشگاهی و آمفی‌تئاتر بوده و ارائه خدمات خواهد داشت. با توجه به وسعت این باغ، بخشی از ساختمان‌های اداری و خدماتی نظیر پارکینگ، پست برق و تصفیه‌خانه در محدوده غربی این باغ احداث خواهند شد.»

باغ ایرانی - اسلامی
مختاری در مورد چهارمین باغ نیز توضیح داد: «باغ بهشت به‌عنوان باغی ایرانی – اسلامی در ضلع شمال شرقی پروژه در مساحتی حدود 8هکتار احداث می‌شود که ضمن رعایت اصول باغ‌های ایرانی از مبانی اسلامی در خصوص بهشت، پیروی می‌کند که دارای 8 المان با هدف نمایش 8 در ورودی بهشت است. در بخش شمالی، سازه نظرگاه احداث خواهد شد که فضایی برای اشراف به محوطه باغ بهشت است. شربتخانه و گلخانه از سایر بخش‌های این باغ خواهد بود. او در رابطه با آخرین وضعیت اجرایی باغ بهشت نیز گفت: با توجه به نقشه تهیه شده و براساس توپوگرافی نامنظم محدوده باغ بهشت، عملیات خاکریزی در حدود 95هزار مترمکعب و خاکبرداری در حدود 200هزار مترمکعب در این محدوده صورت گرفته و در بخشی از محدوده شمالی، جدول‌کاری پیاده‌رو‌ها نیز انجام پذیرفته است. در ادامه جدول‌کاری، دیوارها، اجرای کفپوش پیاده‌راه‌ها، فضای سبز و زیرساخت‌های تاسیساتی در دستور اجراست.»

دسترسی آسان به چهارباغ
این پروژه مسیر توسعه فضای سبز شهر را هموار خواهد کرد و در همین راستا تلاش شده است تا مسیرهای دسترسی به این باغ‌ها برای اهالی شهر آسان باشد. مختاری در این رابطه توضیح داد: با هدف دسترسی ماشین‌آلات خدماتی، اورژانسی، تشریفاتی و همچنین خودروهای برقی برای جابه‌جایی معلولان و سالمندان، جاده پیرامونی در اطراف پروژه احداث و دسترسی‌های مورد نیاز را تامین می‌کند. همچنین این جاده با طولی در حدود 3کیلومتر پس از عبور از روی پارکینگ و پوسته به رینگ داخل مصلای مرکزی متصل خواهد شد. ورودی شمالی این پروژه در ضلع شمال غربی به این جاده و ضلع جنوبی با رمپ‌های مربوطه به مصلای مرکزی متصل خواهد شد. پارکینگ طبقاتی نیز بخش دیگری از این پروژه عظیم است که مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران گفت: «با توجه به اختلاف تراز ارتفاعی بین بزرگراه شهید سلیمانی و فضای موجود با هدف تامین بخشی از فضای پارک مورد نیاز برای پروژه چهارباغ و مصلی، پارکینگ طبقاتی در 4طبقه و با ظرفیت حدود 1600خودرو در ضلع جنوب باغ ایمان و شمال بزرگراه شهید سلیمانی احداث خواهد شد که از سقف این پارکینگ به‌عنوان مسیر اتصال مصلای مرکزی به چهارباغ استفاده می‌شود و کاربری‌های فرهنگی و مذهبی مخصوص به ‌خود را دارد.»

افتتاح فاز اول چهارباغ در تیرماه
به‌ گفته مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران با توجه به موارد طرح شده و با هدف تکمیل پروژه در کوتاه‌ترین زمان ممکن مقرر شده است که فاز نخست پروژه چهارباغ در تیرماه سال‌جاری به بهره‌برداری برسد و بخش اول طرح اتصال به اراضی مصلای امام خمینی(ره) نیز حداکثر تا شهریور 1403به اتمام خواهد رسید.